Οσα πρεπει να γνωριζουν οι γυναικες για τον καρκινο του μαστου

Οκτώβριος, μήνας αφιερωμένος στην πρόληψη του καρκίνου του μαστού

Ο καρκίνος του μαστού είναι ο συχνότερος γυναικολογικός καρκίνος κι αποτελεί μια από τις κύριες αιτίες θνησιμότητας των γυναικών σε όλο τον κόσμο. Πώς δημιουργείται όμως ο καρκίνος του μαστού και πώς μπορούμε να τον προλάβουμε; Η αλήθεια είναι ότι δεν γνωρίζουμε πώς δημιουργείται. Γνωρίζουμε μόνο κάποιους επιβαρυντικούς παράγοντες που αυξάνουν τις πιθανότητες μίας γυναίκας να νοσήσει, από καρκίνο του μαστού. Επομένως δεν μπορούμε πάντα να τον προλάβουμε.
 
Μπορούμε όμως να μειώσουμε τις πιθανότητες να νοσήσει ή τουλάχιστον μπορούμε να τον ανακαλύψουμε νωρίς. Ο καρκίνος του μαστού που ανιχνεύεται νωρίς έχει πολύ καλή πρόγνωση. Είναι σημαντικό για κάθε γυναίκα να ξέρει το προσωπικό της ρίσκο να νοσήσει. Για να υπολογισθεί αυτό το ρίσκο πρέπει κάποιος ειδικός μαστολόγος να ασχοληθεί λεπτομερώς με τους επιβαρυντικούς παράγοντες που υπάρχουν, καθώς και με το οικογενειακό ιστορικό της κάθε γυναίκας.
 
Με βάση το οικογενειακό ιστορικό κάποιες γυναίκες έχουν την ένδειξη να υποβληθούν σε γονιδιακό έλεγχο, που σχετίζεται με τον καρκίνο του μαστού. Πριν υποβληθεί μια γυναίκα σε έλεγχο γονιδιακής μετάλλαξης καλό είναι να γνωρίζει τη σημασία αυτής της πληροφορίας. Πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι ακόμη κι αν υπάρχει γονιδιακή μετάλλαξη στην οικογένεια της, η ίδια μπορεί να την έχει η να μην την έχει. Άρα σε αυτή την περίπτωση ο προσωπικός της κίνδυνος είναι ο ίδιος με του γενικού πληθυσμού. Σε περίπτωση που υπάρχουν μεταλλάξεις στα γονίδια BRCA1 και BRCA2, τότε μια προφυλακτική ειδική χειρουργική επέμβαση μειώνει τον κίνδυνο να νοσήσει, σε ποσοστό πάνω από 95%. 

Διάγνωση του καρκίνου του μαστού 

 Οι περισσότερες γυναίκες θα παρουσιάσουν στη διάρκεια της ζωής τους κάποιο πρόβλημα στο μαστό, αλλά μόνο μία στις δέκα γυναίκες, θα αναπτύξει καρκίνο μαστού. Για την καλή πρόγνωση είναι σημαντικό να διαγνωσθεί και αντιμετωπισθεί έγκαιρα.
 
Επομένως:
1. Η έγκαιρη διάγνωση είναι σήμερα το σημαντικότερο όπλο μας κατά του καρκίνου του μαστού.
2. Η αυτοεξέταση ( όχι κάθε μέρα)
3. Η κλινική εξέταση μία φορά το χρόνο, από ειδικό χειρουργό μαστολόγο
4. Υπερηχογράφημα η μαστογραφία μία φορά το χρόνο μετά τα 40, με εκτίμηση από ειδικό μαστολόγο
 Η έγκαιρη διάγνωση μπορεί να σημαίνει διατήρηση του μαστού και ίαση. Σε γυναίκες υψηλού κινδύνου μπορεί να χρειασθεί μια διαδικασία με πιο συχνούς ελέγχους. Όταν υπάρχει ψηλαφητό εύρημα ή όταν υπάρχει υποψία κακοήθειας πρέπει η βλάβη να «ταυτοποιηθεί» με βιοψία. 

Τεχνικές βιοψίας μαστού 

Ανάμεσα στις τεχνικές βιοψίας μαστού περιλαμβάνονται:
α) παρακέντηση με λεπτή βελόνα αναρρόφησης (σήμερα τείνει να καταργηθεί σαν ανεπαρκής)
β) βιοψία με κόπτουσα βελόνη (core biopsy), είναι η μέθοδος που επιλέγεται στις περισσότερες περιπτώσεις
γ) βιοψία κενού ( vacumbiopsy) χρησιμοποιείται σε όγκους μη ορατούς στους υπερήχους. δ) ανοικτή βιοψία κατά κανόνα γίνετε με γενική νάρκωση. Η ανοικτή βιοψία έχει καταργηθεί στη σύγχρονη μαστολογία κι έχει αντικατασταθεί από βιοψία με κόπτουσα βελόνη
Η σύγχρονη χειρουργική του μαστού απαιτεί προεγχειρητική βιοψία και ταυτοποίηση τουλάχιστον στο 90% των ασθενών. 

Θεραπεία

Στην αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού οι ογκολογικοί στόχοι είναι δύο:
1.εκρίζωση της νόσου από το μαστό
2. Εκρίζωση της νόσου από τον οργανισμό
 
Ο πρώτος στόχος επιτυγχάνεται με το χειρουργείο. Η προϋπόθεση είναι να γνωρίζει κανείς πριν το χειρουργείο τη διάγνωση και να έχει προγραμματίσει καλά την επέμβαση. Σε περίπτωση που χρειάζεται μαστεκτομή πρέπει η γυναίκα να είναι πλήρως ενημερωμένη πριν από την επέμβαση.
 
Ο δεύτερος στόχος επιτυγχάνεται με τη συστηματική φαρμακευτική αγωγή. Η φαρμακευτική αντιμετώπιση πραγματοποιείται με τη χημειοθεραπεία και την ορμονοθεραπεία. Εάν κριθεί απαραίτητη, η ακτινοθεραπεία ακολουθεί 3 εβδομάδες μετά τη χημειοθεραπεία. 

Μαστεκτομή: Πότε είναι απαραίτητη; 

Η μαστεκτομή επί δεκαετίες εθεωρείτο σαν η θεραπεία επιλογής. Από τη δεκαετία του 80 άρχισε να αμφισβητείτε το ογκολογικό της όφελος. Σήμερα, 35 χρόνια μετά γνωρίζουμε από πλήθος μελετών ότι η μαστεκτομή δεν προσφέρει τίποτα στην επιβίωση, εάν εξαιρέσει κανείς κάποιες ειδικές περιπτώσεις. Στην χώρα μας υπολογίζεται ότι γίνονται 60% περισσότερες μαστεκτομές απ’ όσο θα ήταν ογκολογικά απαραίτητες.
 
Φυσικά κι η ασθενής μπορεί να κάνει αποκατάσταση μαστού, αλλά αυτό σημαίνει επί πλέον επεμβάσεις και τεράστιο ψυχολογικό κόστος. Κάθε ασθενής με ένδειξη μαστεκτομής πρέπει να ενημερώνεται λεπτομερώς πριν από το χειρουργείο.

Ογκοπλαστική χειρουργική 

Η ογκοπλαστική χειρουργική μας δίνει τη δυνατότητα να σώσουμε το μαστό και να έχουμε ένα καλό αισθητικό αποτέλεσμα-άμεσο κι απώτερο-ακόμα κι αν ο όγκος είναι σε πραγματικά δυσμενή θέση. 

Μέθοδος λεμφαδένα φρουρού 

Τι είναι ο λεμφαδένας φρουρός; Είναι ο πρώτος λεμφαδένας στον οποίο πάνε τα καρκινικά κύτταρα όταν φύγουν από τον αρχικό όγκο κι αρχίσουν τη διασπορά. Με τη μέθοδο του λεμφαδένα φρουρού προσπαθούμε να δούμε αν ο καρκίνος του μαστού έχει προχωρήσει προς τους αδένες της μασχάλης. Είναι απαραίτητο να το γνωρίζουμε αυτό ,γιατί αν έχει προχωρήσει θα πρέπει να αφαιρέσουμε τουλάχιστον 10 μασχαλιαίους λεμφαδένες .
 
Αν ο καρκίνος δεν έχει προχωρήσει οι λεμφαδένες αυτοί δεν χρειάζεται να αφαιρεθούν, έτσι η ασθενής γλιτώνει μια άσκοπη επέμβαση και κάποιες επιπλοκές (μούδιασμα λεμφοίδημα κ.λ.) Ο λεμφαδένας φρουρός ανιχνεύεται κι αφαιρείτε χειρουργικά από ειδικό χειρουργό.
Σήμερα σε όλα τα διαπιστευμένα κέντρα μαστού της Ευρώπης επιβάλλεται να γίνεται η μέθοδος του λεμφαδένα φρουρού, κι όχι ο κλασσικός λεμφαδενικός καθαρισμός της μασχάλης που έχει αυξημένη νοσηρότητα. 

Καρκίνος μαστού και παιδιά 

Η ανίχνευση καρκίνου σε ένα γονέα είναι πολύ δυσάρεστο κι απειλητικό γεγονός για ένα παιδί. Όταν πρόκειται για καρκίνο στη μητέρα η απειλή φαντάζει ακόμα μεγαλύτερη. Για τις γυναίκες στις οποίες ανιχνεύεται καρκίνος είναι ένα μεγάλο πρόβλημα τι θα πουν στα παιδιά. Πρόσφατη Ευρωπαϊκή μελέτη έδειξε ότι το ποσοστό των γονέων που το απέκρυψε από τα παιδιά αγγίζει περίπου το 77%.
 
Κι όμως όλοι γνωρίζουμε ότι τα παιδιά αντιλαμβάνονται πάρα πολλά πράγματα και συχνά διαισθάνονται πολύ περισσότερα από τους μεγάλους. Επί πλέον αισθάνονται ανασφάλεια γιατί δεν γνωρίζουν τι ακριβώς τους αποκρύπτουν. Στις μέρες μας θεωρείται ότι πρέπει να λέμε την αλήθεια στα παιδιά. Πρέπει όμως να προσαρμόζουμε αυτά που λέμε στην ηλικία τους και στο φύλο τους. Ο καρκίνος του μαστού στις μέρες μας έχει μια εξαιρετική πρόγνωση κι είναι σκόπιμο να ενημερώνουμε τα παιδιά, τονίζοντας ότι η μαμά τους θα κάνει όλα αυτά για να γίνει καλά και πιστεύουμε ότι θα γίνει καλά.
 

*Ο Νίκος Ρουκουνάκης είναι χειρουργός – γυναικολόγος

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.