Οι Τουρκοι φυγαδες αξιωματικοι και το παρελθον

Τέλος Ιανουαρίου θα αποφασίσει ο Άρειος Πάγος για το αν θα απελαθούν στην Τουρκία οι έξι φυγάδες αξιωματικοί που, μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα στη γείτονα χώρα, προσγειώθηκαν με ελικόπτερο στον Έβρο και ζήτησαν άσυλο. Το περιστατικό δεν είναι πρωτόγνωρο για την Ελλάδα. Και στο παρελθόν υπήρξαν φυγάδες που ζήτησαν άσυλο.
 
Όταν επικράτησε ο Κεμάλ Αττατούρκ στην Τουρκία, ανατρέποντας το σουλτανικό καθεστώς, χιλιάδες οπαδοί του Σουλτάνου έφυγαν στο εξωτερικό φοβούμενοι διώξεις. Όσοι είχαν οικονομική άνεση πήγαν στη Γερμανία, στον Καναδά, στις ΗΠΑ και στην Αυστραλία. Όσοι ήταν φτωχοί πέρασαν στην Ελλάδα. Έτσι, 150 οικογένειες ήρθαν στην Ελλάδα, αποτελούμενες από Ιεροδιδασκάλους, ιερείς (χατίπιδες, ιμάμηδες και χοτζάδες) και ένας τυπογράφος. Σημειώνεται ότι το νέο Κεμαλικό καθεστώς εφαρμόζοντας τους νεωτερισμούς, χώρισε το κράτος από τη θρησκεία και, μερικές φορές, τους φανατικούς Ισλαμιστές που αντιδρούσαν τους τιμώρησε με αρκετά βίαιο τρόπο.
 
Το Ελληνικό κράτος αγκάλιασε τους 150 φυγάδες και τους διασκόρπισε στους νομούς Ξάνθης και Ροδόπης σαν δασκάλους σε μειονοτικά χωριά, σαν ιερωμένους σε τζαμιά και στην Ξάνθη ο τυπογράφος Μουσταφά Σαμπρή άνοιξε μια εφημερίδα, θρησκευτικού και αντικεμαλικού περιεχομένου, την επονομαζόμενη Yarin (Αύριο).
 

Με την κίνηση αυτή της Ελληνικής διοίκησης η συντηρητική μειονότητα της Θράκης έμεινε μακριά από το Κεμαλικό Προξενείο και την προπαγάνδα της Τουρκίας. Οι μουσουλμάνοι της περιοχής, αγρότες κατά κύριο επάγγελμα, ήταν παλαιών αρχών απόλυτα προσκολλημένοι στην Ισλαμική παράδοση. Οι μεγάλες καινοτομίες στην Τουρκία των Κεμαλιστών, όπως η κατάργηση των Ιεροδιδασκαλείων (Μεντρεσέδες), ο έλεγχος των θρησκευτικών οργανώσεων, η απομάκρυνση από τη θρησκεία, η αλλαγή της γραφής με λατινικούς χαρακτήρες, η κατάργηση της σαρίας (θρησκευτικής δικαιοσύνης), τρόμαξε τους ντόπιους συντηρητικούς μουσουλμάνους, που αντέδρασαν και δεν πλησίαζαν το προξενείο και τους ανθρώπους του.
 
Υπήρξε για αρκετά χρόνια ένα θέατρο συγκρούσεων μεταξύ συντηρητικών και Νεότουρκων. Οι συγκρούσεις μεταξύ Μουφτήδων (Δεσποτάδων) που εκπροσωπούσαν τους συντηρητικούς και των Νεότουρκων που ενισχύονταν από το Προξενείο ήταν συνεχείς, με θεμιτά και αθέμιτα μέσα.
 
Το Τουρκικό κράτος πίεζε την Ελληνική διοίκηση να απομακρύνει από τη Θράκη τους 150 φυγάδες που πρωτοστατούσαν στη συντηρητική συσπείρωση της μειονότητας και στον αντιτουρκικό προσανατολισμό τους. Οι πιέσεις της Τουρκίας καρποφόρησαν μετά από λίγα χρόνια και όταν ετοιμαζόταν στην Ελλάδα και Τουρκία να υπογράψουν τη συμφωνία Ελληνοτουρκικής Φιλίας το 1930, εκδιώχθηκαν οι 150 φυγάδες. Έτσι, το Τουρκικό κράτος απαλλάχθηκε από τους αντικεμαλικούς που ζούσαν κοντά στα σύνορά του.
 
Το Μάρτιο του 1931 οι φυγάδες με τις οικογένειές τους μεταφέρθηκαν με στρατιωτικά αυτοκίνητα και διασκορπίστηκαν κάτω από τη Λάρισα έως την Αθήνα. Τους δόθηκε και επίδομα μετεγκατάστασης 11.875 δραχμές. Από τότε δεν ακούστηκε τίποτα για την τύχη των 150 αυτών Τούρκων φυγάδων.
 
Υ.Γ.: Πηγές για την επιστολή αυτή άντλησα από αφηγήσεις γερόντων και από το βιβλίο της καθηγήτριας νεότερης ιστορίας του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Λένας Διβάνη με τίτλο «ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΜΕΙΟΝΟΤΗΤΕΣ: Το σύστημα διεθνούς προστασίας της Κοινωνίας των Εθνών», Εκδόσεις Νεφέλη, Αθήνα 1995.
 

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.