Εβδομαδα προληψης για τον καρκινο του τραχηλου της μητρας

«Ενώ ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας μπορεί να προληφθεί 100% μόνο το 30% των ελληνίδων κάνουν τακτικό γυναικολογικό έλεγχο»

Με αφορμή ότι η τελευταία εβδομάδα του Ιανουαρίου έχει καθιερωθεί παγκοσμίως σαν εβδομάδα πρόληψης για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, και σε συνδυασμό με το παγκόσμιο συνέδριο για την πρόληψη του Γυναικολογικού καρκίνου που έγινε πρόσφατα στην Πράγα, είναι μια καλή ευκαιρία να αναφερθούμε συνοπτικά σε συζητήσεις – προβληματισμούς – συμπεράσματα κι οδηγίες που προέκυψαν από το συνέδριο.
 
Το συνέδριο αφορούσε την πρόληψη του γυναικολογικού καρκίνου γενικότερα. Ένα μεγάλο θέμα είχε σχέση με την πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας με τον οποίο θα ασχοληθούμε είναι από τους συχνότερους γυναικολογικούς καρκίνους κι αποτελεί τη δεύτερη αιτία θανάτου μεταξύ των γυναικών σε παγκόσμια κλίμακα, μετά από τον καρκίνο του μαστού.
 
Στην Ευρώπη ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας είναι η δεύτερη συνηθέστερη αιτία θανάτου κι αφορά δυστυχώς νέες γυναίκες ηλικίας 25-45 ετών. Φαίνεται ότι στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης μετά από τη συστηματική εφαρμογή της εξέτασης κατά Παπανικολάου (test pap) η συχνότητα του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας έχει αρχίσει να υποχωρεί, εξακολουθεί όμως να αποτελεί ένα σοβαρό πρόβλημα. Η ηλικία που συνήθως εμφανίζεται είναι γύρω στα 45, αλλά μπορεί να εμφανιστεί και σε νεώτερες ηλικίες όπως κατά τη δεύτερη και τρίτη δεκαετία της ζωής της γυναίκας. Αρχικά ο καρκίνος του τραχήλου μπορεί να εμφανίζει βραδεία εξέλιξη. Σε κάποιες περιπτώσεις σε προδιηθητική μορφή μπορεί να παραμείνει στάσιμος για μεγάλο χρονικό διάστημα.
 
Τα συμπτώματα που παρουσιάζει δεν είναι χαρακτηριστικά, συνήθως εκδηλώνεται με μια ανώμαλη αιμορραγία, κολπική υπερέκριση και πόνο. Η αιμορραγία κι υπερέκριση χαρακτηρίζουν τα πρώιμα στάδια της νόσου, ενώ ο πόνος συνοδεύει τον καρκίνο που έχει επεκταθεί και σε άλλους ιστούς πέρα από τον τράχηλο της μήτρας.
 
Η συσχέτιση της σεξουαλικής δραστηριότητας της γυναίκας με τον καρκίνο του τραχήλου οδήγησε από πολύ ενωρίς τον επιστημονικό προβληματισμό να αναζητήσει ιογενή αιτιολογία της νόσου.
Πράγματι έχει αποδειχθεί ότι ο Ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV) είναι η αιτία για μεγάλο αριθμό σοβαρών νοσημάτων, όπως ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας, ο καρκίνος του αιδοίου, του κόλπου, του πέους κ.τ.λ. Επίσης ευθύνεται για ορισμένες μορφές καρκίνου της στοματικής κοιλότητας και του λάρυγγα.
 
Όσον αφορά τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας ο ιός HPV είναι το αποκλειστικό αίτιο, καθώς μια γυναίκα δεν μπορεί να αναπτύξει τον συγκεκριμένο τύπο καρκίνου, αν προηγουμένως δεν μολυνθεί από τον ιό του HPV.
 
Στο συνέδριο τονίσθηκε ιδιαίτερα η μεγάλη συχνότητα της λοίμωξης από τον ιό HPV, η οποία παρουσιάζεται σε πολύ υψηλά ποσοστά σε όλες τις χώρες της Ευρώπης. Ιδιαίτερα ανησυχητικά για το μέλλον είναι τα επιδημιολογικά στοιχεία που εμφανίζουν υψηλά ποσοστά προκαρκινικών αλλοιώσεων του τραχήλου της μήτρας, του αιδοίου και του κόλπου σε νεαρές γυναίκες ηλικίας μόλις 19-27 ετών. Επίσης καταγράφονται υψηλά ποσοστά εμφάνισης καρκίνου του τραχήλου της μήτρας σε γυναίκες ηλικίας 30-40 ετών. Δηλαδή σε γυναίκες που βρίσκονται στην πιο κρίσιμη και παραγωγική ηλικία. Υπολογίζεται ότι 9 στις 10 γυναίκες έρχονται σε επαφή με τον ιό στη διάρκεια της ζωής τους.
 
Όσον αφορά την Ελλάδα δικές μας μελέτες δείχνουν ότι το 50% των γυναικών που προσέρχονται στα Νοσοκομεία για εξέταση και κυτταρολογική κατά Παπανικολάου είναι θετικές στον ιό του HPV. Ενώ ο ιός εντοπίζεται στο 75% των παθολογικών τραχηλικών δειγμάτων των γυναικών που υποβάλλονται σε εξέταση κατά Παπανικολάου.
 
Αναφορικά με τους κυριότερους τύπους του ιού φαίνεται ότι στη χώρα μας οι πιο συχνοί καρκινικοί τύποι είναι οι 16 και 18 και οι πιο συχνοί καλοήθεις τύποι είναι οι 6 και 11. Οι τύποι αυτοί του ιού προκαλούν το 70% του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας και το 90% των γεννητικών κονδυλωμάτων αντίστοιχα σε παγκόσμιο επίπεδο.
 
Σύμφωνα με το Συνέδριο ο περιορισμός των νοσημάτων αυτών εικάζεται ότι θα επιτευχθεί μελλοντικά με τη μαζική εφαρμογή του εμβολιασμού έναντι του ιού των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV). Ο εμβολιασμός αυτός εφαρμόζεται σήμερα σε παγκόσμιο επίπεδο κι είναι μια σύγχρονη μέθοδος πρόληψης του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.
 
Τη στιγμή που ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας μπορεί να προληφθεί και να αποφευχθεί σχεδόν100%, από έρευνα προκύπτει ότι μόνο το 30% των Ελληνίδων επισκέπτονται τον γυναικολόγο και κάνουν τακτικό γυναικολογικό έλεγχο.
 
Κλείνοντας το θέμα πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι η τελευταία εβδομάδα του Ιανουαρίου έχει καθιερωθεί σαν εβδομάδα πρόληψης για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας.
 
Σε αντίθεση με τους άλλους καρκίνους για την πρόληψη αυτού του καρκίνου έχουμε στη διάθεσή μας ένα πανίσχυρο όπλο που λέγετε κυτταρολογική εξέταση κατά Παπανικολάου (pap test), (πήρε το όνομα του Έλληνα γιατρού Γ. Παπανικολάου ο οποίος το επινόησε). Το συγκεκριμένο τεστ είναι ανώδυνο, παίρνετε σε πολύ μικρό χρόνο, και στοιχίζει ελάχιστα. Παρά το γεγονός ότι το test έχει οδηγήσει σε σημαντική μείωση εμφάνισης της νόσου, αλλά και της θνησιμότητας από αυτήν, μπορούμε σήμερα για καλύτερα αποτελέσματα να το συνδυάσουμε και με το HPV test. Το HPV test γνωστό και ως HPV DNA test είναι πιο ευαίσθητο κι ανιχνεύει απευθείας το DNA 14 τύπων υψηλού κινδύνου του ιού, ενώ διαχωρίζει τους πιο επικίνδυνους τύπους 16 και 18 του HPV. Μπορούμε επί πλέον να προσδιορίσουμε τις γυναίκες εκείνες που διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο ανάπτυξης της νόσου κι οποίες θα πρέπει να αντιμετωπισθούν έγκαιρα.
 
Επομένως κάθε πότε πρέπει οι γυναίκες να υποβάλλονται σε αυτές τις εξετάσεις; Το test Pap μόνο του η σε συνδυασμό και ταυτόχρονα με το HPV test πρέπει να γίνετε από όλες τις γυναίκες που έχουν σεξουαλικές σχέσεις ανεξαρτήτως ηλικίας μία φορά το χρόνο, η τουλάχιστον κάθε δύο χρόνια.
 
Σήμερα αρκετές χώρες όπως Ολλανδία, Σουηδία, Ιταλία, Μ. Βρετανία και Αυστραλία, έχουν καθιερώσει σαν έλεγχο πρώτης γραμμής στα εθνικά προγράμματα ελέγχου για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας το HPV test πάντα σε συνδυασμό με το test Pap.
 
Συνοψίζοντας μπορούμε να πούμε με σιγουριά ότι ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας σήμερα μπορεί να προληφθεί.
 

*Ο Νίκος Ρουκουνάκης είναι Χειρουργός Γυναικολόγος-Μαιευτήρας

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.