«Οι πρωθυπουργοι δεν πηγαινουν στη φυλακη, πηγαινουν σπιτι τους»

Αυτή η μνημειώδης φράση υπήρξε το σχόλιο του Κωνσταντίνου Καραμανλή αναφορικά με την πιθανότητα καταδίκης του τέως πρωθυπουργού Ανδρέα Παπανδρέου λόγω των κατηγοριών που αντιμετώπιζε στο πλαίσιο της φερόμενης εμπλοκής του στο Σκάνδαλο Κοσκωτά, το πρώτο και μεγαλύτερο έως σήμερα πολιτικό σκάνδαλο που γνώρισε η Ελλάδα. Αυτή η φράση έμοιαζε να πηγάζει από μία αρχαιοελληνικής επιρροής αντίληψη, η οποία θεωρούσε πως για κάποιον εμπλεκόμενο με τη δημόσια ζωή δεν υπάρχει πιο σκληρή τιμωρία από την υποχρέωση απόσυρσης του από τα κοινά και την ιδιώτευση.

Η (ελληνική) ιστορία, ακόμη, έχει αποδείξει πως η καταδίκη κάποιου υψηλά ιστάμενου κρατικού αξιωματούχου μπορεί να οδηγήσει σε παράδοξα φαινόμενα, όπως η ηρωοποίησή του και η παρουσίασή του ως αποδιοπομπαίου τράγου, ενώ η ακραία πόλωση και ο διχασμός δεν είναι πολλά βήματα μακριά. Εξάλλου, η δίωξη πολιτικών προσώπων για τα πεπραγμένα τους, κυρίως καθ’ όσον κατείχαν κυβερνητικές θέσεις, αποδεικνύεται πάντοτε δύσκολη και προβληματική καθώς η δικαστική εξουσία κινδυνεύει να μετατραπεί σε χωροφύλακα της εκτελεστικής, ενώ συχνά οδηγούμαστε σε ένα πολιτικά κινούμενο «κυνήγι μαγισσών» στη βάση του «οφθαλμός αντί οφθαλμού». Τέτοιου είδους φαινόμενα (με δυο φορές πιο επικίνδυνες συνέπειες στην Ελλάδα) οδηγούν σε τεκτονικές πολιτικές αναταράξεις, κυβερνητική αστάθεια, κοινωνικές εντάσεις και μιντιακό κανιβαλισμό – αλλοίμονο, κυρίως αυτό!

Η προσφάτως ληφθείσα – με οριακή πλειοψηφία τριών έναντι δύο –  απόφαση αποφυλάκισης του Άκη Τσοχατζόπουλου από το Πενταμελές Εφετείο Κακουργημάτων Αθηνών για λόγους υγείας, έγινε δεκτό με αμφιθυμία. Κάποιοι έκαναν λόγο για «λογική εξέλιξη» λόγω της φερόμενης ως κάκιστης κατάστασης της υγείας του. Άλλοι μίλησαν για μια δικαιοσύνη «εξαγοράσιμη», εστιάζοντας στο ποσό των 200.000 ευρώ που θα πρέπει ο πρώην Υπουργός να καταβάλει για αποφυλακιστεί, ενώ ορισμένοι, με οργή και απογοήτευση εναντίον της ελληνικής δικαιοσύνης, «κατήγγειλαν» ατιμωρησία και ευνοϊκή μεταχείριση ακόμη και για τον «μοναδικό που τιμωρήθηκε ως άρμοζε».

Ως Έλληνες θα πρέπει πάντα να έχουμε στο νου μας πως υπήρξαμε αυτοί που κοινώνησαν στον υπόλοιπο κόσμο την έννοια του σωφρονισμού αντί αυτής της τιμωρίας. Πρέπει πάντα να διατηρούμε στο πίσω μέρος του μυαλού μας, κόντρα σε χείμαρρους δικαιολογημένης οργής και απέχθειας, πως ο πρώτιστος στόχος μίας επιβαλλόμενης ποινής σε ένα κράτος δικαίου είναι ο σωφρονισμός – αργός και δυσανάγνωστος – και όχι η εκδίκηση – εύκολη μα συχνά τυφλή. Οφείλουμε, επίσης, να σκεπτόμαστε πως η πραγματικότητα επιβάλλει χωρίς περιστροφές τη λογική της, ενώ οι νόμοι καταφέρνουν να συμβαδίσουν μαζί της με μεγάλη χρονοκαθυστέρηση. Επιπροσθέτως, η υπερβολική προσκόλληση στο «γράμμα» των τελευταίων οδηγεί σε οστεοποίηση και φαινόμενα παρωπιδισμού.

Ο Άκης Τσοχατζόπουλος, ο Γιάννος Παπαντωνίου (ο καιρός γαρ εγγύς…), ο Δημήτρης Τσοβόλας δεν υπήρξαν κοινοί εγκληματίες (οι περισσότεροι διαβάζοντας αυτό το σημείο αυθόρμητα θα αναφωνήσουν «Ναι! Υπήρξαν μεγαλοεγκληματίες!»). Εκμεταλλεύτηκαν το αξίωμα που τους εμπιστεύθηκε η Πολιτεία για να πλουτίσουν προσωπικά. Καθώς, λοιπόν, δεν ήταν κοινοί «εγκληματίες» δεν θα έπρεπε να αντιμετωπίζουν και τις κοινές ποινές. Τι εξυπηρετεί ο εγκλεισμός Τσοχατζόπουλου; Τίποτα! Ως Έλλην φορολογούμενος και πολίτης δεν με απασχολεί αν θα ζει στη φυλακή, αν θα ζει σπίτι του ή αν δεν ζει καθόλου. Αυτό που θα με ικανοποιούσε – δεδομένης και της οικονομικής κατάστασης του κράτους μας – θα ήταν κυρίως η επιστροφή, με το παραπάνω, των χρημάτων που καταχράστηκε. Καμία ποινή φυλάκισης δεν θα ήταν αρκετή.

Ίσως, λοιπόν, φερόμενοι έξυπνα και κυρίως αποτελεσματικά, θα πρέπει να μεταβάλλουμε τον τρόπο ποινικής αντιμετώπισης τέτοιου είδους φαινομένων «κλοπής», τα οποία δυστυχώς είναι αρκετά συχνά στην ελληνική πολιτική πραγματικότητα. Δέσμευση του ποσού των χρημάτων υπέρ του Δημοσίου Ταμείου, είτε άμεσα είτε μέσω εκποίησης περιουσιακών στοιχείων των κατηγορουμένων, επιβολή χρηματικής ποινής, στέρηση των πολιτικών δικαιωμάτων για ορισμένο χρονικό διάστημα, επιβολή στέρησης εξόδου από τη χώρα ή/και υποχρέωση εμφάνισης σε αστυνομικό τμήμα, κλιμακούμενα και ανάλογα πάντα με το ποσό των χρημάτων που ο εκάστοτε κατηγορούμενος έχει καταχραστεί. Μόνο σε περίπτωση αδυναμίας καταβολής-δέσμευσης του ποσού η ποινή να μετατρέπεται σε εγκλεισμό στη φυλακή. Τοιουτοτρόπως θα πραγματοποιείται άμεση επανόρθωση, με τα «κλεμμένα»  να επιστρέφουν πολλαπλάσια στα δημόσια ταμεία και θα αποφευχθούν ζητήματα, ηθικά και ποινικά, σχετικά με την εμπλοκή των συγγενικών προσώπων των κατηγορουμένων, όπως όλα αυτά τα κωμικοτραγικά που είδαμε να συμβαίνουν με τη Βίκυ Σταμάτη.
 

*Ο Ευάγγελος Σιδερούδης είναι φοιτητής Διεθνών Ευρωπαϊκών και Περιφερειακών Σπουδών  του Παντείου Πανεπιστημίου

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.