Ομηρου Μαυριδη «Δακρυσμενο διαμαντι. Το παραθυρο μιας Πομακας στον ουρανο»

Το βιβλίο αποτελεί ένα μέρος του έργου και της γραφής του λογοτέχνη Όμηρου Μαυρίδη, το οποίο μας αποκαλύπτει με τον τρόπο του, τον αγώνα του ανθρώπου για επιβίωση ή ότι η ζωή είναι ωραία και μέσα από τα δύσκολα. Αυτό βεβαίως θεωρώ ότι είναι χάρισμα το οποίο σαφέστατα προκύπτει από την εν γένει μόρφωσή του, σε ό,τι έχει να κάνει με την ψυχολογία του ατόμου και της μάζας, με το πώς επηρεάζεται το άτομο όταν επιθυμήσει κάτι.
 
Έτσι ο συγγραφέας, αναλύει, συνθέτει, δημιουργεί, διδάσκει, διδάσκει ήθος σε μια εποχή αναγνωστικά δύσκολη, σε εποχή, που ναι μεν αναζητεί οδηγούς, πρότυπα ζωής, αλλά οι ρυθμοί είναι τόσο γρήγοροι που δεν απομένει χρόνος για αφομοίωση των όσων καθημερινά ζούμε. Πάνω απ’ όλα διδάσκει την αποδοχή του ιδιαίτερου ή της ιδιαιτερότητας και τον τρόπο ομαλής προσπέλασης μιας κατάστασης, η οποία αρχικά διαφαίνεται δύσκολη, δυσπρόσιτη κυριολεκτικά και μεταφορικά.
 
Γι’ αυτό και  τα έργα του είναι γεμάτα από καταστάσεις που η ιστορία, οι άνθρωποι στην ουσία, θέλησαν να εγκαθιδρύσουν για αιώνες σε κάθε σημείο του πλανήτη. Tα γεγονότα, τα χρώματα τον έχουν διαποτίσει τόσο, ώστε να τα προβάλλει με χαρά, λύπη και συγκίνηση, ταξιδεύοντας στο χώρο της μνήμης.
 
Αιτιοκρατικά φαίνεται να γνωρίζει, γιατί στον κόσμο συμβαίνουν τα όσα εκείνος περιγράφει, γνωρίζει πώς μπορούν κάποιες καταστάσεις, απρόβλεπτες, να φέρουν μιαν ανατροπή η οποία θα λειτουργήσει θετικά φέρνοντας ισορροπία στις ανθρώπινες σχέσεις, αν το θέλουμε. Με την ξεχωριστή ευαισθησία του απέναντι στον άνθρωπο, στέλνει δυνατό μήνυμα ενίσχυσης της φιλίας, του διαλόγου και του αλληλοσεβασμού του ατόμου, αποδοχή της διαφορετικότητας  έννοιες δυνατές, κυρίως για τη νέα γενιά.
 
Τον συγχαίρω γι’ αυτό, για το ξεχωριστό, αξιόλογο έργο του, που με αξιοθαύμαστο τρόπο προσεγγίζει, ώστε να προβληματίζει ακόμα και τον πιο δύσκολο αναγνώστη.
Στο «Δακρυσμένο Διαμάντι» επανατοποθετεί και αναδεικνύει τις αξίες της ελευθερίας και της ανθρώπινης ζωής που επιβάλλεται να βρίσκονται πάνω απ’  όλα τ’ άλλα. 
 
Τον συγγραφέα τον απασχολεί η ανάλυση του κάθε προσώπου χωριστά, με ό,τι αυτό συνεπάγεται, αφού προσπαθεί να αναδείξει καταστάσεις και τρόπους ζωής ποικιλότροπα, εδώ στη Θράκη, που θέλουμε και δε θέλουμε να γνωρίζουμε. Θέλω να γνωρίζω για τους Πομάκους αλλά πώς, όταν μέχρι χθες πολλά πράγματα αποκρύπτονταν ηθελημένα. Με την ανάγνωση του βιβλίου γνωρίζουμε και  την κοινωνική ζωή των Πομάκων έτσι όπως τα σχέδια και η πολιτική των εκάστοτε κυβερνήσεων άφησαν να ζουν στην ορεινή Δυτική Θράκη ίσως γιατί αυτό το κομμάτι του ελληνικού πληθυσμού εδώ και αιώνες μένει στο σκοτάδι ή κατ’ άλλους στο ημίφως;
 
Ποια είναι η ουσία και ποιες επιδράσεις υφίστανται ένθεν κι ένθεν οι χριστιανοί και οι μουσουλμάνοι; Τι σημαίνει να είσαι μάνα στον ορεινό όγκο της Θράκης και να σε πλησιάζουν με επιφύλαξη, προκειμένου να αναδείξεις τους προβληματισμούς σου; Μας ενδιαφέρει η γνώση της θρησκείας του άλλου και ως ποιο σημείο; Υπάρχει τρόπος να προσεγγίσουμε εκείνους, τους οποίους η πολιτεία αφήνει πολλάκις στην τύχη τους, σε ό,τι αφορά το μορφωτικό επίπεδο; Μπορούν να συνυπάρξουν ζευγάρια που η αγάπη και μόνο τα ενώνει;
 
Ο συγγραφέας καταγράφει  τα πραγματικά γεγονότα  και εντέχνως τα περιπλέκει με τα μυθοπλαστικά  μέσα από έναν καθημερινό ανεπιτήδευτο λόγο και μέσα από τη δική του οπτική.
 
Επιστρατεύει όλες του τις δυνάμεις, για να κάνει ένα μυθιστόρημα προσιτό, ευανάγνωστο, εμμένοντας στο πέρασμα ιδεολογικών, φιλοσοφικών και κοινωνιολογικών προβλημάτων, παρά στην αναγκαιότητα ανάδειξης του λογοτεχνικού του τάλαντου.
 
Η λογοτεχνία για τον συγγραφέα, είναι το ιδανικότερο μέσον ή ο καλύτερος τρόπος  ως ανατομικό και συνθετικό εργαλείο, να προβάλλει σε σώμα, σκόρπιες απόψεις, παρατηρήσεις και ιδέες που έχουν όμως να κάνουν κάθε φορά με ένα διαφορετικό θέμα, εν προκειμένω με ένα, ηθελημένα, σκοτεινό θέμα.
 
Στην ουσία, το «Δακρυσμένο Διαμάντι» δεν είναι παρά επιθυμία έξαρσης της αγάπης του για τον συνάνθρωπο, για την ίδια τη ζωή και προσπάθεια να μετριάσει  τα κακώς κείμενα, να ελαχιστοποιήσει τις δυσκολίες που γεννά η «ετερότητα», να φωτίσει τη θέση της γυναίκας, της Πομάκας η οποία θα αντιμετωπίσει τους δοτούς ρόλους  την αυστηρότητα τόσο στην οικογένεια όσο και στη μετέπειτα συζυγική ζωή.
 
Πρωτοτυπεί ο Όμηρος Μαυρίδης με τούτο το βιβλίο γιατί οι χιλιάδες Πομάκοι που διαβιούν στη Δυτική Θράκη για πολλούς λόγους παραμένουν στο περιθώριο, στη δική τους κοινωνική, πολιτιστική, θρησκευτική ζωή με ό,τι αυτό συνεπάγεται κυρίως για το γυναικείο πληθυσμό!
 
Δεν περιορίζεται μόνο στη ζωή, υιοθετώντας τη μεταφυσική της φύσης περιλαμβάνει στο έργο του και το θάνατο  με το δεδομένο ότι κάθε αρχή πορεύεται προς το τέλος.
Σε τούτο το σημείο θα ήθελα να τονίσω κυρίως ένα σπάνιο προσόν του ίδιου του συγγραφέα αυτό της σύνθεσης κατά έναν περίεργο λαβυρινθώδη σχεδόν τρόπο σε μια προσπάθεια παρουσίασης όλων των γεγονότων που καθορίζουν την πορεία των ανθρώπων με τις καλές και τις κακές τους στιγμές.
 
Έτσι, οι συμπτώσεις, το ανεξήγητο, το αιφνιδιαστικό, το αδύνατο, το ευτελές έχουν τη θέση τους στη ροή της αφήγησης.
 
Το φυσικό περιβάλλον, μια εικόνα, μια κατάσταση που περιγράφεται λεπτομερώς συναποτελούν το μυθιστόρημα.
 
Οι ήρωες συζητούν απλά, με έναν τρόπο καθημερινό έτσι ώστε στο τέλος μέσα από έναν συσχετισμό ενεργειών, να καταλήγει ο αναγνώστης σε αυτό που πραγματικά επιθυμεί , καθώς μέριμνα του συγγραφέα είναι να επιλυθούν τα προβλήματα ακόμα και τα δύσκολα με τον τρόπο που ο ίδιος έμμεσα, ως ψυχολόγος, προτείνει. Νιώθει δηλαδή ο αναγνώστης μια αγαλλίαση μετά από ένα ταρακούνημα αφού η καθημερινότητα του ανθρώπου έχει τις δυσκολίες της. Κι όταν μας θλίβει με το χαμό της ηρωίδας, αφήνει ένα παράθυρο να σκεφτούμε το επέκεινα.
 
Ο κοινωνικός αποκλεισμός, η γλώσσα, η εκπαίδευση, τα προβλήματα του αγροτικού χώρου και της γυναίκας, επί της ουσίας η υπανάπτυξη και ο αποκλεισμός από την ευρύτερη κοινωνία οι λαϊκές και θρησκευτικές εκδηλώσεις στα πομακοχώρια τα ήθη και τα έθιμα  αναφαίνονται στο βιβλίο χάρη στην επιμονή του συγγραφέα να τα φέρει στο παρόν, στην επιφάνεια, να γνωστοποιήσει γεγονότα που συμβαίνουν τόσο κοντά μας και τα οποία παραμένουν άγνωστα.
 
Το «Δακρυσμένο Διαμάντι» αφήνει με μια αίσθηση πληρότητας καθότι κυλάει άνετα, κελαρυστά μέσα στον νου. Βασισμένο σε ηθικές αξίες, σε πολύ διδαχτικά μηνύματα και σε περιγραφές που έχουν τη δύναμη να σε μεταφέρουν νοητά σε άλλους κόσμους, το διάβασμα γίνεται προσωπική ευχαρίστηση. Το απολαμβάνει κανείς, όπως ακριβώς θα έπινε ένα ποτήρι νερό, δροσιστικά, λυτρωτικά και μαγευτικά. Κατεβαίνει αβίαστα, χωρίς να σε αφήνει να βαρεθείς ούτε στιγμή, λαχταρώντας πάντα την επόμενη γουλιά, καθώς σου δίνεται η ευκαιρία να περιηγηθείς σε έναν πολύ κοντινό χώρο πλην όμως απρόσιτο  Ο τρόπος ο μαγικός που εκτυλίσσονται οι σκηνές μέσα από τις λέξεις, σε αναγκάζει ευχάριστα να γυρνάς τη μια σελίδα μετά την άλλη, χωρίς να διακόπτεις για τίποτα.
 
Μέσα σε αυτό το βιβλίο ο αναγνώστης θα βρει τον ιδιαίτερο, ξεχωριστό έρωτα, το κυνήγι του ονείρου, τη νεότερη ιστορία μας και διδαχτικά μηνύματα μέσα από τις πράξεις των προσώπων του βιβλίου. 
 

*Η Άννα Δεληγιάννη-Τσιουλπά είναι εκπαιδευτικός, συγγραφέας, κριτικός. 

Ο συγγραφέας Όμηρος Μαυρίδης

 
Ο  Όμηρος Μαυρίδης, πανεπιστημιακός καθηγητής, Δρ. Φιλοσοφίας, γεννήθηκε το 1939 στα Κασσιτερά Σαπών (Θράκη) από Πόντιο πατέρα και Θρακιώτισσα μητέρα. Απόφοιτος της Παιδαγωγικής Ακαδημίας Αλεξανδρούπολης, σπούδασε στο Πανεπιστήμιο της Τυβίγγης (Γερμανία) Ψυχολογία, Φιλοσοφία και Παιδαγωγικά, και έκλεισε τις σπουδές του με το διδακτορικό στο Πανεπιστήμιο του Μίνστερ. Δίδαξε μετά Κοινωνική και Παιδαγωγική Ψυχολογία στα Πανεπιστήμια Χάγκεν και Ντόρτμουντ. Διεύθυνε αμέτρητα σεμινάρια στη “Δυναμική της Ομάδας”. Στις διακοπές του αποθανάτιζε σε διαφάνειες την Ελλάδα απ' άκρη σ' άκρη και τον υπόλοιπο χρόνο την πρόβαλε σε Έλληνες και Γερμανούς σ' όλη την Γερμανία. Παράλληλα ήταν ιδρυτικό μέλος σε πολλούς Συλλόγους (επιστημονικούς, γερμανο- ελληνικούς, φιλανθρωπικούς, πολιτιστικούς κ.τ.λ.). Επίσης δίδαξε παραδοσιακούς ελληνικούς χορούς σε Έλληνες και Γερμανούς. Συγχρόνως με όλες αυτές τις δραστηριότητες ξεκίνησε και το συγγραφικό του έργο, με το πρώτο του μυθιστόρημα στην Γερμανική: “Die Steinschlacht bei Sappe” (8000 αντίτυπα). Ακολούθησαν “Τα σταυρωμένα νιάτα” (μεταφράστηκε στα γερμανικά), “Ο πετροπόλεμος στις Σάπες”, “Η Ελλάδα μας αργοπεθαίνει”, “Της ξενιτιάς η μόρφωση”. Σήμερα μετά από 42 γεμάτα χρόνια προσφοράς στην Γερμανία, ζει στην Αλεξανδρούπολη και ασχολείται αποκλειστικά με το συγγραφικό του έργο. Έχει εκδώσει από την Εμπειρία εκδοτική “Το αμπέλι μας στον Πόντο” και “Καλλιστώ και Ιμπραχήμ”, επίσης από τον Ερωδιό “Παιχνίδια της παρέας”, “Ιωνάς Β΄”, “Η ανεψιά μου η Τουρκάλα”, και από τις εκδόσεις Μαλλιάρη: “Ασνήφ – Ξεριζωμένη από την Αρμενία στην Ελλάδα” (μεταφράστηκε στα αρμενικά) και “Δακρυσμένο διαμάντι – Το παράθυρο μιας Πομάκας στον Ουρανό”. 
Τον Φεβρουάριο του 2011 βραβεύθηκε το λογοτεχνικό του έργο από τον Σύνδεσμο Εκδοτών Β. Ελλάδος.

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.