H Ελενη Σκαβδη και οι φιλοι της

Μία μαγική βραδιά διοργάνωσαν το βράδυ του Σαββάτου, 8 Ιουλίου, στην Αλεξανδρούπολη στον κήπο του “σπιτιού” τους, του βιβλιοπωλείου τους ΚΑΦΚΑ δηλαδή, η Κούλα και ο Ανδρέας Καφετζής, μοναδικοί να στοιχηματίζουν με τα δύσκολα και …να πετυχαίνουν. Γιατί στο μεταξύ έχουν καταθέσει άπειρες ώρες δουλειάς-αγάπης.

Με πρωταγωνίστρια την Αλεξανδρούπολη και το πώς έχουν συνομιλήσει μαζί της οι συγγραφείς της, που δεν έχουν πάντοτε το πιστοποιητικό της εντοπιότητας, όπως συνήθως και αναμένεται αλλά και συμβαίνει. Εξ ου και ο Χρήστος Βασματζίδης κυριολεκτώντας μίλησε για την Αλεξανδρούπολη την πόλη “φάντασμα”, και το φάσμα της πόλης, το πλάσμα της με υλικό τις λέξεις στο πεδίο της τέχνης του λόγου.

Με πρωταγωνίστρια λοιπόν την Αλεξανδρούπολη και σελίδες του ποιητή Γιώργου Σταυρίδη που έφερε κοντά με τις λέξεις του τα χρόνια της εφηβείας στην πόλη του, με την παρέα του και τον αδελφοποιτό του εικαστικό Πασχάλη Αγγελίδη, η ζωγραφιά του οποίου με την ίδια γυναίκα της πρώτης έκδοσης, η τυλιγμένη στις κοκκινόχρυσες κορδέλες-δεσμά κοσμεί το εξώφυλλο και της δεύτερης έκδοσης και έχει διαρκή συνομιλία με τους στίχους του Θανάση Τζούλη, από την ποιητική του συλλογή “Όταν ο θεός εις το σώμα έλθη πολύς, “και χύνονταν το φύλο του/σαν μεσημέρι αγριοσυκιάς/κι έκλυτη γύρη”, που είναι και το motto της νουβέλας.

Ο Κωνσταντίνος Παπαγιάννης διάβασε επίσης για την Αλεξανδρούπολη και τον Έβρο από την ποιητική συλλογή του Θανάση Τζούλη “Και γάμον Έβρου του ποταμού” και η Κούλα Καφετζή ένα μοναδικό στην πυκνότητά του ποίημα της γλύπτριας Ιωάννας Φιλιππίδου για την ασφυξία που κατατρέχει την ιδιαιτερότητα της πνευματικότητας και της πρωτοπορίας στον γενέθλιο τόπο.

Η Ελένη Σκάβδη, η συγγραφέας-αφορμή της εκδήλωσης,- διάβασε με τη συνδρομή στις αναγνώσεις της Νατάσας Χριστοπούλου, της κόρης της, φωτογράφου και συγγραφέως, και της αδελφής της Φωτεινής, σελίδες της για τη γενέθλια πόλη, την Αλεξανδρούπολη, η παρουσία της οποίας στα μέχρι τώρα δημοσιευμένα κείμενά της είναι ο αποκλειστικός σχεδόν λογοτεχνικός της τόπος.

Ιδιαίτερης αξίας η παρουσία στην εκδήλωση του αλεξανδρουπολίτη συγγραφέα Φοίβου Μάλαμα, δικηγόρου στο επάγγελμα, αλλά και συγγραφέα επτά πεζογραφημάτων, μυθιστορημάτων και διηγημάτων, και μιας έμμετρης μετάφρασης της “Θεογονίας” του Ησιόδου, ο οποίος επίσης διάβασε σελίδες του για την Αλεξανδρούπολη.

H βραδιά έκλεισε με τη γράφουσα και τη νουβέλα “Εκείνη η Πόλη”, η οποία μόλις επανεκδόθηκε, και τους λόγους για τους οποίους θεωρεί ότι το συγκεκριμένο πεζογράφημα της Ελένης Σκάβδη μπορεί να θεωρηθεί ως προς τη χρονικότητά του “κλασικό”. Για τις “πόλεις”- συγκροτημένους αξιακούς κώδικες που μεταφέρει η ηρωϊδα της νουβέλας, η Ελπίδα, και αντανακλούν τη ζωή στη γενέθλια πόλη της, την Αλεξανδρούπολη, τις δεκαετίες ’50 και ’60, μέχρι να’ ρθει δηλαδή η αντιπαροχή και η τεχνητή ευμάρεια, και να εκλείψουν οι πόλεις που κουβαλά στη ζωή της η Ελπίδα, και μαζί τους και η δική της Αλεξανδρούπολη. Εξ ου και αυτή τότε επιλέγει να πεθάνει οριστικά, αφού -σκιά πλέον, πεθαμένη- με ανασκαμμένη από τα έργα εκσυγχρονισμού την πόλη της, και τους ίσκιους, τις σκιές της, να έχουν χαθεί, ότι μπορεί να παραδεχτεί οργισμένη, εμπερικλείεται στη φράση της, “νε ζωή, νε σκιές”.

Ακόμη έγινε αναφορά στον μεθόριο χαρακτήρα της γραφής της συγγραφέως που ξέρει να γεφυρώνει ετερόδοξους κόσμους, τον κόσμο των ζωντανών με τους νεκρούς, της απωθημένης σεξουαλικότητας με την ελευθερία του ονείρου, της ανθρώπινης ζωής με τον κόσμο που μας περιβάλλει ως ολότητα, και σ’ αυτόν έχουν θέση όλα τα ζωντανά του θεού, και μάλιστα πρωταγωνιστικό, σαν τη γάτα της ηρωϊδας, δεύτερη φωνή της ουσιαστικά και συμπληρωματικό της παράλληλο.
Αφού είναι η γάτα της αυτή που γράφει το τέλος της νουβέλας, ξεπαγώνοντας, με τη γέννα της πάνω στο μνήμα της πεθαμένης οριστικά όπως το είχε αποφασίσει Ελπίδας, τον θυμό της, και διαγράφοντας οριστικά τη λησμονιά!

Ιδού πώς…

“ Η Ελπίδα είχε για πρώτη και μοναδική φορά στη ζωή της γελαστεί, αφού στο βασίλειο των ζωντανών υπήρχε εκείνο το ευλογημένο επτάψυχο. Που τη μέρα ακριβώς του θανάτου της έσπειρε επτά ζωές που μπουσούλησαν πάνω στ’ αποτρόπαιο σκοτάδι της. Το θηλυκό γατί έφαγε ένα κομμάτι απ’ τη γαστέρα του τελετουργικά για να δηλώσει έτσι, πως η αγάπη έχει συνέχεια μόνο αν την επαναφέρεις διαρκώς εντός σου. Και μαζί της κι η ίδια η ζωή[…]

Κι η γάτα που γέννησε πάνω στο αιώνιο σπιτάκι της Ελπίδας, εκείνο το βραδάκι των οδυρμών της για τη λησμονιά και το πλιάτσικο που οι ζωντανοί άφθονο προσφέρουν στους πεθαμένους τους, ήταν ένα μήνυμα ζωής. Τι κι αν το καντηλάκι της Ελπίδας έσβησε. Απ’ τη ζεστασιά του ξεπάγωσε η λησμονιά. Και τα επτά γατιά έγιναν η συνέχεια της ελπίδας, που αποκαθήλωσε απ’ τη σιωπή την αιώνια Ελπίδα των ζωντανών, αλλά και την απαντοχή των πεθαμένων.”

Οι φωτογραφίες, το σύνολο των οποίων μπορείτε να δείτε εδώ είναι του Θόδωρου Ορδουμποζάνη, του Ορέστη Σεραφειμίδη και του «ΠτΘ».

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.