Πως Γεννηθηκε το Εξτρεμιστικο Ισλαμ

Παρίσι, Βρυξέλλες, Νίκαια, Βερολίνο, Κωνσταντινούπολη, Μάντσεστερ, Τεχεράνη, Λονδίνο… Ο κατάλογος των θυμάτων ασυγκρίτως μεγαλύτερος από αυτόν των αιματοβαμμένων πόλεων…Πώς γεννήθηκε όμως η σύγχρονη τρομοκρατία; Πόθεν ξεφύτρωσε το εξτρεμιστικό Ισλάμ, το οποίο έχει βαλθεί να αιματοκυλήσει τον κόσμο; Παρά τις απλουστευτικές και μη ακριβείς αναλύσεις για ύπαρξη δήθεν του εξτρεμισμού στην ίδια τη φύση του Ισλάμ και της βίας εξ αρχής της γεννήσεώς του, η παγκόσμια ιστορία καταδεικνύει μία κάπως  διαφορετική πραγματικότητα. Παρόλη την ύπαρξη τρομοκρατικών επιθέσεων ήδη μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ιδίως στην Ευρώπη, η ισλαμιστική τρομοκρατία αποτελεί ένα φαινόμενο της όψιμης περιόδου του Ψυχρού Πολέμου, με τις πρώτες τρομοκρατικές επιθέσεις με καθαρά θρησκευτικό-ισλαμικό πρόσημο να σημειώνονται στο Αφγανιστάν…  

Σοβιετική Εισβολή στο Αφγανιστάν 

Η Σοβιετική Ένωση φοβούμενη για την επέκταση ισλαμικών κινημάτων κατ’ εικόνα της Ιρανικής Επαναστάτης στα νότια σύνορα και, στη συνέχεια, στο εσωτερικό της και θορυβημένη από τη διπλωματική επιτυχία των ΗΠΑ με την ειρηνευτική συμφωνία Ισραήλ-Αιγύπτου , η οποία ήταν πρώην σοβιετικός σύμμαχος (Συμφωνία του Camp David 17/9/1978), εισέβαλε στο Αφγανιστάν στις 27 Δεκεμβρίου του 1979, μετά από πρόσκληση της καταρρέουσας και χωρίς λαϊκά ερείσματα εκεί κομμουνιστικής κυβέρνησης. Στο Αφγανιστάν οι Σοβιετικοί είχαν να αντιμετωπίσουν τους ισλαμιστές αντάρτες Μουτζαχεντίν (=μελετητής του λόγου και στρατιώτης του Θεού), οι οποίοι είχαν εναντιωθεί ένοπλα στις βίαιες προσπάθειες της κυβέρνησης Ταράκι να επιβάλλει ένα κομμουνιστικό αθεϊστικό κρατικό και κοινωνικό καθεστώς. Η σθεναρή αντίσταση των Μουτζαχεντίν, των οποίων ο αγώνας χαρακτηριζόταν πρωτίστως από το στοιχείο της θρησκευτικής πίστης, εξοπλιζόμενοι από τις ΗΠΑ, τη Σαουδική Αραβία, ακόμη και την κομμουνιστική Κίνα και εκπαιδευόμενοι από τις εδικές δυνάμεις του Πακιστάν (με τη σειρά τους είχαν εκπαιδευτεί από τις αμερικανικές ειδικές δυνάμεις), μετέτρεψε επιχείρηση «λίγων εβδομάδων», όπως αρχικά πίστευαν οι Σοβιετικοί, στο «Βιετνάμ των Ρώσων». Παράλληλα πλήθος νεαρών μουσουλμάνων από τρίτες χώρες συνέρεαν στο Αφγανιστάν για να πολεμήσουν κατά του αθεϊστικού κομμουνιστικού επεκτατισμού. Μεταξύ αυτών κι ένας νεαρός Σαουδάραβας επιχειρηματίας εν ονόματι Οσάμα μπιν Λάντεν. Το 1988, με μεσολάβηση των ΗΠΑ, η ΕΣΣΔ βρίσκει τη ευκαιρία που αναζητούσε και συμφωνεί να αποσύρει τα στρατεύματά της από το Αφγανιστάν. Η συμφωνία και η νέα ηγεσία, όμως, δεν απολαμβάνουν καθολική στήριξη μεταξύ της πληθώρας των αντάρτικων ομάδων. Οι πιο ακραίες από αυτές, κατ’ αναλογία των προσπαθειών της κομμουνιστικής κυβέρνησης και εμφορούμενες από ρεβανσισμό, επιθυμούν τώρα την πλήρη επιβολή της Σαρία σε κάθε πτυχή της δημόσιας και ιδιωτικής ζωής. Οι ομάδες αυτές θα αποτελέσουν τους Ταλιμπάν (=μαθητές του Κορανίου), οι οποίοι θα καταλάβουν, μετά από έναν αιματηρό εμφύλιο, την εξουσία το 1996 και θα επιβάλλουν το ακροϊσλαμικό καταπιεστικό καθεστώς τους. 

Ίδρυση της αλ-Κάιντα (=η βάση) 

Δημιουργηθείσα υπό τον Οσάμα Μπιν Λάντεν ως δίκτυο εξοπλισμού των Μουτζαχεντίν στο Αφγανιστάν, μετά το 1989 συνέχισε τη δράση της με σκοπό να τιμωρήσει «διεφθαρμένα» ισλαμικά καθεστώτα (όπως την σαουδαραβική μοναρχία, με την οποία θα έρθει σε ρήξη ο ΟΜΛ λόγω της ιρακινής εισβολής στο Κουβέιτ), να «απελευθερώσει» τις απανταχού μουσουλμανικής μειονότητες από την επικυριαρχία των «απίστων» και να εκδιώξει ξένες δυνάμεις, με προεξάρχουσες τις ΗΠΑ, από τα μουσουλμανικά κράτη. Θα πραγματοποιήσει την παρθενική της τρομοκρατική επίθεση στις 26 Φεβρουαρίου 1993 στο υπόγειο του Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορίου, στους Δίδυμους Πύργους, προκαλώντας το θάνατο έξι και τον τραυματισμό δεκάδων ατόμων. Για ένα διάστημα ο ΟΜΛ εγκαθίσταται στο Σουδάν, απ’ όπου εκδιώκεται το 1996 καταλήγοντας στο Αφγανιστάν, το οποίο έχει περάσει πλέον υπό το καθεστώς των Ταλιμπάν. Έχουν ήδη προηγηθεί επιθέσεις κατά αμερικανικών στόχων στο έδαφος της Σαουδικής Αραβίας. Το Φεβρουάριο του 1998 εκδίδει φετφά (=διάταγμα) με το οποίο κηρύττει τζιχάντ (=ιερό πόλεμο) κατά των ΗΠΑ και στις 7 Αυγούστου πραγματοποιεί διπλή τρομοκρατική επίθεση με παγιδευμένα οχήματα στις πρεσβείες των ΗΠΑ σε Ναϊρόμπι και Νταρ ες Σαλάμ. 

11η Σεπτεμβρίου 2001 

Από το 1999 ο ΟΜΛ βάζει σε εφαρμογή το λεγόμενο «Σχέδιο των αεροπλάνων». Στις 11 Σεπτεμβρίου του 2001 τέσσερα επιβατικά αεροσκάφη καταλαμβάνονται από αεροπειρατές και χρησιμοποιούνται ως όπλα στις επιθέσεις εναντίον των δίδυμων πύργων του Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορίου στη Νέα Υόρκη και εναντίον του Πενταγώνου στην Ουάσινγκτον. Το τέταρτο το έριξαν οι ίδιοι οι επιβάτες, έχοντας πληροφορηθεί μετά από επικοινωνία με συγγενείς, τη στόχευσή του. Η «nine-eleven» στοίχισε τη ζωή σε 2.977 ανθρώπους, αποτελώντας την φονικότερη τρομοκρατική επίθεση της ιστορίας και ένα από τα καθοριστικότερα ορόσημα του σύγχρονου κόσμου. Με έντονα σημειολογικό χαρακτήρα για τους δράστες – το κέντρο του παγκόσμιου καπιταλισμού και «καρδιά» των ΗΠΑ – η επίθεση θα αποτελέσει ένα άνευ προηγουμένου τεκτονικών διαστάσεων σοκ για την αμερικανική κοινωνία και κυρίως για την αμερικανική ηγεσία. Η 11/9 κατέλυσε μία πεποίθηση την οποία οι Αμερικανοί διατηρούσαν ακλόνητη για τουλάχιστον 187 χρόνια: την απόλυτη μη τρωτότητα του εδάφους τους από οποιαδήποτε ξένη δύναμη. Ο μεταψυχροπολεμικός νεοσσός της διεθνούς τρομοκρατίας, όμως, και συγκεκριμένα η επίθεση στους Δίδυμους Πύργους, θα καταρρίψουν το απαρέγκλιτο της ασφάλειας «του Νησιού» και, πυροδοτώντας κάποιες από τις καθοριστικότερες της τύχης ολάκερου του κόσμου ενέργειες, θα μεταβάλλουν δια παντός τα μέχρι τότε στεγανά της διεθνούς πολιτικής.
 
Τα κράτη του κόσμου, στο σύνολό τους, θα εκφράσουν την συμπάθεια τους προς τις ΗΠΑ και θα καταδικάσουν τις αποτρόπαιες επιθέσεις, ακόμη και οι ορκισμένοι εχθροί των Ηνωμένων Πολιτειών θα τους παρέχουν ουσιαστική βοήθεια: Η Ρωσία θα πιέσει το Ουζμπεκιστάν να παραχωρήσει τις πρώην σοβιετικές βάσεις που υπήρχαν στο έδαφός του και το Ιράν θα «χαλιναγωγήσει» τους Σιίτες του Αφγανιστάν αποδυναμώνοντας τους Ταλιμπάν. Εμπρός σε ένα δύσκολο δίλημμα θα βρεθεί το Πακιστάν: λόγω της γεωστρατηγικά σημαίνουσας θέσης η επιλογή εμπολέμου από μέρους του λίγο-πολύ θα καθορίσει την έκβαση των επιχειρήσεων. Από τη μία οι Ταλιμπάν αποτελούν δημιούργημά του χάρις στο οποίο μπορεί εν μέρει να ελέγχει την πολυπληθέστερη ομάδα των δύο κρατών, τους Παστούν. Από την άλλη, το να επιλέξει να διαφοροποιηθεί από τις συμμάχους του, ΗΠΑ, θα ισοδυναμούσε με τη «διεθνή» του καταδίκη. Εν τέλει επέλεξε έξυπνα. Ένα κράτος μονάχα, η χώρα ενός ανδρός δεν θα πραγματοποιήσει δήλωση στήριξης των ΗΠΑ και καταδίκης των γεγονότων της 11ης Σεπτεμβρίου: το Ιράκ του Σαντάμ Χουσεΐν… 

Πόλεμος στο Αφγανιστάν 

Στις 7 Οκτωβρίου, μετά τις αποφάσεις 1368(12ης/9) και 1373 (28ης/9) του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, βασισμένες στο Κεφάλαιο VII περί Συλλογικής Ασφάλειας του Χάρτη, θα ξεκινήσει η επιχείρηση Enduring Freedom (=Διαρκής Ελευθερία) με τις ΗΠΑ επικεφαλής διεθνούς συμμαχίας να επιτίθενται στο Αφγανιστάν, με σκοπό να εντοπιστεί ο Οσάμα μπιν Λάντεν και τα υπόλοιπα ηγετικά στελέχη της αλ-Κάιντα και να καταρρεύσει το καθεστώς των Ταλιμπάν που τους προστάτευε, δίνοντας την εξουσία στην Βόρεια Συμμαχία1 του έκπτωτου από τους Ταλιμπάν προέδρου Μπουρχανουντίν Ραμπανί. Οι κάνες τις οποίες οι ίδιοι οι Αμερικανοί είχαν απλόχερα παράσχει πριν από δύο δεκαετίες θα στραφούν τώρα εναντίον τους… Οι Ταλιμπάν γρήγορα θα ηττηθούν και το 2002 θα εγκατασταθεί πολυεθνική δύναμη του ΟΗΕ, την οποία ένα χρόνο αργότερα θα αντικαταστήσουν δυνάμεις του ΝΑΤΟ. Οι δυτικές δυνάμεις θα υποτιμήσουν τις δυνατότητες των Ταλιμπάν, οι οποίοι θα ανασυνταχθούν μετά την μετάθεση του κέντρου ενδιαφέροντος των ΗΠΑ στο Ιράκ, υπερτιμώντας τις αντίστοιχες της ασταθούς Βόρειας Συμμαχίας και η εξουσία θα παραδοθεί στον άκρως αμφιλεγόμενο Χαμίντ Καρζάι.
 
1. Ως «Βόρεια Συμμαχία» θα γίνει γνωστή η οργάνωση Ηνωμένο Ισλαμικό Μέτωπο για τη Σωτηρία του Αφγανιστάν, πολιτικοστρατιωτική ένωση ετερόκλητων στοιχείων, που εναντιώνονται ένοπλα στους Ταλιμπάν, αποτελούμενη κυρίως από Τατζίκους, Ουζμπέκους και Χαζάρους (σε αντίθεση με τους Ταλιμπάν που κυριαρχούσαν στην πολυπληθέστερη φυλή των Παστούν).
 

*Ο Ευάγγελος Σιδερούδης είναι φοιτητής Διεθνών Ευρωπαϊκών και Περιφερειακών Σπουδών  του Παντείου Πανεπιστημίου

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.