Η εφημεριδα «ΠΡΩΙΑ» στα Γενικα Αρχεια του Κρατους

Το αρχείο της εφημερίδας «Πρωία», μιας εκ των πλέον ιστορικών  εφημερίδων  της Ροδόπης, δώρισε  η  εκδότρια και διευθύντριά της από το 1950 και μετά,  κ. Νίτσα Αντωνιάδου στα ΓΑΚ Ροδόπης, και μέσω αυτών στο κοινό της Κομοτηνής
 
Ένα σπουδαίο απόκτημα, το οποίο θα γίνει σύντομα κτήμα όλων των κατοίκων της Ροδόπης, βρίσκεται από την Τετάρτη 18 Ιουλίου στο παράρτημα Ροδόπης των Γενικών Αρχείων του Κράτους, το αρχείο της εφημερίδας  «Πρωΐα»,  μιας εκ των  παλαιοτέρων εφημερίδας της Ροδόπης, που εκδιδόταν από τα τέλη της δεκαετίας του ’20 μέχρι και τη δεκαετία του ’90.
 
Το αρχείο παραχώρησε η κ. Νίτσα Αντωνιάδου, επί πολλά χρόνια εκδότρια και κόρη τού ιδρυτή της εφημερίδας,  επί πολλά χρόνια δημοτικού συμβούλου και ιδιοκτήτη ενός από τα πρώτα τυπογραφεία της περιοχής, του «προσφυγικής καταγωγής» κ. Απόστολου Αντωνιάδη, ώστε να γίνει κτήμα όλων των Κομοτηναίων, και τα στελέχη του ΓΑΚ έχουν αφήσει όλες τις άλλες ασχολίες στην άκρη, ώστε να μπορέσουν να καταχωρήσουν και να αναλύσουν το αρχείο.
 
Το αρχείο αποκτά ακόμη μεγαλύτερη αξία, αν αναλογιστεί κανείς πως έχει μέρος της ιστορίας της Κομοτηνής και της Ροδόπης πριν από την Κατοχή, όταν πολλά επίσημα αρχεία και καταχωρήσεις καταστράφηκαν.  

Παναγιώτης Κροκίδας,  Προϊστάμενος Γ.Α.Κ Ροδόπης «Η δημοσιογράφος και εκδότρια  Ελένη Αντωνιάδου έχει αφήσει ανεξίτηλο το σημάδι της στον τόπο» 

«Το αρχείο των φυλακών της Κομοτηνής, μια ακτινογραφία του τρόπου με τον οποίο αντιμετωπίζονταν η παραβατικότητα και ο σωφρονισμός στην περιοχή»
 
«Είναι μεγάλη μας τιμή, να παραλάβουμε ένα πολύ σημαντικό αρχείο, μιας πολύ μεγάλης γυναίκας της περιοχής, της κ. Ελένης Αντωνιάδου, η οποία έχει αφήσει ανεξίτηλο το σημάδι της στον τόπο» σημείωσε ο Προϊστάμενος Γ.Α.Κ Ροδόπης κ. Παναγιώτης Κροκίδας, ο οποίος σημείωσε πως η κ. Αντωνιάδου ήταν η πρώτη γυναίκα με δημοσιογραφική ταυτότητα στην Κομοτηνή ενώ διετέλεσε και πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου.
 

Αυτή είναι το πρώτο ουσιαστικά ολοκληρωμένο αρχείο Εφημερίδας που έρχεται στα ΓΑΚ Ροδόπης με φύλλα πριν από το 1940, και έχει αποτυπωμένη την ιστορία της Κομοτηνής των δεδομένων χρόνων. 

«Το αρχείο της “Πρωίας” είναι εξαιρετικά πολύτιμο» 

Το υλικό, ανέφερε, είναι εξαιρετικά πολύτιμο, και ελπίζουν αφού το ταξινομήσουν, να το ψηφιοποιήσουν ώστε να είναι διαθέσιμο σε όλο το κοινό της Κομοτηνής. Παράλληλα θα τιμήσουν την κ. Αντωνιάδου σε ειδική εκδήλωση που θα διοργανώσουν, μετά από την ολοκλήρωση της ταξινόμησης.
 
Το αρχείο, σημείωσε ο κ. Κροκίδας, είναι σε εξαιρετική κατάσταση, παρόλο που ήταν αποθηκευμένο σε υπόγειο, κυρίως γιατί τα φύλλα της εφημερίδας είναι  σταχωμένα, διευκολύνοντας το έργο τους.
 
Αρχεία πολιτών, όπως αυτό της κ. Αντωνιάδου, είναι ιδιαίτερα σημαντικά για τα ΓΑΚ, που την τελευταία περίοδο έχει αρχίσει να δέχεται, πέρα από τα αρχεία των Δημοσίων υπηρεσιών, των οποίων έχουν την κατεξοχήν δικαιοδοσία, αρχεία από ιδιώτες, αρχικά από την κ. Φωφώ Ζησιάδου -Κουτλογεωργίου, τώρα την κ. Αντωνιάδου, ενώ ακολουθούν και άλλες, για αυτό και θα κάνουν τα πάντα για να επιστρέψουν αυτό το υλικό στο κοινό της Ροδόπης και της Κομοτηνής, όπου και ανήκει. 

«Πολύτιμο και το αρχείο των φυλακών Κομοτηνής που χρονολογείται από την δεκαετία του ’50 και μετά» 

«Μια ακτινογραφία του τρόπου με τον οποίο αντιμετωπίζονταν η παραβατικότητα και ο σωφρονισμός στην περιοχή» 

Ακόμα ένα σημαντικό αρχείο που έχει έρθει στα χέρια των ΓΑΚ, είναι και το αρχείο που φυλασσόταν στις φυλακές Κομοτηνής, που περιλαμβάνει το αρχείο των δικαστικών φυλακών τόσο της Κομοτηνής όσο και της Αλεξανδρούπολης.
 
Το αρχείο χρονολογείται από την δεκαετία του ’50 και μετά, σε ένα πολύ μεγάλο βαθμό αφορά πολιτικούς κρατούμενους, και αποτελείται τόσο από κατάστιχα, όσο και από ατομικούς φακέλους κρατουμένων.
 

«Σίγουρα, με κάθε σεβασμό στα ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα, είναι ένα εξαιρετικό αρχείο για την περιοχή» σημείωσε, αναφέροντας πως αποτελεί και μια ακτινογραφία του τρόπου με τον οποίο αντιμετωπίζονταν η παραβατικότητα και ο σωφρονισμός στην περιοχή, τις συνθήκες μέσα στις φυλακές, τα αδικήματα αλλά και φυσικά τους πολιτικούς κρατούμενους.
 
Όλα τα αρχεία αυτά που εισέρχονται στα ΓΑΚ Ροδόπης αποτελούν πολύτιμη παρακαταθήκη για το μέλλον, παρόλο που ο ρυθμός αύξησής τους δημιούργησε ένα ευχάριστο, τουλάχιστον προς το παρόν πρόβλημα, μιας και ο χώρος στον οποίο στεγάζονται είναι πεπερασμένος και σιγά σιγά γεμίζει.
 
Έτσι αργά ή γρήγορα, με την αύξηση των παραλαβών, αρχίζουν να γεμίζουν οι χώροι και θα χρειαστεί να βρεθούν επιπλέον χώροι, που θα πληρούν τις κατάλληλες προδιαγραφές. 

Η εφημερίδα «Πρωΐα» και η σημαντικότητά της δια χειρός Ελένης Σκάβδη 

Η εφημερίδα «Πρωΐα» και η ευγενική καταδεκτικότητα της Ελένης Αντωνιάδου συντέλεσε το αρχείο της εφημερίδας «Πρωΐα» να είναι το πρώτο αρχείο «ιστορίας» της Ροδόπης, ακόμη κι όταν η εκδότρια το είχε αποθηκευμένο  στα υπόγειά της και το διαχειριζόταν η ίδια, για κάθε ερευνητή αλλά και καθημερινό άνθρωπο που ήθελε να μάθει για την ιστορία της πόλης[1]. Ένα είδος «ευαγγελίου» από κοινού με το «Λεύκωμα Μακεδονίας-Θράκης, Θρακική Στοά» που εξέδωσε ο Αργύρης Δρακόπουλος και τύπωσε ο πατέρας της εκδότριας Ελένης Αντωνιάδου, και εκδότης τότε Απόστολος Αντωνιάδης.
 
Το ίδιο πράξαμε κι εμείς, η Ελένη Σκάβδη και η γράφουσα, όταν για πρώτη φορά
αποπειραθήκαμε να μιλήσουμε για τον τοπικό τύπο -και τον μειονοτικό- στο Δημοσιογραφικό Συνέδριο της Σαμοθράκης το 1994. Η γράφουσα είχε τα εισαγωγικά και τον ρόλο του τύπου της Ροδόπης με τις  εφημερίδες που τυπώνονταν σε δύο γλώσσες ακόμη τότε -σήμερα στις γλώσσες προστέθηκε και η πομακική-, στα ελληνικά και οι «μειονοτικές» στα τούρκικα, και η Ελένη Σκάβδη την έρευνα και την πρώτη αξιολόγηση του αρχείου της «Πρωίας» με το οποίο ξυπνήσουμε και κοιμόμασταν γεμάτες από θαυμασμό για το πλήθος των πληροφοριών, καλών και κακών, που αντλούσαμε για τις δεκαετίες ιστορίας στη Θράκη από το 1925 και μετά.
 
Από την πρώτη εκείνη αξιολόγηση παραθέτουμε σήμερα ένα σύντομο απόσπασμα από την εισήγηση της Ελένης Σκάβδη για τη σημαντικότητα της εφημερίδας «Πρωϊα», με καταλυτική τη ρητορική της ερώτηση «Αν λοιπόν με ρωτούσε κάποιος, τι εφημερίδα θα ήθελες να διαβάζεις σήμερα, θα απαντούσα χωρίς ενδοιασμούς: Την «ΠΡΩΙΑ» της δεκαετίας του ’ 50». Τ.Β.
 
«Πώς λοιπόν “κτίζεται” μία ΜΙΚΡΗ εφημερίδα, μέσα σε μία ΜΙΚΡΗ πόλη, πόσο είναι δεμένη με τον πολιτισμικό, πολιτιστικό, κοινωνικό και πολιτικό χώρο τον οποίο υποτίθεται ότι εκφράζει και υπηρετεί;
 

Γύρω στο 1932 -1933 στην Κομοτηνή εκδίδονταν οι εξής εφημερίδες: «Ροδόπη», «Πρωία», «Ελευθέρα Σκέψις», «Μέλλον της Θράκης», «Κήρυξ της Κομοτηνής», «Βαλκάν» και «Ουλκιού».
 
Επτά φύλλα καταγράφονται μέσα σε ένα οδηγό για την Κομοτηνή, μαζί με τα πληθυσμιακά στοιχεία, τις προξενικές αρχές τις κοινότητες ξένων δογμάτων, τις Τράπεζες, τους Πολιτιστικούς φορείς, τους κινηματογράφους, τους αθλητικούς συλλόγους κλ.π
 
Στον τόμο με τίτλο «ΛΕΥΚΩΜΑ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΘΡΑΚΗΣ» που εκδόθηκε από τον ιδιοκτήτη της εφημερίδες «ΠΡΩΙΑ» της Κομοτηνής διακρίνουμε τις εφημερίδες «Πρωία», «Ροδόπη», «Ελευθέρα Σκέψις» και  «Βαλκάν». 

Η περίπτωση της «ΠΡΩΙΑΣ» 

Χαρακτηριστική  η περίπτωση της ΠΡΩΙΑΣ εφημερίδας που εκδίδεται συνεχώς από το 1926 με ένα μεγάλο κενό στην περίοδο της κατοχής στη δεκαετία του 40. Αρθρογραφία, σχόλια, ρεπορτάζ, μια πανέμορφη πρώτη σελίδα (μεγάλο σχήμα), χωρίς οκτάστηλα, με φωτογραφίες…
 
«Εφημερίδα των τοπικών συμφερόντων»,  όπως αναγράφεται στον υπότιτλό της, με ιδρυτή τον Τάκη Αντωνιάδη και Διευθύντρια από τις αρχές του 50 και μετά την κ. Νίτσα Αντωνιάδου.
 

Μία εφημερίδα με ποικιλία θεμάτων που αντιλαμβάνεται την προάσπιση των τοπικών συμφερόντων με το πρίσμα του ότι η ΚΟΜΟΤΗΝΗ είναι κουκίδα του κόσμου …Και αυτή η αίσθηση είναι που κάνει την «Πρωία» σημαντική. Μέσα στις σελίδες της μπορείς να βρεις την εικόνα της πόλης. Γάμοι, βαπτίσια, γεννήσεις, θάνατοι, αρραβώνες. Σχόλια για επιστημονικά επιτεύγματα, το ταξίδι των αμερικανών στο φεγγάρι, στήλη για τις καρδιοπάθειες, χρονογράφημα για τα τρέχοντα, αρθρογραφία για την ανάγκη της εκβιομηχάνισης της περιοχής, συμβουλές στους αγρότες για τις καλλιέργειες τους κλ.π
 
Μια εικόνα , όπου η τοπική θεματολογία συνδέεται με την παγκόσμια , το ειδικό με το ευρύτερο, αριστοτεχνικά. Και δομεί ένα έντυπο που σε καλύπτει πλήρως. Δεν χρειάζεται δηλαδή ν' αγοράσεις δεύτερη εφημερίδα για να ενημερωθείς.
 
Αν λοιπόν με ρωτούσε κάποιος, τι εφημερίδα θα ήθελες να διαβάζεις, θα απαντούσα χωρίς ενδοιασμούς: Την «ΠΡΩΙΑ» της δεκαετίας του ’ 50.[2]»

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.