«Η κοινωνικη διασταση ενος δημοσιου κτιριου: σκεψεις με αφορμη το νεο κτιριο της Σχολης Κλασικων και Ανθρωπιστικων Σπουδων»

Η Κοσμητόρισσα της Σχολής Κλασικών και Ανθρωπιστικών Σπουδών του Δ.Π.Θ. Ζωή Γαβριηλίδου ανοίγει τον διάλογο για τον ρόλο του νέου κτιρίου της Σχολής Κλασικών και Ανθρωπιστικών Σπουδών

Διαβάσαμε τις τελευταίες μέρες δημοσιεύματα για την ανέγερση του νέου κτιρίου της Σχολής Κλασικών και Ανθρωπιστικών Σπουδών και αντίστοιχες αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Στις περισσότερες δημοσιεύσεις δίνονται απλώς πληροφορίες για τα τετραγωνικά του κτιρίου, το κόστος ανέγερσής του, το τι θα περιλαμβάνει. Δεν είδα όμως πουθενά το στίγμα των πρυτανικών αρχών ή άλλων άμεσα ενδιαφερόμενων για τον ρόλο που ονειρεύονται να αναθέσουν στο νέο κτίριο στο πλαίσιο της πανεπιστημιούπολης ή την κοινωνική και οικονομική διάσταση που υπαγορεύει κάθε ανέγερση νέου κτιρίου.
 
Ως Κοσμητόρισσα της Σχολής Κλασικών και Ανθρωπιστικών Σπουδών, αναλαμβάνω, λοιπόν, την πρωτοβουλία να εγκαινιάσω έναν διάλογο αναφορικά με τις χρηστικές ανάγκες που έρχεται να καλύψει το νέο κτίριο, τη νοηματοδότησή του, αλλά και τη λειτουργικότητα την οποία επιθυμούμε να του προσδώσουμε, καταθέτοντας με το παρόν άρθρο το πώς αντιλαμβάνομαι την ανέγερση του νέου κτιρίου, αλλά και τα σχέδιά μου και τις δράσεις που θα αναλάβω, ώστε το νέο κτίριο να είναι λειτουργικά πλουραλιστικό και να αποκτήσει πλούσια ιστορία και νόημα.

Και ας ξεκινήσω από το αυτονόητο: ένα νέο κτίριο δεν παρέχει απλά στέγη, προφανώς το άμεσα ζητούμενο, αλλά νοηματοδοτεί πολιτισμικά, πολιτικά και φιλοσοφικά μέσω συμβολισμών, που του προσδίδουν όσοι αποφάσισαν την ανέγερσή του, αλλά και τα υποκείμενα που δρουν ή θα δράσουν σε αυτό, και τέλος προωθεί ή αποτρέπει την ανθρώπινη επικοινωνία και διευκολύνει ή ανατρέπει σχέσεις συνέργειας.
 
Στη δική μου οπτική,  ο τρόπος που θα επιλέξουμε να οργανώσουμε τη συλλογική μας ζωή, διδακτικό και διοικητικό προσωπικό τεσσάρων τμημάτων, φοιτητές, και κάθε άλλος συμμετέχων στην ακαδημαϊκή διαδικασία στο πλαίσιο της Σχολής σχετίζεται άμεσα με τον τρόπο οργάνωσης του χώρου στο πλαίσιο του νεόδμητου κτιρίου.  Γιατί το νέο κτίριο θα αποτελέσει κοινωνικό χώρο, με τη σημασία που αποδίδει ο Bourdieu στον όρο,και ως τέτοιος θα είναι ταυτόχρονα προϋπόθεση κοινωνικής γνώσης, αλλά και πλαίσιο καθημερινών πρακτικών. Αυτό συμβαίνει γιατί υπάρχει διαλεκτική σχέση ανάμεσα στον χώρο (το νέο κτίριο) και το κοινωνικό περιβάλλον (ομάδες που θα δραστηριοποιηθούν σε αυτό) και συνεπώς αλληλεπίδραση ανθρώπων και κτιρίου. Το «δικαίωμα στο νέο κτίριο» θα πρέπει να ανήκει σε όλους.
 

Στόχος μου, ως Κοσμητόρισσα είναι να προσδώσω υψηλό κοινωνικό κεφάλαιο στο κτίριο μέσω διαρκών συλλογικών πολιτισμικών πρακτικών ‘αγκυροβολημένων’ σε αυτό. Η διοργάνωση τακτικών δράσεων επιστήμης, πολιτισμού και ψυχαγωγίας (συνέδρια, ημερίδες, Colloquia, παρουσιάσεις βιβλίων, θεατρικά ή μουσικά δρώμενα, συναυλίες, εκθέσεις, αναγνωστικές εμψυχώσεις, βιωματικά σεμινάρια, διαλέξεις επιστημονικές ή εκλαϊκευτικές, μαθήματα ανοικτά στο κοινό της πόλης, τακτικές εκπαιδευτικές δράσεις για σχολεία) θα συντελέσει προς αυτή την κατεύθυνση. Θα υπάρχουν δράσεις που θα διοργανώνονται από ή για κάθε ξεχωριστή ομάδα που θα δραστηριοποιείται  στο κτίριο (διδακτικό προσωπικό, φοιτητές, διοικητικό προσωπικό), κάθε ξεχωριστή επιστήμη (φιλολογία, ιστορία, γλωσσολογία, αρχαιολογία, εθνολογία, κοινωνιολογία, κτλ.),  αλλά και άλλες που θα απευθύνονται από κοινού ταυτόχρονα σε όλες τις ομάδες. Όλες οι δράσεις θα είναι ανοικτές στο κοινό της πόλης, σηματοδοτώντας την πολιτισμική διάσταση του κτιρίου και το καλωσόρισμα της τοπικής κοινωνίας στους χώρους του πανεπιστημίου. Οι δράσεις που απευθύνονται σε κάθε ομάδα χωριστά στοχεύουν στο να κάνουν τα δρώντα υποκείμενα να οικειοποιηθούν τον χώρο, να τον θεωρήσουν δικό τους, να τον αγαπήσουν, να αποκτήσουν θετικές εμπειρίες όχι απαραιτήτως διδακτικές, ενώ εκείνες που απευθύνονται ταυτόχρονα σε όλους τους εμπλεκόμενους έχουν ως στόχο να δημιουργήσουν κοινά βιώματα μεταξύ των διαφορετικών ομάδων που θα οδηγήσουν σε προσέγγιση και συνέργειες. Τακτικές δράσεις και συνέργειες θα εμπλουτίσουν την ιστορία του κτιρίου, θα δημιουργήσουν προστιθέμενη αξία σε αυτό και θα οδηγήσουν σε επιτυχημένη πρόσληψη του νέου χώρου από τους χρήστες του, τακτικούς (μέλη ΔΕΠ, φοιτητές και διοικητικό προσωπικό των στεγαζόμενων σε αυτό τμημάτων) ή περιστασιακούς (τοπική κοινωνία, λοιπά μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας του ΔΠΘ). Η υψηλή προστιθέμενη αξία αναπόφευκτα θα ξεπεράσει τα όρια της Σχολής και θα περάσει και στο ίδιο το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης.
 
Ταυτόχρονα, η ανέγερση του νέου κτιρίου, όπου θα συνυπάρχουν τέσσερα τμήματα του ΔΠΘ, σηματοδοτεί και μία μεγαλύτερη διευκόλυνση στην απόπειρα διεπιστημονικών ερευνητικών συνεργασιών κάτι που θα επιδιώξω μετ’ επιτάσεως, ελπίζοντας να εγκαινιάσω μια  ερευνητική κουλτούρα συνεργασίας στο πλαίσιο της Σχολής Κλασικών και Ανθρωπιστικών Σπουδών που θα μπορούσε να λειτουργήσει ως καλή πρακτική για τις υπόλοιπες Σχολές του Δ.Π.Θ..
 

Τέλος, σε μία λογική «ανατροπής» της πεπατημένης θα επιδιώξω να… υπονομεύσω τις προσχεδιασμένες λειτουργίες ενός κτιρίου εκπαίδευσης όπως αυτό που θα μας στεγάσει και θα επιχειρήσω την ανάδειξη νέων κοινωνικών πρακτικών στον χώρο, ο οποίος, ανάλογα με την ώρα της ημέρας, θα προσφέρεται για απόκτηση νέας γνώσης, όχι αποκλειστικά μέσω της διδασκαλίας (αίθουσες διδασκαλίας και σεμιναρίων), επιστημονική έρευνα (εργαστήρια), μελέτη (βιβλιοθήκη και αναγνωστήριο), κοινωνικοποίησηκαι επικοινωνία (κυλικείο, εντευκτήριο),ενημέρωση, ψυχαγωγία (κοινόχρηστοι χώροι). Θα είναι, συνεπώς, λειτουργικά πλουραλιστικός. Το στοίχημα, λοιπόν, που έχουμε να κερδίσουμε μέσα από αυτόν τον λειτουργικό πλουραλισμό και τις διαφορετικές ζώνες του κτιρίου είναι να επιτύχουμε την ενίσχυση των διαπροσωπικών σχέσεων, την ώσμωση των τεσσάρων τμημάτων, και τη δημιουργία συνεργειών που θα ενδυναμώσουν τα τέσσερα τμήματα.

Στο Τμήμα Ελληνικής Φιλολογίας δείξαμε ότι είναι δυνατόν να στηθεί ένα σπουδαίο Τμήμα χωρίς σπουδαίο κτίριο. Τώρα, στη Σχολή Κλασικών και Ανθρωπιστικών Σπουδών θα αναδείξουμε πώς ένα σπουδαίο κτίριο μπορεί να αλλάξει προς το καλύτερο τις καθημερινές διδακτικές, ερευνητικές, επιστημονικές, διοικητικές και κοινωνικές πρακτικές μας!
 
Υ.Γ.: Οι ζωγραφικοί πίνακες του κειμένου, επιλογή της συγγραφέως, είναι του  Friedensreich Hundertwasser(Φριντενσράιχ Χουντερτβάσερ), διάσημου αυστριακού ζωγράφου και αρχιτέκτονα.

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.