Στεγαση ονειρων

Γράφουν οι Ελένη – Αικατερίνη Πλιάκα και Ερμιόνη Χατζησίνου

Κύρια προβλήματα που μαστίζουν την εποχή μας είναι η φτώχεια και ο κοινωνικός αποκλεισμός, τα οποία έχουν οξυνθεί εξαιτίας της διεθνούς οικονομικής κρίσης, η οποία σε συνδυασμό με τα μέτρα λιτότητας, την αύξηση της ανεργίας και την ανεπαρκή κοινωνική πολιτική οδήγησε στη φτώχεια, στην επαιτεία καθώς και σε άθλιες συνθήκες διαβίωσης για μεγάλο κομμάτι του ελληνικού πληθυσμού.

Σε συνδυασμό με τα παραπάνω η οικονομική αδυναμία συντήρησης, επισκευής και ιδιοκτησίας κτηρίων (φόρος ΕΝ.Φ.Ι.Α)  οδηγούν στην εγκατάλειψή τους. Οι συνέπειες αυτής της κατάστασης διακρίνονται σε ατομικό και σε συλλογικό επίπεδο. Σε ό,τι αφορά το πρώτο η μεγαλύτερη συνέπεια είναι η στέρηση των βασικών του αναγκών, όπως η τροφή, η στέγη, η ένδυση, τα φάρμακα, η εκπαίδευση, στερήσεις που «τραυματίζουν» ανεξίτηλα τον άνθρωπο.

Με την παραμέληση της σωματικής και ψυχικής του υγείας και την αύξηση του άγχους, οδηγείται, στον κοινωνικό αποκλεισμό, ο οποίος δημιουργεί έναν φαύλο κύκλο. Ο αποκλεισμός από βασικά για την εξέλιξή του εφόδια όπως η εκπαίδευση που συνεπάγεται από τον μετέπειτα αποκλεισμό του από την αγορά εργασίας και ακολούθως από την αδυναμία του να ανταπεξέλθει στις επιταγές της καθημερινότητάς του, μεταξύ των οποίων και η συντήρηση ενός σπιτιού.

Η στέγη ως πυλώνας της ζωής

Είναι αξιοσημείωτο να κατανοηθεί ο τρόπος με τον οποίο οι άστεγοι βιώνουν την κατάσταση της αστεγίας και το πώς αντιλαμβάνονται την έννοια του «σπιτιού». Μέσα από μαρτυρίες, το να χάνει κανείς το σπίτι του σημαίνει πως χάνει ένα κομμάτι του εαυτού του, που είναι επενδυμένο από βιώματα, νοήματα και συναισθήματα. Συνεπάγεται επίσης μίας κατάστασης ανασφάλειας, κινδύνου και δυσκολίας να ελέγξει το τι του συμβαίνει.

Το σπίτι για ένα άτομο αποτελεί πυλώνα της ζωής του, γύρω από το οποίο διαδραματίζονται οι δραστηριότητες του, όπως η δουλειά, η εκπαίδευση και η κοινωνικοποίησή του, αλλά και οι σημαντικότερες στιγμές της ζωής του. Κτήρια γεμάτα αναμνήσεις, συναισθήματα, βιώματα ανθρώπων μετατρέπονται σε ερειπωμένες οικοδομές και εγκαταλελειμμένα σπίτια, τα οποία ολοένα και αυξάνονται στη χώρα μας εν καιρώ κρίσης. Όλο και περισσότεροι Έλληνες δεν  μπορούν πλέον να ανταπεξέλθουν στις οικονομικές ανάγκες που χρήζει ένα σπίτι ή κτήριο με αποτέλεσμα απλά την εγκατάλειψή του. Επακόλουθο αυτού; Η ελλιπής κοινωνικοποίησή του, η κοινωνική απομόνωση, η αδρανοποίηση, η αποστασιοποίηση από τα κοινά και τις κοινωνικές διεκδικήσεις, ακόμα και η παρανομία.

Οι άνθρωποι δεν αποτελούν ωστόσο μοναδικά «θύματα» της κατάστασης αυτής. Παράλληλα, αρκετά κτήρια σε διάφορες πόλεις και χωριά, συμπεριλαμβανομένης της πόλης της Κομοτηνής, αφήνονται στην φθορά του χρόνου. Κύρια αιτία αποτελεί η οικονομική δυσπραγία των ιδιοκτητών τους, αλλά και το περίπλοκο ιδιοκτησιακό καθεστώς που συνεπάγεται δυσχέρειες στη διαχείριση του ακινήτου. 

Η αυξανόμενη εγκατάλειψη κτιρίων και καταστημάτων, έχει ως αποτέλεσμα την υποβάθμιση της κοινωνικής και οικονομικής ζωής του ατόμου, καθώς και την εικόνα της πόλης. Ακόμα αποτελούν δημόσιο κίνδυνο καθώς μερικά είναι επικίνδυνα ετοιμόρροπα. Η υπερσυγκέντρωση ανθρώπων σε εγκαταλελειμμένα κτίρια χωρίς τις στοιχειώδεις συνθήκες υγιεινής (ύδρευση – αποχέτευση), δημιουργούν ανθυγιεινές εστίες, που θέτουν σε άμεσο κίνδυνο την υγεία εκατομμυρίων κατοίκων, κυρίως όσων αναζητούν σε αυτά «καταφύγιο» όπως άστεγοι, χρήστες ουσιών και σήμερα πρόσφυγες.

Η ελληνική κοινωνία φαίνεται πως διατηρεί μία ξεκάθαρη αντίληψη που συνοδεύει τους άστεγους, στα πρόσωπα των οποίων βλέπουν το ξένο, το «άλλο», το «διαφορετικό». Μία οντότητα που «αμαυρώνει» τα κοινωνικά πρέπει και τους κανονισμούς και η οποία πρέπει σε κάθε περίπτωση να σταματήσει να υφίσταται.   Αποτέλεσμα αυτού η περιθωριοποίηση και ο εξοστρακισμός των αστέγων είτε με την «απαγόρευσή» της πρόσβασής τους σε συγκεκριμένους χώρους είτε με τη χωροθέτηση των κοινωνικών υπηρεσιών, σε συγκεκριμένες και πολλές φορές απομακρυσμένες περιοχές.

Αξιοποίηση εγκαταλελειμμένων κτηρίων

Τα εγκαταλελειμμένα κτήρια θα μπορούσαν να αποτελέσουν την αρχή στην λύση του προβλήματος, για την επανένταξη των αστέγων στον ιστό της πόλης και φυσικά την καλυτέρευση των συνθηκών διαβίωσής τους. Η αξιοποίηση αυτών των κτηρίων προσανατολίζεται στη προστασία και στέγαση όσων έχουν ανάγκη, αλλά και στην υλοποίηση σχεδίων κοινωνικής πολιτικής. Τα εγκαταλελειμμένα κτήρια μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως χώροι οι οποίοι προσφέρουν ιατροφαρμακευτική φροντίδα, ψυχοκοινωνική και νομική υποστήριξη, καθώς και την ενίσχυση των εκπαιδευτικών και διαπροσωπικών δεξιοτήτων των ατόμων. Επιπρόσθετα να παρέχουν πλήρως εξοπλισμένους χώρους διαμονής και εστίασης για τις οικογένειες που φιλοξενούνται καθώς και υπαίθριους αλλά και κλειστούς χώρους ψυχαγωγίας για τα παιδιά.
Σε κάθε περίπτωση η αξιοποίηση των εν αχρηστία κτηρίων μίας πόλης μπορεί να επιφέρει πολύ σημαντικά αποτελέσματα σε όλους τους τομείς  ανάπτυξης αυτής.

Ίσως τώρα περισσότερο από ποτέ, οφείλουμε όλοι να δράσουμε αλληλέγγυα, φροντίζοντας για την κοινωνική επανένταξη αυτών των περιθωριοποιημένων ανθρώπων, μετατρέποντας το «εγκαταλελειμμένο» από κάποιους σπίτι στο χώρο που θα στεγαστούν τα όνειρα και οι όμορφες στιγμές κάποιων άλλων. 

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.