«Λυκοδρομιο. Ενας αιωνας ζωης. Προσωπα – Εικονες – Μνημες»

Ένα μικρό χωριό που γίνεται μάρτυρας και μαρτύριο για όλη την ιστορία του Ελληνισμού

Χάρη στη σύμπραξη του Θεόδωρου Νιζαμίδη, του Ηλία Σουτζίδη, της Αιμιλιανής Αβραάμ, του Παναγιώτη Παύλου, του Πολιτιστικού Συλλόγου Λυκοδρομίου Ξάνθης και γενικότερα των κατοίκων του χωριού –και όχι μόνο– πραγματοποιήθηκε το 2008 ένα σημαντικό εγχείρημα, η διαφύλαξη και η ανάδειξη της ιστορίας και της πολιτιστικής κληρονομιάς τού Λυκοδρομίου Ξάνθης. Ένα εγχείρημα που επετεύχθη μέσω της έκδοσης τού ιστορικού λευκώματος με τίτλο «Λυκοδρόμιο. Ένας αιώνας ζωής. Πρόσωπα – Εικόνες – Μνήμες», που απαριθμεί 176 σελίδες και εκδόθηκε από το Ταμείον Θράκης, περιήλθε όμως μόλις τώρα στα χέρια μας.
 
Μία έκδοση που προλογίζεται από τον πρώην Δήμαρχο Σταυρουπόλεως Γεώργιο Καρασακαλίδη, που συγχαίρει με θέρμη τη δημιουργία αυτού του «βιβλίου-λευκώματος που είναι ένα μνημόνιο της ζωής και της καταγωγής αυτού του τόπου, μία ακόμη ιστοριογραφική μαρτυρία», αλλά και από τον Πρόεδρο του Συλλόγου Λυκοδρομίου, Θεόδωρο Νιζαμίδη, ο οποίος με ιδιαίτερη φροντίδα ασχολήθηκε με τη συλλογή κειμένων, φωτογραφιών και άλλων στοιχείων αποδεικνύοντας για μία ακόμη φορά το πλούσιο έργο που έχει να επιδείξει ο Σύλλογος σε βάθος χρόνων, από το 1984 όπου και ιδρύθηκε. 

Η ιστορία πίσω από την ονομασία του Οικισμού 

Το χωριό Λυκοδρόμιο, όπως μας πληροφορεί ο  Σωκράτης Ταουσάνης, έλαβε το ελληνικό όνομά του το 1924 όταν μετά την απελευθέρωση και την ανταλλαγή πληθυσμών κατοικήθηκε αμιγώς από προσφυγικούς πληθυσμούς, προερχόμενους κυρίως από τον Πόντο και τη Μικρά Ασία. Η παλαιότερη τουρκική ονομασία του ήταν «Κουρτ-Αλάν» που σημαίνει «το πήρε ο λύκος». Επομένως, γίνεται κατανοητό και από τις δύο ονομασίες ότι στην περιοχή υπήρξε συχνή η παρουσία λύκων, ως απότοκο της εκτροφής αιγοπροβάτων, μία συνήθη ασχολία του περασμένου αιώνα. 

Λίγα λόγια για το περιεχόμενο του λευκώματος 

Όσον αφορά το περιεχόμενο αυτού του αξιέπαινου εγχειρήματος, που αν και αποτυπώνει το παρελθόν δεν έχει ως στόχο την οπισθοδρόμηση, αλλά την πρόοδο και την εξέλιξη, καταγράφει εν συντομία την ιστορία του δημοτικού σχολείου που ξεκίνησε να λειτουργεί το 1925, ενώ παράλληλα διασώζει και έναν κατάλογο με τους διατελέσαντες διδασκάλους από την περίοδο 1925-1985. Αξιομνημόνευτη στη συνέχεια αποτελεί και η καταγραφή των ζωντανών μαρτυριών των κατοίκων του χωριού. Χάρη στην παραστατικότητα με την οποία περιγράφουν αντλούμε άφθονο πρωτογενές ιστορικό υλικό για τον Μικρασιατικό πόλεμο, τη μετέπειτα καταστροφή των πατρογονικών τους εστιών αλλά και την εγκατάστασή τους στο Λυκοδρόμιο, τον τόπο όπου έμελε να φιλοξενήσει τα όνειρά τους, χωρίς να παραλείπονται και τα γεγονότα που διαδραματίστηκαν εκεί τις επόμενες δεκαετίες.
 
Εκτός των ιστοριογραφικών μαρτυριών, η συγγραφική ομάδα του λευκώματος επεδίωξε να δημιουργήσει με προσοχή και ακρίβεια τα γενεαλογικά δέντρα των οικογενειών του χωριού, αφήνοντας πίσω μία σημαντική παρακαταθήκη, ώστε οι πρόγονοί τους και η ιστορία τους να μην αφεθούν στη λήθη.
 
Τελευταίο μέρος του βιβλίου, μα εξίσου σημαντικό, το φωτογραφικό αρχείο. Όπως μνημονεύει ο Θεόδωρος Νιζαμίδης, πολλοί συγχωριανοί του ακολουθώντας το παράδειγμα του ιδίου, σε βάθος χρόνων, ξεκίνησαν μία προσπάθεια δημιουργίας φωτογραφικού αρχείου. Με αυτόν τον τρόπο κατάφερε ο Πολιτιστικός Σύλλογος Λυκοδρομίου να έχει πλέον στο αρχείο του 300 περίπου φωτογραφίες που καλύπτουν την περίοδο 1910-2007, αποφασίζοντας παράλληλα μεγάλο μέρος εξ αυτών να τις συμπεριλάβει στο βιβλίο-λεύκωμα που εξέδωσε, κάνοντας έτσι και τον υπόλοιπο κόσμο κοινωνό των αναμνήσεών τους.
 
Στο βιβλίο, αναλυτικότερα, υπάρχουν φωτογραφίες από τη μαθητική κοινότητα του χωριού, από κατοίκους εν ώρα εργασίας, αλλά και σε ευχάριστες γαμήλιες στιγμές. Δεν θα μπορούσαν φυσικά να παραληφθούν οι εορταστικές εκδηλώσεις και οι πανηγύρεις που έλαβαν χώρα στον οικισμό, η ίδρυση του Πολιτιστικού Συλλόγου αλλά και απεικονίσεις από το πανέμορφο και γεμάτο βλάστηση Λυκοδρόμιο.
 
Επομένως το Λεύκωμα «Λυκοδρόμιο. Ένας αιώνας ζωής. Πρόσωπα – Εικόνες – Μνήμες» όχι μόνο διαφυλάττει την πολιτιστική ταυτότητα του οικισμού αλλά δίνει μέλλον σε όλο το παρελθόν μας. Τονίζοντας για μία ακόμη φορά τη σημασία του λαϊκού πολιτισμού και τη σημαντική θέση που κατέχει στη γενικότερη ιστορία μας. Αναμένουμε, λοιπόν, για τις επόμενες επιτυχίες του Πολιτιστικού Συλλόγου Λυκοδρομίου Ξάνθης. 

Μαρτυρίες από το ιστορικό βιβλίο-λεύκωμα «Λυκοδρόμιο. Ένας αιώνας ζωής» 

Ι. Η «Έξοδος»
 «–Τα όπλα όλα τα είχε μαζέψει ο Εγγλέζος στην αποθήκη μέσα. Το κλειδί το είχε εκείνος, δεν μπορούσες να δεις τίποτα.
–Όταν ήρθαν όμως οι δικοί μας να τα βρούνε, ένα βράδυ ήτανε, ξημέρωμα λέει, όταν πήρανε οι Εγγλέζοι διαταγή από το Δεσπότη, ότι εμείς θέλουμε Ποντιακό κράτος. Το πρωί ξυπνούσες, τι να δεις! “Νε” στρατό, λέει, “νε” πλοία! Μόλις το μάθανε από βραδύς, αρχινάνε οι Τούρκοι πάλι. Κάψανε όλα τα χωριά! Όλος ο κόσμος πάνω στα βουνά.
–Και μετά ο κόσμος άρχισε να φεύγει, να έρχεται προς τα εδώ με­ριά, να φεύγουν δεξιά αριστερά.
–Εμ! Τι θα κάνουν για! Ορισμένοι σκοτώθηκαν, ορισμένοι έγιναν Τούρκοι! Άστα!
–Την ημέρα καλύβια έφτιαχναν. Εκεί το βράδυ κοιμόντουσαν. Την άλλη μέρα οι Τούρκοι ανεβόντουσανε απ' τα βουνά απ' τα τσαλιά, και τα έκαιγαν.
–Οχτώ χρόνια στα βουνά ήταν οι γονείς μας. “Νε” ρούχα, “νε” τίποτα.
–Αυτά τα πράγματα χρόνια να μιλάς δεν τελειώνουνε».
 
ΙΙ. Η νέα πατρίδα
 «–Ο πατέρας μου ήρθανε στο Λυκοδρόμιο. Όλοι οι χωρικοί εκεί ήτανε, συγχωριανοί, μπαφραίοι ήτανε. Λέει ο πατέρας μου “να πάω σ’ εκείνους κοντά”.
     Ήρθανε σ’ ένα σπιτάκι, έμειναν στου Ντεμεντσή, μετά ο Μελετόπουλος που ήταν ήδη εκεί, πιο μπροστά είχε έρθει, λέει “Νικόλα, το σπίτι είναι μικρό, το πουλάω”.
     Πώς το πουλάς ντε, το σπίτι δικό σου ήτανε; Αλλά δεν υπήρχε αστυ­νομία τότε, δεν υπήρχε τίποτε, διαλυμένα ήτανε.
     Ήρθε εκεί μέσα, μπήκε, από έξι μήνες μετά o Κιούργαρης αφήνει τους ξουρναντξήδες σπίτι, απ’ το παράθυρο μέσα πετά κανά δυο μα­ξιλάρια, μπαίνει εκεί μέσα, “φύγε”, λέει, “εγώ πολυμελής οικογένεια είμαι, εγώ θα μείνω εδώ, εσύ φύγε”.
Δικαστήρια, δικαστήρια, ένα δικηγόρο ο πατέρας μου, δύο εκείνοι. Όσα λεφτά είχανε φέρει από την Τουρκία, όλα πάνε.
Κι άκουγα που έλεγε ο πατέρας μου, “το ένα κεμέρι τελείωσε, και το άλλο άρχισε να τελειώνει πια”!. Κι όσο καπνό φτιάχνανε, όλα στον δικηγόρο».

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.