Καταγγελλουν παγκοσμια πρωτοτυπια στην μη διακριτοτητα μεταξυ διωξης και σωφρονιστικης μεταχειρισης

Πανεπιστημιακοί κατά της υπαγωγής της Γενικής Γραμματείας Αντεγκληματικής Πολιτικής στο Προ.Πο. - Κώστας Κοσμάτος, Επίκουρος καθηγητής Εγκληματολογίας της Νομικής Σχολής του ΔΠΘ «Δεν είναι δυνατόν αυτός που διώκει το έγκλημα να είναι και αυτός που θα χειριστεί τον εγκληματία»

Ο Επίκουρος Καθηγητής Εγκληματολογίας της Νομικής Σχολής του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης κ. Κώστας Κοσμάτος, βρίσκεται ανάμεσα στους 15 πανεπιστημιακούς από όλη την χώρα, που συνυπογράφουν την αντίθεσή τους απέναντι στο νομοσχέδιο της Νέας Δημοκρατίας για το «επιτελικό κράτος».
 
Σε χθεσινό ρεπορτάζ του «ΠτΘ» αναφέραμε πως το κύριο σημείο διαφωνίας των προαναφερθέντων είναι στα όσα καθορίζει το νέο νομοσχέδιο για την «αναδιάρθρωση» των αρμοδιοτήτων των υπουργείων της χώρας, μεταξύ των οποίων και η μεταφορά της Γενικής Γραμματείας Αντεγκληματικής Πολιτικής στο Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, που συνυφαίνεται με την κατάργηση της απαραίτητης διάκρισης μεταξύ της δίωξης και της εξιχνίασης εγκλημάτων, της λειτουργίας απονομής της δικαιοσύνης και της μεταχείρισης των κρατουμένων, που δημιουργεί πλειάδα άλλων ζητημάτων.
 
Ζητήματα που έχουν να κάνουν με τη διεύρυνση του πεδίου δράσης των αστυνομικών, τη σύγχυση που δημιουργείται ως προς τον ρόλο που καλείται να επιτελέσει η αστυνομία αλλά και το εν γένει σωφρονιστικό σύστημα, καθώς και ζητήματα που έχουν να κάνουν με  την πλήρη αντίθεση του συστήματος αυτού σε σχέση με τις υφιστάμενες διεθνείς πρακτικές.
 
Ο κ. Κοσμάτος μίλησε στο «Ράδιο Παρατηρητής 94fm» επεξηγώντας τους λόγους της αντίθεσής τους στα όσα προβλέπει το εν λόγω Προεδρικό Διάταγμα, κάνοντας λόγο για παγκόσμια πρωτοτυπία η οποία μάλιστα δεν συνοδεύεται από αιτιολογική έκθεση ούτως ώστε να γίνει κατανοητή η σκέψη του νομοθέτη.
 
Ο λόγος στον ίδιο όμως…
 
ΠτΘ: Συνυπογράφετε την ανακοίνωση μαζί με μια πλειάδα άλλων συναδέλφων σας πανεπιστημιακών, στην οποία ουσιαστικά εκφράζεται την αντίθεσή σας για μια σειρά λόγων στα όσα προβλέπει το Προεδρικό Διάταγμα 81/219 για την αντεγκληματική πολιτική. Πού έγκειται η διαφωνία σας;
Κ.Κ.:
Το Προεδρικό Διάταγμα 81 του 2019, δημιουργεί ένα μείζον πρόβλημα στο πεδίο της αντεγκληματικής πολιτικής. Ξαφνικά η Γενική Γραμματεία Αντεγκληματικής Πολιτικής η οποία υπαγόταν στο Υπουργείο Δικαιοσύνης Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, μεταφέρθηκε σε μια ημέρα στο Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη. Αυτό δημιουργεί μείζονα προβλήματα. Όχι μόνο τεχνικά τα οποία θα προκύψουν, αλλά κυρίως δικαιοκρατικά. Στη χώρα μας υπάρχει μια αντίληψη διαχρονική σε σχέση με τη διακριτότητα της δίωξης του εγκλήματος.Η δίωξη ανήκει στις αστυνομικές δυνάμεις. Στη συνέχεια ο κατηγορούμενος οδηγείται στο δικαστήριο, του επιβάλλεται μια ποινή και στη συνέχεια επέρχεται η μεταχείρισή του προς τον σωφρονισμό. Τα δυο τελευταία στάδια, διαχρονικά, ανήκουν στον χώρο της δικαιοσύνης και όχι στον χώρο της δίωξης του εγκλήματος από την αστυνομία. Με τη μετατόπιση της Γενικής Γραμματείας Αντεγκληματικής Πολιτικής περνάει όλο το φάσμα του εγκλήματος στο πεδίο της αστυνομίας. Νομίζω ότι είναι εμφανές ότι δημιουργεί ένα πρόβλημα στο κράτος δικαίου. Να θυμίσω επίσης ότι στο πλαίσιο τυχόν αρμοδιοτήτων της Γενικής Γραμματείας Αντεγκληματικής Πολιτικής, υπάγεται η αντιμετώπιση του εγκλήματος σε επίπεδο πρόληψης και σε επίπεδο μεταχείρισης του καταδίκου, η παραβατικότητα των ανηλίκων και οι ιατροδικαστικές υπηρεσίες της χώρας. Όλα αυτά τα πεδία περνούν πια στο χώρο του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη. Εκεί έγκειται και η αντίθεσή μας. 

«Η διακριτότητα στο επίπεδο της δίωξης και της μεταχείρισης αποτελεί βασική προϋπόθεση για την ένταξη κάποιου κράτους στους κύκλους της  Ε.Ε.» 

ΠτΘ: Ουσιαστικά μιλάμε για μια «αστυνομικοποίηση» όπως την χαρακτηρίζετε, του χώρου της δικαιοσύνης.
Κ.Κ.:
Δεν είναι δυνατόν αυτός που διώκει το έγκλημα να είναι αυτός που θα χειριστεί τον εγκληματία. Αυτό δεν γίνεται πουθενά στον κόσμο. Πρόκειται λοιπόν για μία παγκόσμια πρωτοτυπία. Συμβαίνει μόνο Ουγγαρία, ενώ σε επίπεδο Ε.Ε. θα πρέπει να επισημάνουμε πως η διακριτότητα στο πεδίο της δίωξης και της μεταχείρισης, αποτελεί βασική προϋπόθεση για την ένταξη κάποιου κράτους στους κύκλους της. Δεν είναι επομένως κάτι που μας ήρθε στο μυαλό των πανεπιστημιακών και δεν μας αρέσει. Είναι κάτι που δικαιοκρατικά δεν υπάρχει πουθενά στην Ευρώπη.
 
ΠτΘ: Ένα σημείο στο οποίο στέκεστε είναι και αυτό της μεταχείρισης των ανηλίκων για τους οποίους η έννοια της συμμόρφωσης βασίζεται και στην λογική διαπαιδαγώγησης και διάπλασης της συμπεριφοράς τους…
Κ.Κ.:
Το κομμάτι των ανηλίκων είναι ιδιαίτερο και διαχρονικά ανήκει στο πεδίο της δικαιοσύνης. Το γεγονός ότι το σωφρονιστικό σύστημα και η μεταχείριση των εγκληματιών, ανήκει στο πεδίο της δικαιοσύνης, προκύπτει από πολλαπλά κείμενα, τόσο του εσωτερικού όσο και του διεθνούς δικαίου. Και οι κανόνες για τη διαχείριση των  κρατουμένων, σε ευρωπαϊκό επίπεδο θέλουν τη διάκριση αυτή, αλλά και ο δικός μας σωφρονιστικός κώδικας. Το Κεντρικό Επιστημονικό Συμβούλιο των φυλακών εδρεύει και ορίζεται από τον υπουργό Δικαιοσύνης. Η αρμοδιότητα για τις φυλακές περνάει στο Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη. Αυτό από μόνο του καταδεικνύει το πρόβλημα που υπάρχει. Επιπρόσθετα στις φυλακές ο επόπτης των φυλακών είναι δικαστικός λειτουργός, άρα η μεταχείριση των καταδίκων-κρατουμένων, περνάει από το κομμάτι της δικαιοσύνης. 

«Το γεγονός ότι υπάρχει εγκληματικότητα στις φυλακές, δεν σημαίνει ότι μεταθέτουμε μια δομή σε ένα άλλο υπουργείο» 

ΠτΘ: Πώς δικαιολογείται επομένως η υπαγωγή πλέον όλων αυτών στα χέρια της αστυνομίας;
Κ.Κ.:
Δεν μπορώ να καταλάβω την αιτιολόγηση. Μάλιστα, το Προεδρικό Διάταγμα δεν είχε αιτιολογική έκθεση, για να δούμε τη σκέψη του νομοθέτη. Προφανώς θα πρέπει να τη φανταστούμε. Δεν νομίζω ωστόσο ότι ουσιαστικά θα αλλάξει κάτι. Το γεγονός ότι υπάρχει εγκληματικότητα στις φυλακές, δεν σημαίνει ότι είναι «δόκιμο» να μεταθέτουμε μια δομή σε ένα άλλο υπουργείο. 

«Η κυβέρνηση να εξετάσει εκ νέου ψύχραιμα το προεδρικό διάταγμα» 

ΠτΘ: Τι προκρίνετε εσείς για την επίλυση του ζητήματος μιας και το Προεδρικό Διάταγμα είναι πλέον θεσπισμένο;
Κ.Κ.:
Στο μέτρο που δεν έχει προχωρήσει στην πράξη, η υλοποίηση των όσων αυτό εμπεριέχει, θα μπορούσε  η κυβέρνηση να το εξετάσει λίγο ψύχραιμα και  να επιστρέψουν οι αρμοδιότητες εκεί που πραγματικά ανήκουν.

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.