Αμεση η αναγκη ελεγχου και συντηρησης των γεφυρων σε ΑΜΘ και ολη την Ελλαδα

Αργύρης Πλέσιας, μέλος της επιτροπής σύνταξης της έκθεσης της διαΝΕΟσις «Πρέπει να γίνει τώρα ένας μηχανισμός, γιατί υπάρχουν γέφυρες που είναι πλέον “κόκκινες”»

Το ζήτημα των γεφυρών, και της συντήρησής τους, αποτελεί το τελευταίο διάστημα ένα μεγάλο σημείο τριβής στην Περιφέρειά ΑΜΘ, που μετρά το τελευταίο διάστημα δύο πεσμένες γέφυρες, σε Ίασμο και Καβάλα.
 
Η πτώση αυτών των γεφυρών, μαζί με άλλα συμβάντα σε όλη την Ελλάδα αλλά και η πολύνεκρη κατάρρευση της γέφυρας Μοράντι στη Γένοβα της Ιταλίας, άνοιξε τη συζήτηση στη χώρα μας για το τι πρέπει να κάνουμε για τις γέφυρες, αλλά και όλα τα Δημόσια έργα.
 
Έτσι μια ομάδα μηχανικών από το Σύλλογο Πολιτικών Μηχανικών Ελλάδος, υπό το συντονισμό του Δρ. Βασίλειου Μπαρδάκη, ετοίμασε μια έκθεση η οποία καταγράφει τη σημερινή κατάσταση στη χώρα μας, επισημαίνει το πώς αντιμετωπίζουν το πρόβλημα άλλες χώρες και καταλήγει σε μια σειρά από προτάσεις για την ενίσχυση των οδικών υποδομών, για την διαΝΕΟσις, η οποία δόθηκε πριν από μερικές ημέρες στη δημοσιότητα. 

Αναφορά στις γέφυρες Ιάσμου και Καβάλας 

Η έκθεση κάνει αναφορά και στην κατάρρευση των δύο γεφυρών στην Περιφέρειά μας, την γέφυρα της Καβάλας το Νοέμβριο 2018, η οποία είχε κατασκευαστεί το 1986, κατέρρευσε κατά τη διέλευση βαρέος γερανοφόρου οχήματος ενώ στη συνέχεια, μετά από επί τόπου επιθεώρηση που πραγματοποιήθηκε, διαπιστώθηκαν σοβαρές οξειδώσεις του οπλισμού σε συνδυασμό με κάποιες αστοχίες της λειτουργίας των δομικών υποσυστημάτων.
 
Το 2017 κατέρρευσε η γέφυρα στην Ε.Ο. Κομοτηνής-Ιάσμου-Ξάνθης, στο σημείο μεταξύ Πολυάνθου και Ιάσμου, στον ποταμό Κομψάτο. Όπως αναφέρεται στην έκθεση, η γέφυρα ήταν μόλις 24 ετών και μετά από επιτόπια επίσκεψη των αρμόδιων υπηρεσιών, η αστοχία της οφείλεται μάλλον στην συμπεριφορά του τεχνικού έναντι των υδραυλικών φαινομένων. Στη συνεχεία, δόθηκε στην κυκλοφορία η παλιά γέφυρα του Κομψάτου κατόπιν ελέγχων και δοκιμαστικών φορτίσεων που διεξήγαγε η Εγνατία Οδός Α.Ε. και η Διεύθυνση Τεχνικών Έργων της Περιφερειακής Ενότητας Ροδόπης.
 
Στην έκθεση τονίζεται μεταξύ άλλων και η ανάγκη δημιουργίας ενός Μητρώου Γεφυρών, που θα πρέπει να περιλαμβάνει τα πλήρη στοιχεία κάθε γέφυρας, από την ημερομηνία και τη μέθοδο κατασκευής μέχρι τα υλικά, τον όγκο διερχόμενων οχημάτων, τη σεισμικότητα της περιοχής και τυχόν επισκευές ή εργασίες συντήρησης έχουν συμβεί στο παρελθόν.
 
Όπως τονίζεται και στην έκθεση, θα πρέπει να περιλαμβάνει και μια ενημερωμένη βαθμολόγηση της κατάστασης της κάθε γέφυρας, ώστε το Μητρώο να μην είναι μια απλή καταγραφή των γεφυρών, αλλά ένα εργαλείο με το οποίο αρμόδιοι θα μπορούν να προσδιορίζουν προτεραιότητες. Το Μητρώο θα πρέπει να είναι ενταγμένο σε ένα ευρύτερο πρόγραμμα ασφάλειας για τις γέφυρες, που θα προσδιορίζει και το τι πρέπει να γίνει όταν εντοπιστεί κάθε γέφυρα που αντιμετωπίζει προβλήματα.
 
Επίσης η ανάγκη παρακολούθησης, αξιολόγησης και συντήρησης θα πρέπει να προβλέπεται και κατά την κατασκευή κάθε νέου τεχνικού έργου -και γέφυρας- και στη χώρα μας, κάτι που δεν γινόταν τις προηγούμενες δεκαετίες. Η τεχνολογία προσφέρει τα κατάλληλα εργαλεία ώστε οι άνθρωποι που θα κληθούν σε 50 ή σε 70 χρόνια να αξιολογήσουν και να συντηρήσουν τις υποδομές που κατασκευάζονται σήμερα, να μην αντιμετωπίσουν τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε σήμερα. 

Γερασμένες οι Ελληνικές υποδομές 

Ένας από τους μηχανικούς που συνέταξαν την έκθεση ήταν και ο κ. Αργύρης Πλέσιας, μέλος και πρώην πρόεδρος του ΤΕΕ Θράκης, Πολιτικός μηχανικός, συντονιστής εΤΕΓ ΣΠΜΕ.
 
Αυτό που έκαναν στην έκθεσή τους, σημείωσε ο κ. Πλέσιας, ήταν μια αναγνώριση των προβλημάτων που υπάρχουν στις ελληνικές υποδομές, οι οποίες γερνούν. Όμως μηχανισμός συντήρησης δεν υπάρχει, για αυτό και θα πρέπει η πολιτεία άμεσα, και οι καθ’ ύλην αρμόδιοι, πρέπει να κινηθούν να δημιουργηθούν μηχανισμοί ελέγχου των γεφυρών, αλλά και όλων των Δημοσίων υποδομών γενικότερα.
 
Ανάμεσα στις προτάσεις της έκθεσης είναι και η δημιουργία ενός εθνικού μητρώου γεφυρών, κάτι που έχει ανακοινώσει, ως Εθνικό Μητρώο Υποδομών, τόσο η προηγούμενη όσο και η σημερινή κυβέρνηση, ενώ αποτελεί πάγιο αίτημα του ΤΕΕ εδώ και χρόνια. Όμως δυστυχώς στην Ελλάδα, σημείωσε ο κ. Πλέσιας, αυτές οι προτάσεις έχουν πολύ μικρό χρόνο ζωής, όσο είναι στην επικαιρότητα και μετά ξεχνιούνται και γενικότερα επικρατεί μια επανάπαυση.
 
Ο ίδιος συμμετείχε τον προηγούμενο Δεκέμβριο, σε ημερίδα που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα για το θέμα των γεφυρών, όταν και αναφέρθηκε πως οι «μεγάλες» γέφυρες ελέγχονται, μιας και υπάρχει μια προσέγγιση ότι οι μεγάλες και κρίσιμες γέφυρες υπάρχουν μόνο στους αυτοκινητοδρόμους. Όμως ο ίδιος τόνισε στην ημερίδα, πως ο Νέστος, έχει 6 γέφυρες, και με αυτό τον τρόπο, υπό έλεγχο είναι μόνο μία, αυτή της Εγνατίας, που είναι καινούρια, ενώ οι υπόλοιπες 5, που είναι παλιότερες, και έχουν τα δικά τους ζητήματα, δεν είναι σε ουσιαστικό έλεγχο κανενός. 

Σύγχυση από τον κατακερματισμό αρμοδιοτήτων 

Ένας από τους παράγοντες που εντείνουν και αυτή την ουσιαστική έλλειψη ελέγχου, είναι και ο τρόπος με τον οποίο έγινε η αποκέντρωση των αρμοδιοτήτων.
Παλιότερα, το εθνικό δίκτυο υπεύθυνο ήταν το αρμόδιο Υπουργείο, το οποίο είχε τις περιφερειακές υπηρεσίες, που μπορούσε να δημιουργήσει τομείς με προσωπικό που θα έχει εξειδίκευση, άλλοι στα υδραυλικά, άλλοι στην οδοποιία κ.ο.κ.
 
Όμως με την αποκέντρωση, η αρμοδιότητα πέρασε στην Κρατική Περιφέρεια, και στη συνέχεια στον πρώτο και δεύτερο βαθμό αυτοδιοίκησης, δημιουργώντας σύγχυση στις αρμοδιότητες. «Στην Καβάλα, ερίζουν ακόμη μεταξύ Περιφέρειας και Δήμου, για το ποιος είναι αρμόδιος για την γέφυρα που έπεσε» επεσήμανε ο ίδιος χαρακτηριστικά.
 
Έτσι, τόνισε ο κ. Πλέσιας, όταν υπάρχει ένα κράτος το οποίο εκχωρεί τις αρμοδιότητες, χωρίς να δημιουργεί παράλληλους μηχανισμούς, εμφανίζονται προβλήματα στο ποιος έχει το αρχείο υποδομών, ενώ πολλές φορές, δεν υπάρχει αρχείο για τις γέφυρες, ή δεν έχει καταχωρηθεί σωστά.«Υπάρχουν γέφυρες, και μάλιστα γέφυρες εκατοντάδων μέτρων, ορφανές, για τις οποίες δεν υπάρχουν σχέδια, σε όλη την Ελλάδα» σημείωσε, για αυτό και κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για όλη τη χώρα.
 
Για αυτό και είναι χρήσιμο να υπάρξει ένα μητρώο υποδομών, αλλά και να δημιουργηθεί «τώρα ένας μηχανισμός, γιατί υπάρχουν γέφυρες που είναι πλέον κόκκινες, που έχουν ήδη δώσει σημάδια, για τις οποίες θα πρέπει να γίνει άμεσα παρέμβαση» παράλληλα με την κατάρτιση του Μητρώου.Εξ ου και στην έκθεσή τους τονίζουν ότι είναι επιτακτική η ανάγκη για την αξιολόγηση και τη συντήρηση ευπαθών γεφυρών που ενδέχεται να μην μπορούν να περιμένουν να ολοκληρωθεί το Μητρώο.
 
Τα ζητούμενα για ένα τέτοιο έργο είναι δύο: Πώς γίνεται ο έλεγχος και πώς επισημαίνονται οι ευπαθείς γέφυρες στις οποίες πρέπει να γίνει έλεγχος. Για το δεύτερο πρόβλημα οι ερευνητές προτείνουν τη δημιουργία μιας πλατφόρμας (είτε στη νέα ηλεκτρονική πλατφόρμα μελών του Συλλόγου Πολιτικών Μηχανικών Ελλάδος, είτε στην υπάρχουσα πλατφόρμα του Τεχνικού Επιμελητηρίου) στην οποία εθελοντές μηχανικοί θα μπορούν να καταχωρούν ευπαθείς γέφυρες της περιοχής τους οι οποίες κρίνουν ότι θα πρέπει να ελεγχθούν.
 
Στη συνέχεια, τεχνικά κλιμάκια (που ούτως ή άλλως θα κληθούν να αξιολογήσουν γέφυρες κατά τη σύνταξη του Μητρώου) μπορούν να επιθεωρήσουν τις συγκεκριμένες γέφυρες και να τις αξιολογήσουν χρησιμοποιώντας σύγχρονες τεχνικές και εξειδικευμένες μεθοδολογίες. 

Ο παραλογισμός του πλαισίου στην περίπτωση της γέφυρας Κομψάτου 

Κρίσιμο πάντως θεωρεί ο κ. Πλέσιας το γεγονός πως πέρα από το Μητρώο, χρειάζεται ένας μηχανισμός, ειδικά σε ειδικού τύπου έργα όπως οι Γέφυρες, που θα μπορεί να δώσει πιο εξειδικευμένα την πληροφορία, στους υπαλλήλους των αρμόδιων υπηρεσιών των Δήμων και της Περιφέρειας, που λόγω έλλειψης προσωπικού δεν μπορούν να έχουν αυτή την εξειδικευμένη γνώση.
 
Για αυτό και ο Σύλλογος Πολιτικών Μηχανικών Ελλάδας θέλησε να αναδείξει το ζήτημα, γιατί πέρα από τις αστοχίες νεότερων γεφυρών, υπάρχουν γέφυρες στη χώρα πενήντα ετών και περισσότερων, που πλησιάζουν το τέλος της θεωρητικής τους ζωής, δεδομένου μάλιστα ότι δεν συντηρούνται ούτε αναβαθμίζονται τακτικά.
 
Δυστυχώς το πλαίσιο για την ανάθεση των Δημοσίων συμβάσεων, όλα έχουν γίνει όχι απλά πιο γραφειοκρατικά, αλλά κυριολεκτικά παράλογα, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την πρόταση του ΤΕΕ Θράκης να κάνει πραγματογνωμοσύνη στην Γέφυρα του Κομψάτου.«Τι πιο λογικό;Ποιος θα έκανε την πραγματογνωμοσύνη; Ποιος ήταν ο καθ’ ύλην αρμόδιος και επιστημονικά έγκυρος για να την κάνει;» διερωτήθηκε ο κ. Πλέσιας για να προσθέσει ότι«δυστυχώς δεν μπορέσαμε να βρούμε τρόπο να αναθέσει η Περιφέρεια αυτή την πραγματογνωμοσύνη στο ΤΕΕ» με την Αποκεντρωμένη να κόβει την σύμβαση και να δηλώνει πως η Περιφέρεια πρέπει να κάνει τη σύμβαση με τον νόμο 4412/16.
 
Και αυτό όταν η σύμβαση, ο προγραμματισμός και η συμφωνία είναι ακριβώς ίδια με αυτά που είχε κάνει το υπουργείο Υποδομών, όταν έπεσε η Γέφυρα της Πλάκας.Εκεί, ο Υπουργός πήρε το ΕΜΠ, το τοπικό ΤΕΕ και τον Δήμο, καθώς και το Υπουργείο Πολιτισμού, έκανε μια ομάδα, και μια προγραμματική σύμβαση με την οποία, αυτή τη στιγμή, κατασκευάζεται η γέφυρα, με φορείς έγκριτους και μη κερδοσκοπικούς.Όμως στην περίπτωση της γέφυρας του Κομψάτου, η Αποκεντρωμένη θεώρησε πως η Περιφέρεια ΑΜΘ, ο Δήμος Ιάσμου και το ΤΕΕ Θράκης δεν συνιστούν μη κερδοσκοπικό μηχανισμό για να γίνει πραγματογνωμοσύνη στη γέφυρα.
 
Όπως τόνισε συμπερασματικά ο κ. Πλέσιας κλείνοντας, όλα αυτά θα γινόταν απλούστερα αν υπήρχαν οι μηχανισμοί, αλλά και το μητρώο γεφυρών, ώστε όχι μόνο να γινόταν ευκολότερα και ταχύτερα η επισκευή, αλλά ίσως και να προλαμβανόταν η πτώση όταν εντοπιζόταν τα προβλήματα, και αυτό είναι κάτι το οποίο επαναλαμβάνεται σε όλη τη χώρα.

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.