Η Ελληνιδα αγροτισσα και ο πολυδιαστατος ρολος της

Της Ελένης Χατζή*

Η «Διεθνής Ημέρα της Αγρότισσας» καθιερώθηκε από τον ΟΗΕ στις 18-12-2007 και γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 15 Οκτωβρίου. Στόχος της να υπενθυμίζει τη συμβολή της γυναίκας στην αγροτική παραγωγή, την αγροτική οικονομία και την αγροτική κοινωνία και να αναδείξει τα προβλήματα και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει.
Ο ρόλος της Ελληνίδας γυναίκας της υπαίθρου υπήρξε ανέκαθεν καθοριστικός για την ανάπτυξη και την πορεία της αγροτικής οικογένειας και κοινωνίας. Είναι η ραχοκοκαλιά της ανάπτυξης της υπαίθρου και της τοπικής και εθνικής οικονομίας. Με πολλαπλούς όρους, και πολλές φορές κάτω από αντίξοες συνθήκες, διακρίνεται από ένα αίσθημα προσφοράς ως αγρότισσα, ως μητέρα, ως σύζυγος, ως κόρη, ως στυλοβάτης της οικογένειας και της κοινωνίας. 

Γυναίκα αγρότισσα: δύο λέξεις με πολλαπλούς ρόλους, σύνθετο περιεχόμενο, βαθιά νοήματα. Η προσφορά της «μοναδική», η αξία της «διαχρονική», ο ρόλος της «πολύπλευρος»: «μαχητής της ζωής», «στυλοβάτης της ελληνικής οικογένειας», «πρωταγωνιστής της οικονομικής ζωής».

Η συμμετοχή των γυναικών και των ανδρών στον πρωτογενή τομέα της ελληνικής οικονομίας βάδιζε φθίνουσα από το 1998 έως το 2008. Τα τελευταία χρόνια εμφανίζεται συγκρατημένη αντιστροφή του φαινομένου, όχι άσχετη με την κρίση και τις ευκαιρίες που προσφέρει στο πλαίσιό της ο συγκεκριμένος τομέας.

Η οικονομική ανάπτυξη του αγροτικού τομέα και στην Ελλάδα αποτελεί αναγκαιότητα, η οποία πηγάζει από την επίτευξη του στόχου που είναι η διατήρηση του αγροτικού πληθυσμού στην ύπαιθρο, με τη δημιουργία θέσεων εργασίας και ενός ευρέως φάσματος οικονομικών δραστηριοτήτων ειδικότερα σε αγροτικές μειονεκτικές, ορεινές και νησιωτικές περιοχές.

Είναι περισσότερο αναγκαίο όσο ποτέ να αναληφθούν στοχευμένες πρωτοβουλίες για τη δημιουργία ευνοϊκών συνθηκών υπέρ των αγροτισσών στις γεωργικές περιοχές όπως:

  • Κατάρτιση από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης  «Σχεδίου Ενθάρρυνσης» της συμμετοχής των γυναικών στις νέου τύπου καλλιέργειες, μέσω χρηματοδοτήσεων που ενισχύουν την πρόσβασή τους στη γη, αλλά και προγραμμάτων κατάρτισης που ενισχύουν τις γνώσεις και τις δεξιότητες εκείνων που ενδιαφέρονται για αυτό το είδος αγροτικής ενασχόλησης
  • Παροχή κινήτρων ενίσχυσης της γυναικείας επιχειρηματικότητας στον αγροτικό τομέα για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας (τα οποία θα μπορούσαν να προσελκύσουν και μορφωμένες γυναίκες να ασχοληθούν με το αγροτουρισμό και τα αγροτικά προϊόντα).
  • Λήψη μέτρων που αφορούν στην ενημέρωση, ιδιαίτερα στην επιμόρφωση/κατάρτιση των μελών για όλα τα βήματα της απαιτούμενης διαδικασίας, από την παραγωγή και την τυποποίηση μέχρι τη διάθεση του προϊόντος, προσαρμοζόμενη στις εκάστοτε τοπικές συνθήκες και τις ανάλογες ανάγκες.
  • Εξέταση της δυνατότητας επιδότησης προϊόντων και παροχή συγκεκριμένης βοήθειας για συμμετοχή σε εκθέσεις.
  • Αύξηση του αριθμού και υλοποίηση περισσότερων ευρωπαϊκών και όχι μόνο προγραμμάτων, με τη βοήθεια δημόσιων υπηρεσιών, όπως το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης.
  • Λήψη μέτρων για τη συμμετοχή των αγροτισσών στην εκπόνηση και υλοποίηση πολιτικών και αποφάσεων που τις αφορούν και για την ενθάρρυνση της παρουσίας τους στην τοπική πολιτική ζωή, στα διοικητικά όργανα των επιχειρήσεων, των συνεταιρισμών, και των γεωργικών ενώσεων.
  • Ενίσχυση της διαθεσιμότητας βασικών υπηρεσιών, όπως οι βρεφονηπιακοί σταθμοί, τα υποχρεωτικά σχολεία, οι υπηρεσίες για τις/τους ηλικιωμένες/ους και τα άτομα με αναπηρίες, υπηρεσίες υγείας και τον οικογενειακό προγραμματισμό, δημιουργώντας, εφόσον χρειάζεται, κινητές μονάδες, αλλά και οι κοινωνικές υπηρεσίες, προκειμένου να διευκολυνθούν οι γυναίκες της υπαίθρου να συνδυάσουν την επαγγελματική με την οικογενειακή ζωή.
  • Προώθηση της αγροτικής εκπαίδευσης, της εκπαίδευσης ενηλίκων και της παροχής επαγγελματικής κατάρτισης στις γυναίκες και τα κορίτσια των αγροτικών περιοχών.

Ο μελλοντικός πρωτογενής τομέας της οικονομίας θα αποτελείται από σύνολα «έξυπνων αγροτικών εκμεταλλεύσεων», καθώς θα χρησιμοποιούν προηγμένες ΤΠΕ σε όλα τα στάδια της τροφικής αλυσίδας: από την εκμετάλλευση, έως τη μεταποίηση και τη λιανική πώληση. Αυτές οι καινοτομίες θα έχουν ως συνέπεια την ποιότητα της φυτικής παραγωγής, την ποιότητα της υγείας των ζώων, αλλά και, κυρίως, την ποιότητα ζωής των αγροτισσών και των αγροτών, ιδιαίτερα όσον αφορά την κοινωνική προστασία και τα ατομικά δικαιώματά τους, εξασφαλίζοντας συγχρόνως την πολύτιμη ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής τους. Μια τέτοια προοπτική ενός νέου τύπου αγροτικής αναδιάρθρωσης και ανάπτυξης που εν πολλοίς συμπυκνώνεται σε όρους όπως η «πολυλειτουργικότητα», προϋποθέτει, ωστόσο, πρώτα από όλα υπέρβαση των ανισοτήτων και των ιεραρχιών που συνδέονται με τα φύλα, ισότιμη παρουσία ανδρών και γυναικών σε όλο το φάσμα των εργασιών που λαμβάνουν χώρα στην οικογενειακή εκμετάλλευση και στη λήψη των αποφάσεων που την αφορούν, ισόρροπη συμμετοχή στις αγροτικές οργανώσεις και στα όργανά τους.

*Η Ελένη Χατζή είναι υπεύθυνη Γυναικείων Θεμάτων ΝΟΔΕ ΝΔ Ροδόπης

Φωτογραφία: EUROKINISSI / ΧΑΣΙΑΛΗΣ ΒΑΟΣ

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.