Εκπαιδευτικο ταξιδι στη Ρωμη απο το Τμημα Ελληνικης Φιλολογιας

Άννα Μαστρογιάννη: «Η βιωματική προσέγγιση της μάθησης εξαιρετικά σημαντική»

Χρυσάνθη Κουλίδου: «Γνωρίζοντας μια πόλη μέσα από  ακαδημαϊκή καθοδήγηση βλέπεις τα πράγματα τελείως διαφορετικά απ’ ό,τι αν πας ως απλός τουρίστας»

Ευαγγελία Σεραφέα: «Έχω βρεθεί και άλλη φορά στην Ιταλία αλλά αυτή τη φορά  η εμπέδωση των εικόνων ήταν πολύ διαφορετική»

 
Έστω και μικρή εμπειρία να έχει κανείς από οποιαδήποτε εκπαιδευτική διαδικασία είναι εύκολο να συμπεράνει πως συνήθως αυτή περιορίζεται αποκλειστικά -στην συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων- στην καθ’ έδρας διδασκαλία. Πόσο μάλλον όταν μιλάμε για την εκπαίδευση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Ωστόσο σε αυτόν τον κανόνα υπάρχουν και οι «εξαιρέσεις». Μια τέτοια «εξαίρεση» ήταν η εκδρομή που διοργάνωσαν στη Ρώμη οι Λατινιστές καθηγητές του Τμήματος Ελληνικής Φιλολογίας του ΔΠΘ. Μαθητές αλλά και καθηγητές είχαν την ευκαιρία να αποκομίσουν πολύτιμες εμπειρίες και να «βάλουν εικόνες» στα όσα διδάσκονται. Επωφελής άρα η εμπειρία και για τις δύο πλευρές γεγονός που αποδεικνύει η παραδοχή πως τέτοιου είδους πρωτοβουλίες θα πρέπει να καθιερωθούν και να διευρυνθούν, που εκφράστηκε τόσο δια στόματος των συμμετεχόντων φοιτητών όσο και από τους συνοδούς καθηγητές τους.
 
Τα όσα συνέβησαν κατά την εκπαιδευτική τους εκδρομή στη Ρώμη στο πλαίσιο του μαθήματος «Λοιπά πεζογραφικά είδη», αλλά και τα όσα αποκόμισαν από αυτή, ανέλυσαν φιλοξενούμενες στην εκπομπή «Με το Ν και με το Β» του Ράδιο Παρατηρητής, δύο εκ των συμμετεχουσών φοιτητριών, οι κ. Χρυσάνθη Κουλίδου και Ευαγγελία Σεραφέα αλλά και η επίκουρη καθηγήτρια του Τμήματος Ελληνικής Φιλολογίας που τις συνόδευσε, κ. Άννα Μαστρογιάννη.
 
Ο λόγος στις ίδιες λοιπόν…

«Εξαιρετικά σημαντική» η μέθοδος βιωματικής εκμάθησης

 
ΠτΘ: Ξεκινώντας από εσάς κ.Μαστρογιάννη, πώς προέκυψε η συγκεκριμένη εκπαιδευτική εκδρομή και ποιος ο στόχος της;

A.M.: Hπρακτική του να κάνει κανείς ένα μάθημα στην τάξη με βιβλία, χάρτες και κατόπιν να πηγαίνει στους αρχαιολογικούς χώρους και να βλέπει από κοντά τα μέρη στα οποία διαδραματίστηκαν αυτά τα οποία αναλύουμε στην τάξη, είναι κάτι που είχα συναντήσει για πρώτη φορά κατά τα φοιτητικά μου χρόνια στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο και κατόπιν στη Γερμανία, στο πλαίσιο των μεταπτυχιακών μου σπουδών. Θεώρησα αυτή τη βιωματική προσέγγιση της μάθησης εξαιρετικά σημαντική, γιατί επιτρέπει στους φοιτητές να κατανοήσουν πληρέστερα αυτά που αναλύουμε στο πλαίσιο ενός μαθήματος και επιπλέον τους επιτρέπει να έρθουν σε επαφή με τον παλμό της εποχής, περπατώντας τους δρόμους της συνοικίας της αρχαίας πόλης, βλέποντας τα κτήρια στην πραγματική τους διάσταση. Στις συζητήσεις που κάναμε με τους συναδέλφους λατινιστές, τον κ. Χαρίλαο Μιχαλόπουλο και τον κ. Ιωάννη Δεληγιάννη, συμφωνήσαμε αμέσως να εισάγουμε αυτή την πρακτική και στα δικά μας μαθήματα, για να δώσουμε στους φοιτητές την ευκαιρία να αποκτήσουν και αυτοί την πολύ σημαντική αυτή εμπειρία. Οργανώσαμε λοιπόν από κοινού την εκδρομή με τον κ. Μιχαλόπουλο και την ενσωματώσαμε στο πλαίσιο ενός μαθήματος ελεύθερης επιλογής που προέβλεπε την συγγραφή μιας εργασίας σχετικά με ένα συγκεκριμένο μνημείο της πόλης, την οποία  θα παρουσίαζαν οι φοιτητές στον αρχαιολογικό χώρο. Ήταν μια εξαιρετική εμπειρία.

Εισήγηση χρηματοδότησης προς διεύρυνση των συμμετεχόντων

 
ΠτΘ: Ήταν η πρώτη φορά που κάνατε χρήση αυτής της δυνατότητας βιωματικής μάθησης δια μέσω ταξιδιού;

Α.Μ.: Στο πλαίσιο του τμήματος νομίζω ότι είναι η πρώτη φορά. Ο κ. Τσουρής, παλαιότερα, είχε πραγματοποιήσει αρκετές εκδρομές αλλά ήταν αρχαιολογικού ενδιαφέροντος. Σίγουρα είναι κάτι που στο εξωτερικό είθισται να γίνεται και είναι ενσωματωμένο στο πρόγραμμα σπουδών. Αυτό ακριβώς θέλουμε και εμείς να εισηγηθούμε. Καταρχήν να υπάρχει χρηματοδότηση για να μπορεί να διευρυνθεί ο αριθμός των φοιτητών που συμμετέχουν και επιπλέον να το ενσωματώσουμε ως μάθημα που προσφέρεται στο πλαίσιο του προπτυχιακού προγράμματος σπουδών.

«Ολιστική προσέγγιση στον κόσμο της αρχαιότητας»

 
ΠτΘ: H βιωματική μάθηση έχει αποδειχθεί πως έχει πολλαπλά αποτελέσματα σε αντίθεση με τη στείρα θεωρητική διδασκαλία.

Α.Μ.: Aκριβώς. Μπορεί κανείς να χρησιμοποιήσει πολλές επιστήμες μέσω του συγκεκριμένο τρόπου εκμάθησης. Δύνανται δηλαδή οι φοιτητές να κάνουν τις εργασίες τους αντλώντας στοιχεία από την ιστορία, την αρχαιολογία, την κλασική φιλολογία, την ιστορία της τέχνης, την αρχιτεκτονική. Είναι μια ολιστική προσέγγιση στον κόσμο της αρχαιότητας και αυτό είναι κάτι πάρα πολύ σημαντικό που ευελπιστούμε να συνεχίσουμε.
 
ΠτΘ: Πόσοι φοιτητές του τμήματος συμμετείχαν σε αυτή τη πρώτη εκδρομή;
 
Α.Μ.: Στην εκδρομή συμμετείχαν εννέα προπτυχιακές φοιτήτριες και μία μεταπτυχιακή. Ο αριθμός ήταν περιορισμένος λόγω και του οικονομικού θέματος. Επιπλέον, ήταν  η πρώτη-αναγνωριστική φορά, για αυτό και αποφασίσαμε να την περιορίσουμε σε 5 ημέρες. Η επόμενη εκδρομή θα περιλαμβάνει περισσότερες ημέρες. Ακόμη να σημειώσω πως η συγγραφή της εργασίας όπως και το ταξίδι στη Ρώμη, ήταν υποχρεωτικά. Δεν μπορούσε δηλαδή κάποιος να αναλάβει την εργασία, να παρακολουθήσει το μάθημα και να μην ακολουθήσει στην εκδρομή. Αυτός ήταν ένας ακόμη δεσμευτικός παράγοντας που απέτρεψε κάποιους από το να ακολουθήσουν. Ωστόσο, ο αριθμός ήταν για αρχή ιδανικός  γιατί είχαμε την απόλυτη εποπτεία τόσο της κατάστασης όσο και του προγράμματος.

Προηγήθηκαν δεκατρία μαθήματα προετοιμασίας

 
ΠτΘ: Συμμετείχατε στην επιλογή του θέματος επί του οποίου προετοίμασαν εργασία οι φοιτητές  ή είχαν την ελευθερία να επιλέξουν οι ίδιοι με τι θα ασχοληθούν;

A.M: Τα θέματα τα επιλέξαμε από κοινού με τον κ. Μιχαλόπουλο. Ορίσαμε κάποια αντιπροσωπευτικά μνημεία της πόλης και δώσαμε την ευκαιρία στις φοιτήτριες να διαλέξουν ποιο μνημείο θα ήθελαν να παρουσιάσουν. Υπήρχε δε μια συγκεκριμένη ελευθερία στην επιλογή του μνημείου αλλά τα θέματα είχαν προκαθορισθεί. Είχαμε δηλαδή πραγματοποιήσει δεκατρία μαθήματα από κοινού και αναλύαμε κάποια από τα μνημεία ή κάναμε κυρίως  κείμενα Λατίνων συγγραφέων που έχουν σχέση με τα μνημεία αυτά και έπειτα τα παιδιά ανέλαβαν να παρουσιάσουν το εκάστοτε μνημείο κατά τη διάρκεια του ταξιδιού στη Ρώμη.
 

«Η βιωματική εμπειρία ήταν ανέκαθεν μια διαδρομή αποτελεσματική»

 
ΠτΘ: κ. Κουλίδου, θα ήθελα να μου πείτε πώς ήταν αυτή η εμπειρία για εσάς και πώς εργαστήκατε στο πλαίσιο του μαθήματος για την επίτευξη του ζητούμενου αποτελέσματος.

Χ.Κ: Aρχικά να σημειώσω πως η συγγραφή της εργασίας δεν με αφορούσε λόγω της ιδιότητας μου ως μεταπτυχιακή φοιτήτρια. Ήταν η πρώτη φορά που επισκέφθηκα τη Ρώμη στο πλαίσιο εκπαιδευτικής εκδρομής. Ήθελα πάρα πολύ να συμμετέχω διότι γνωρίζοντας μια πόλη μέσα από  ακαδημαϊκή καθοδήγηση βλέπεις τα πράγματα τελείως διαφορετικά απ’ ό,τι αν πας ως απλός τουρίστας. Είναι σημαντικό να  βλέπεις με τα ίδια σου τα μάτια αυτά τα οποία αγαπάς και με τα οποία ασχολείσαι τόσο καιρό. Η θεωρία έρχεται και επιβεβαιώνεται στην πράξη. Όταν ασχολείσαι με ένα αντικείμενο για πολύ καιρό και όταν παράλληλα έχεις καθηγητές δίπλα σου που έχουν αφιερώσει τη ζωή τους στο αντικείμενο, τα πράγματα είναι τελείως διαφορετικά. Με τους καθηγητές είδαμε πτυχές που δεν μπορούν να αναδυθούν μέσα από τις απλές πρακτικές τις οποίες δυστυχώς έχουν οι ξεναγοί. Η επιλογή της κ. Μαστρογιάννη και του κ. Μιχαλόπουλου να βάλουν τα παιδιά σε διαδικασία έρευνας ήταν εξαιρετική. Παρά τον περιορισμό του χρόνου, είδαμε πάρα πολλά καθότι υπήρχε συγχρονισμός και μεγάλη προθυμία τόσο από τα παιδία όσο και από  τους καθηγητές. Η βιωματική εμπειρία ήταν ανέκαθεν μια διαδρομή αποτελεσματική. Αν ακολουθούσα αυτό το μονοπάτι ως διδάσκουσα, θα προσπαθούσα κι εγώ να  ενσωματώσω βιωματικά στοιχεία στη διδασκαλία.
 
Α.Μ.: Να σημειώσουμε εδώ πως η Χρυσάνθη είναι συγχρόνως  φοιτήτρια της νομικής και εκπονεί το μεταπτυχιακό της πρόγραμμα από αγάπη και μόνο για τα λατινικά. Ειδικά οι μεταπτυχιακοί φοιτητές που έχουν εντρυφήσει περισσότερο στα κείμενα, μπορούν να τα επεξεργαστούν διαφορετικά και να αποκομίσουν ακόμη περισσότερα οφέλη.

« Ήταν μια εξαιρετική εμπειρία»

 
ΠτΘ: κ. Σεραφέα, θα ήθελα να μας μιλήσετε για το θέμα το οποίο επιλέξατε και εάν η βιωματική εμπειρία διέψευσε σε κάποιο σημείο τα στοιχεία τα οποία είχατε σε θεωρητικό.

Ε.Σ.: Αρχικά να πω ότι ήταν εξ ολοκλήρου μια εξαιρετική εμπειρία. Εγώ ασχολήθηκα με ένα μνημείο το οποίο ήταν κομβικής σημασίας για την περίοδο εκείνη. Στην αρχή θεώρησα πως πρόκειται για μια πολύ δύσκολη διαδικασία επειδή ήταν κάτι που δεν είχα ξανακάνει, άρα δεν είχα εμπειρία. Ωστόσο, η βοήθεια των καθηγητών, με την παροχή βιβλιογραφίας, την οποία δεν θα βρίσκαμε σε άλλη περίπτωση, συνέβαλλε στο να αναθεωρήσω. Υπήρχε σαφής καθοδήγηση όσον αφορά την εκπόνηση, οπότε διεκπεραιώσαμε τις υποχρεώσεις μας σχετικά εύκολα.
 
ΠτΘ: Σκεφτήκατε κάποια επιλογή επαγγελματικής αποκατάστασης μέσα από τις εμπειρίες που ζήσατε;

E.Σ.:Η αλήθεια είναι ότι σκέφτηκα ότι θα ήταν κάτι πάρα πολύ ενδιαφέρον να ασχολούμαι με τα μνημεία όχι μόνο διακειμενικά και λογοτεχνικά αλλά προσεγγίζοντάς τα και  αρχιτεκτονικά. Έχω βρεθεί και άλλη φορά στην Ιταλία αλλά αυτή τη φορά  η εμπέδωση των εικόνων ήταν πολύ διαφορετική καθώς είχαμε κάνει την προετοιμασία που έπρεπε για να μπορέσουμε να βρεθούμε και να καταλάβουμε μεταξύ άλλων αρχιτεκτονικά, αυτά που είδαμε τα οποία είναι δύσκολο να περιγραφούν με λόγια.

Με την αρωγή της Ιταλικής Πρεσβείας στην Αθήνα

 
ΠτΘ.: Να σημειώσουμε εδώ ότι οι ώρες της απασχόλησης των διδασκόντων ήταν εκτός των προβλεπόμενων ωρολογίων υποχρεώσεών σας και τα έξοδα καλύφθηκαν εξ ολοκλήρου από εσάς και τους φοιτητές.

Α.Μ.: Έτσι ακριβώς είναι. Η είσοδος στα μουσεία ήταν αρκετά ακριβή σε πολλές περιπτώσεις, γι αυτό και φροντίσαμε να εξασφαλίσουμε από τον μορφωτικό ακόλουθο της Ιταλικής Πρεσβείας στην Αθήνα μια βεβαίωση την οποία επιδεικνύαμε στα μουσεία και τις πινακοθήκες με αποτέλεσμα σε άλλες περιπτώσεις να μας επέτρεπαν την δωρεάν είσοδο και σε άλλες να είχαμε μια σημαντική έκπτωση. Γι’ αυτό και θέλουμε να εισηγηθούμε κάποιας χρηματοδότησης.
 
Το επόμενο ταξίδι που θα θέλαμε να κάνουμε είναι μια εκδρομή στο Βερολίνο. Μια πόλη που ενδείκνυται για εκπαιδευτική εκδρομή. Εκεί, θα υπάρξει χρηματοδότηση από την υπηρεσία ακαδημαϊκών ανταλλαγών και θεωρώ ότι θα έχουμε και εκεί ένα εξαιρετικό αποτέλεσμα καθώς τα μουσεία του Βερολίνου, αν μη τι άλλο, ενδείκνυνται γα τη γνώση του αρχαίου κόσμου. Εμείς έχουμε την όρεξη και τη διάθεση να συνεχίσουμε, προσφέροντας κάθε χρόνο από μία εκδρομή στο πλαίσιο μιας εκπαίδευσης σε χώρους αρχαιολογικού, ιστορικού και φιλολογικού ενδιαφέροντος.

«Προτιμήσαμε να δούμε όσο το δυνατόν περισσότερα μνημεία και να αποκτήσουμε μια συνολική εικόνα»

 
ΠτΘ: Η έρευνα την οποία έκαναν οι συμμετέχοντες φοιτητές θα χρησιμοποιηθεί από εσάς σε επιστημονικό επίπεδο;

Δεν θα έλεγα ότι μπορούμε να δούμε μια σύνδεση με την έρευνα διότι οι εργασίες τους είναι μια βασική παρουσίαση του μνημείου και περιλαμβάνουν στοιχεία που βρίσκει κανείς σε διάφορα βιβλία. Λειτουργούν ως μια πρώτη εισαγωγή, χωρίς περαιτέρω εμβάθυνση. Προτιμήσαμε να δούμε όσο το δυνατόν περισσότερα μνημεία και να αποκτήσουμε μια συνολική εικόνα. Επίσης, ένα ακόμη θετικό του ταξιδιού είναι ότι δεν περιοριστήκαμε μόνο στην περίοδο της κλασικής αρχαιότητας αλλά είδαμε και πολλά αναγεννησιακά μνημεία. Επισκεφθήκαμε έργα αναγεννησιακής τέχνης όπως τις συλλογές του Βατικανού και προτιμήσαμε να έχουμε μια πιο ευρεία γκάμα μνημείων και έργων από το να εμβαθύνουμε σε συγκεκριμένα.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.