«Η ελπιδα ταιριαζει στο Δροσερο»

Μια γυναίκα σε μια κοινωνία που έμαθε να ζει μέσα από τους άνδρες… Μια νέα γυναίκα σ’ έναν οικισμό που ακολουθεί τους κανόνες διαβίωσης των γηραιότερων…

Μια ρομά σ’ έναν κόσμο που αποδέχεται το πολιτισμικό αποτύπωμα που αφήνουν στον τόπο μας, συνεχίζει ωστόσο να τους αποκλείει από αποφάσεις και δραστηριότητες…

Η πρωτοβουλία ενάντια στην αβουλία και το πάθος για ρίσκο στο όνομα ενός καλύτερου μέλλοντος για τα παιδιά… Μια πρωτοβουλία που αναγνωρίστηκε και στην Αθήνα, όταν είκοσι μουσουλμάνες ρομά από την ακριτική περιοχή του Δροσερού Ξάνθης βρέθηκαν εκεί προσκεκλημένες της Βουλής των Ελλήνων, στο πλαίσιο του ανοίγματός της προς όλους τους Έλληνες πολίτες και όχι μόνον…

Η Σαμπιχά Σουλεϊμάν, η πρόεδρος του Πολιτιστικού και Μορφωτικού Συλλόγου Δροσερού «Η Ελπίδα» βραβεύτηκε από τον ίδιο τον πρόεδρο της Δημοκρατίας τον κ. Κάρολο Παπούλια, και ο τρόπος με τον οποίο απηύθυνε τις ευχαριστίες της από το βήμα που της παραχωρήθηκε, άμεσος και μαγευτικός ως αληθινός, ήταν και ο λόγος που μας παρότρυνε να την γνωρίσουμε…

Εξάλλου η εποχή μας δεν βρίθει από υποδείγματα ανθρώπων που τολμούν να πάρουν τη ζωή τους στα χέρια τους, να διαρρήξουν τη σχέση τους με κατεστημένες συμπεριφορές, να πάνε κόντρα στα παραδοσιακά, να ωθήσουν στην έξοδο από την παραίτηση όχι μόνον εαυτούς αλλά να συνωθήσουν, πιάνοντας από το χέρι, και τις άλλες εκπροσώπους του φύλου τους, τις γυναίκες για να αλλάξουν τη ζωή τη δική τους αλλά κυρίως των παιδιών τους…

Η Σαμπιχά Σουλεϊμάν από τις παρυφές της πόλης της Ξάνθης, κατάφερε να κάνει πραγματικότητα το όνειρό της και να ομορφύνει τα όνειρα δεκάδων συντοπιτών της για τη ζωή που αξίζει σ’ όποιον τη διεκδικεί.

Η Σαμπιχά Σουλεϊμάν μιλά όμως σήμερα στον ΠτΘ για τις δυσκολίες με τις οποίες ήρθε αντιμέτωπη στην προσπάθειά της να ιδρύσει τον Πολιτιστικό και Μορφωτικό Σύλλογο «Η Ελπίδα» στον οικισμό της, για τη διείσδυσή της στον κόσμο των μη Ρομά και τα όσα έχει καταφέρει σε συνεργασία με τις τοπικές αρχές, κυρίως όμως κερδίζοντας την εμπιστοσύνη των συντοπιτών της, ανδρών και γυναικών, με παντιέρα, το ξανα-αναφέραμε, έναν και μόνο σκοπό: να ακουστεί η φωνή τους και να ζήσουν καλύτερα τα παιδιά τους…

Σαμπιχά Σουλειμάν λοιπόν, μια γυναίκα μαγική, ελεύθερη, δυναμική, εκθαμβωτική με ρέοντα, μακρυγιάννεια θαρρείς στη βιωματικότητά τους και στην απλότητα της αλήθειας τους ελληνικά, που όταν άρχισε να ξετυλίγει το τι και το πώς της άλλης ζωής που ξεκίνησε η ίδια για τον εαυτό της πρώτα στον οικισμό, συμπαρασύροντας στον αγώνα για μια ανθρώπινη ζωή και τις ομόφυλές της, δεν τολμούσαμε να διακόψουμε… Γιατί η αλήθεια των ανθρώπων είναι σπάνια στις μέρες μας…

Απόδειξη του προαναφερθέντος ότι η πρώτη κίνηση υποδοχής μας ήταν η ξενάγησή μας στο νηπιαγωγείο του Συλλόγου, όπου είκοσι πέντε παιδάκια ζωγραφίζουν, παίζουν, τραγουδούν ανοίγουν όλα μαζί «πανιά» για ένα άλλο δρόμο τώρα, που οδηγεί στον «ωκεανό» της γνώσης, της εκπαίδευσης, της μόρφωσης… Δικαίωμα λέμε όλων των ανθρώπων…

Σαμπιχά Σουλειμάν όμως…

Η βράβευση του Συλλόγου

– Η δημιουργία του «Κάτι έχει αρχίσει ν’ αλλάζει»

ΠτΘ: Μιλήστε μας, κατ’ αρχήν, για τη βράβευσή σας από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας…

Η βράβευση ήταν κάτι απρόσμενο για τον Σύλλογό μας. Το γεγονός ότι βραβευτήκαμε από τον πρόεδρο της Δημοκρατίας, τον κ. Κάρολο Παπούλια, ήταν πολύ μεγάλη χαρά για μας και για το Σύλλογό μας, γιατί δείχνει ότι κάποιοι έχουν καταλάβει ότι κάτι έχει αλλάξει στον οικισμό μας, μετά, βέβαια, από πολλή προσπάθεια μέσα σε ενάμισι χρόνο. Η βράβευση αυτή αποτελεί θετική αποτίμηση αυτού που κάνουμε και μας κάνει να νιώθουμε ότι κάτι πολύ σημαντικό γίνεται για εμάς τους ίδιους. Από την άλλη, μας δείχνει ότι οι δραστηριότητες που ξεκινήσαμε για μας και για τα παιδιά μας είναι κάτι ουσιαστικό. Κάτι έχει αρχίσει να αλλάζει…

ΠτΘ: Πώς ήρθε η ώρα να βγείτε από το σπίτι, να πάρετε αυτή την πρωτοβουλία;

Πρόθεσή μου εξ αρχής ήταν να συνειδητοποιούν όλοι ότι όλες οι γυναίκες ξεκινήσαμε την προσπάθεια από κοινού. Για να πω, όμως, την αλήθεια, επί δύο χρόνια σκεφτόμουν τη δημιουργία του Συλλόγου γυναικών, πώς πρέπει να ξεκινήσω, πώς να συγκεντρώσω τις γυναίκες, γνωρίζοντας ότι είμαστε μια κλειστή κοινωνία και ότι θα υπάρχουν αντιδράσεις. Είναι πολύ δύσκολο στο Δροσερό να ξεκινήσεις κάτι, να κάνεις την αρχή… Όλα τα άλλα είναι εύκολα, τουλάχιστον για μένα. Από τα εφτά μου χρόνια πούλαγα λουλούδια, έχω δει πολύ κόσμο μη Ρομά, κι έχω συναντήσει πολλούς Συλλόγους γυναικών.

Αφορμή για να ξεκινήσω ήταν ένα πανηγύρι στην Λιβαδειά, το οποίο διοργάνωσε ο Σύλλογος Γυναικών του χωριού. Είχα συζητήσει τότε με τις γυναίκες του συλλόγου, λέγοντας ότι εμείς στον οικισμό μας ποτέ δεν διοργανώνουμε γιορτή για μας, ως γυναίκες Ρομά. Η μόνη γιορτή που έχουμε είναι το Ιντερλέζι στις 6 Μαΐου, η Μπογκορότισσα, της Παναγιάς δηλαδή, το Δεκαπενταύγουστο, οπότε και πηγαίνουμε στη Μεγαλόχαρη στην Τήνο και σε άλλες εκκλησίες. Δεν είχαμε, ωστόσο, κάτι που να μας αντιπροσωπεύει και να το βγάζουμε προς τα έξω, να μας δίνει την ευκαιρία να συγκεντρωνόμαστε, να εκδηλώνουμε τη δυναμικότητά μας, να ακουστούμε και να καταλάβουν όλοι ότι είμαστε και εμείς ένα κομμάτι της κοινωνίας.

Συζήτησα τα σχέδιά μου με την πρόεδρο του Συλλόγου, εκεί στη Λιβαδειά, η οποία μου είπε κάποια πράγματα πολύ βασικά που με παρακίνησαν να σκεφτώ. Στην αρχή μου συνέστησε να συγκεντρώσω γυναίκες της ηλικίας μου, να καταλάβουμε ότι είμαστε φίλες και να συζητήσουμε τι μπορούμε να προσφέρουμε στα παιδιά μας, ώστε να κάνουμε μία αρχή.

Καταρχήν δεν γνωρίζαμε καν τι είναι καταστατικό. Μετά από σκέψη, αποφάσισα να ξεκινήσω, προετοιμάζοντας πρώτα τον εαυτό μου για τη συνύπαρξη με τις άλλες γυναίκες, διότι γεννήθηκα, μεγάλωσα, ζω και θα πεθάνω σ’ αυτόν τον τόπο. Ήξερα όμως ότι θα συναντήσω δυσκολίες και δεν γνώριζα αν τελικά θα αντέξω.

Το 2006 λοιπόν συγκεντρώνω 25 γυναίκες και ιδρύω το σύλλογο, αφού πρώτα το συζήτησα μαζί τους. Υπήρχε ένα φόβος από την πλευρά των γυναικών, γιατί επιχειρούσαμε κάτι άγνωστο για όλες μας. Τις καθησύχασα λέγοντας ότι θα έχουμε δικηγόρο στο πλευρό μας. Με το άκουσμα της κατάθεσης ταυτότητας, του δικηγόρου και της δικαστικής απόφασης για την ίδρυση του συλλόγου οι γυναίκες πάθαιναν στην κυριολεξία σοκ, λέγοντας ότι δεν μπορούν να με εμπιστευτούν, παρόλο που είμαι φίλη τους, ότι φοβούνται, γιατί μέσα στον οικισμό έχουν βγάλει πολλά δάνεια, στεγαστικά και προσωπικά, κάρτες. Τους εξήγησα αναλυτικά τι έπρεπε να γίνει, όπως και το ότι κάποια στιγμή θα έπρεπε και εμείς να δοκιμαστούμε, ότι δεν γινόταν λόγος μόνο για τη δική τους ταυτότητα, μεταξύ αυτών ήταν και τη δική μου. Εν τέλει, τους ζήτησα να επιλέξουν οι ίδιες πέντε άτομα που εμπιστεύονταν και να ξεκινήσουμε. Έτσι αποφασίσαμε να ιδρύσουμε το σύλλογο.

ΠτΘ: Υπήρξαν κάποιοι που σας βοήθησαν σ’ αυτή σας την προσπάθεια;

Από την πρώτη μέρα μας στήριξαν τα κορίτσια του Ιατροκοινωνικού, η Σουμέλα και η Στέλλα, οι οποίες μας γνώρισαν με τον Μανώλη Τσέπελη, τον αντιδήμαρχο Ξάνθης. Ο κ. Τσέπελης μας υποσχέθηκε ότι θα μας βοηθήσει, ώστε να έχουμε τον χώρο μας και πλήρωσε τα έξοδα του καταστατικού στην Μαρία Σαραλέκου. Μετά από αυτό δεν είδαμε καμία περαιτέρω βοήθεια. Του ζητήσαμε να μας βοηθήσει για το χώρο και μας προέτρεψε να το κάνουμε μεταξύ μας. Δεν τον κατηγορώ βέβαια, τουλάχιστον μας βοήθησε να δημιουργήσουμε μια βάση.

ΠτΘ: Γιατί ονομάσατε το σύλλογό σας «Ελπίδα»;

Ονομάσαμε τον σύλλογό μας «Ελπίδα», διότι διατηρούσαμε την ελπίδα ότι κάτι θα αλλάξει. Άλλωστε λένε ότι η ελπίδα πεθαίνει πάντα τελευταία.

Το 2006 δεν είδαμε κάποιες κινήσεις βοήθειας από τις τοπικές αρχές. Κρατήσαμε απόσταση απ’ όλους, σκεπτόμενες ότι κάνουμε κάτι για πρώτη φορά. Ήμασταν σκεπτικές για το τι θα γίνει στην πορεία. Δημιουργήσαμε μεν έναν Σύλλογο, αλλά δεν γνωρίζαμε πώς θα διεκδικήσουμε τα δικαιώματά μας και ένα καλύτερο μέλλον για τα παιδιά μας. Σ’ αυτό προσφέρθηκαν να μας βοηθήσουν πολλά κορίτσια από την Αθήνα εθελοντικά, οι οποίες θα έκαναν την πρακτική τους, από το Πάντειο Πανεπιστήμιο. Αν δεν υπήρχαν αυτά τα κορίτσια, δεν θα προχωρούσαμε, γιατί καμιά από εμάς δεν είχε σπουδάσει, δεν έχει βγει προς τα έξω, δεν έχει ζήσει μόνη της. Οι περισσότερες από τα 14 έχουμε γίνει μαμάδες μεγαλώνοντας ένα παιδί, το οποίο το φέρνουμε στον κόσμο χωρίς να γνωρίζουμε πώς θα το μεγαλώσουμε. Το μόνο που μπορούμε να του προσφέρουμε είναι αγάπη. Τα κορίτσια από το Πάντειο μας έδειξαν το δρόμο. Η κοινωνική λειτουργός Ελευθερία Σαμαρά ήταν η πρώτη που ξεκίνησε να δουλεύει στον οικισμό και εδώ και τέσσερα χρόνια προσφέρει έργο μπαίνοντας στα σπίτια μας, κάτι που παίζει μεγάλο ρόλο στην ψυχολογία των ανθρώπων. Αυτό ισχύει για όλα τα κορίτσια που στάθηκαν δίπλα μας δυναμικά και μας στήριξαν συμβουλεύοντάς μας για οποιοδήποτε πρόβλημα. Ό,τι δεν μας πρόσφεραν οι γονείς μας, μάς το πρόσφεραν αυτά τα κορίτσια, κι ας ήταν μικρά σε ηλικία. Η Ελευθερία Σαμαρά, όπως και η Ειρήνη Χαριτονίδου και οι υπόλοιπες που έκαναν πρακτική, στήριξαν τα παιδιά μας ποικιλοτρόπως, για να μπορέσουν να παρακολουθήσουν τα μαθήματα του σχολείου, να καταλάβουν οι μάνες ότι τα γράμματα είναι σημαντικά και ότι είναι υποχρέωση των γονιών να στείλουν το παιδί τους τουλάχιστον στο δημοτικό και στο γυμνάσιο. Αυτό που έχουν καταφέρει τα τελευταία τρία χρόνια φαίνεται και από τους αριθμούς. Τα παιδιά που παρακολουθούσαν σχολείο ήταν 160, ενώ σήμερα 800 παιδιά φοιτούν στο 15ο, στο 20ο και 8ο γυμνάσιο. Αν και οι αίθουσες του σχολείου μας δεν χωράνε τα παιδιά μας, εμείς δείχνουμε υπομονή και θα δείχνουμε περιμένοντας να μας χτίσουν σχολεία. Τα παιδιά φοιτούν σε έναν χώρο 20 στρεμμάτων, στον οποίο λειτουργούν τρία σχολεία, όλα μέσα σε μία αυλή. Τα παιδιά του γυμνασίου είναι υποχρεωμένα να παρακολουθούν το απόγευμα, γιατί το πρωί δεν υπάρχουν αίθουσες.

Ως Σύλλογος κάναμε την καταγραφή των παιδιών που φοιτούν αυτή τη στιγμή στο δημοτικό σχολείο Δροσερού και στο Γυμνάσιο και θέλουμε να δώσουμε σε όλους να καταλάβουν ότι υπάρχει έλλειψη χώρου. Από εκεί και πέρα ο καθένας ας αναλάβει τις ευθύνες του για να δημιουργήσει κάτι στον οικισμό μας. Πιστεύω ότι κάποια στιγμή αυτό θα γίνει, αλλά καλό θα ήταν να μη γίνει μετά από δέκα ή είκοσι χρόνια. Δεν θα αντέξουμε τα παιδιά να είναι εκτός σχολείου και να έχουμε προβλήματα με τις αίθουσες ή γενικά με οτιδήποτε συνδέεται με τα παιδιά μας. Καλό θα ήταν οτιδήποτε γίνει να ξεκινήσει δυναμικά και γρήγορα. Να καταλάβουν και οι φορείς ότι και εμείς είμαστε Έλληνες πολίτες, είμαστε ένα κομμάτι της Ξάνθης, έχουμε τα ίδια δικαιώματα με τους υπόλοιπους και ας μην είμαστε χριστιανοί. Είμαστε Έλληνες πολίτες, η θρησκεία δεν παίζει ρόλο.

ΠτΘ: Έχετε κάποια υπόσχεση από την πολιτεία ότι αυτό το ζήτημα θα προχωρήσει, ώστε όλα τα παιδιά να μπορούν να φοιτούν στο γυμνάσιο;

Έχω συζητήσει πολλές φορές το θέμα. Παραβρέθηκα σε δημοτικά συμβούλια, αν και δεν μου άρεσε να το κάνω αυτό, όπου και εξέθετα την κατάσταση. Είχαν αντιρρήσεις, βέβαια, ότι αυτό που ζητάμε δεν είναι σωστό, ότι είναι παράλογο και ότι το να λέμε στο Δημοτικό Συμβούλιο ότι ο πληθυσμός του Δροσερού είναι μεγάλος ότι ήταν κι αυτό ένα ψέμα. Υποστήριζαν ότι είμαστε λιγότεροι.

Επιτρέψτε μου όμως, να συνεχίσω όμως για τα κορίτσια που μας στήριξαν. Είναι σημαντικά τα πρόσωπα αυτά για μένα και για το Σύλλογό μας, γιατί έχουμε ξεσπάσει πάνω σ’ αυτά τα κορίτσια χωρίς να φταίνε σε κάτι, τις κάναμε να κλάψουν χωρίς να φταίνε, αλλά και εμείς δεν ξέραμε. Αισθανόμενοι από όλους αδικημένοι, βρίσκαμε μια χριστιανή και ξεσπάγαμε επάνω της. Αυτά τα κορίτσια κανονικά έρχονταν για να κάνουν την πρακτική τους. Δεν είχαν κανένα κέρδος από εμάς. Υπήρχαν κορίτσια που τα γνώριζα από κάπου που έλεγαν «υπάρχει μία Σαμπιχά και εμείς εκεί θα πάμε να κάνουμε την πρακτική μας». Συνδυάστηκαν δηλαδή όλα αυτά. Η Ελευθερία Σαμαρά, η οποία κλείνει πέντε περίπου χρόνια στον οικισμό, έχει ολοκληρώσει το έργο της, έχει δει τα πράγματα από κοντά, έχει ανοίξει την πόρτα του κάθε σπιτιού, έχει δει το πρόβλημά του και τα γνωρίζει πολύ καλύτερα από τον καθένα και την ευχαριστούμε πολύ για αυτό που έκανε και κάνει μέχρι τώρα, όπως και την Ειρήνη Χαριτονίδου αλλά και τις υπόλοιπες κοινωνικούς λειτουργούς, αν και τα κορίτσια δεν έχουν μία σταθερή δουλειά. Ευχαριστούμε επίσης από το Πάντειο, την Αλεξάνδρα Ντούζεβιτς από τη Ζάκυνθο, την Λίνα Αηδόνη, τον Παναγιώτη, τη Δωροθέα, την Άρτεμι και τη Διδώ που έχουν μπει μέσα στα σπίτια και έχουν ζήσει το προβλήματά μας και, κυρίως, μας έχουν στηρίξει στην αντιμετώπιση των ψυχολογικών προβλημάτων των ανθρώπων του οικισμού. Επίσης, να ευχαριστήσω την Ειρήνη Χασάπη, η οποία ήταν από τα πρώτα κορίτσια που μας είχαν πλησιάσει. Αυτά τα κορίτσια μας γνώρισαν, βέβαια η μία γνώρισε την άλλη πάνω στη δουλειά τους, πάνω στην πρακτική τους και έγιναν μία ομάδα. Αυτό για μας ήταν πολύ ωραίο και δυναμικό και έγινε παράδειγμα για μας τις γυναίκες του Συλλόγου, γιατί είδαμε ότι εμείς οι πενήντα περίπου γυναίκες που μαζευόμαστε, είμαστε ενωμένες και έχουμε τη δύναμη να συζητήσουμε τα προβλήματα και να πάρουμε τα δικαιώματά μας στο χέρι και να ξεκινήσουμε, έχοντας τη στήριξη της ομάδας.

Η συνεργασία με τις τοπικές αρχές

ΠτΘ: Πώς ξεκινήσατε, ποιους τρόπους χρησιμοποιήσατε για γνωστοποιήσετε στην κοινωνία της Ξάνθης και της Θράκης γενικότερα την αλλαγή που θα επιδιώξετε να γίνει στην κοινωνία του Δροσερού;

Ξεκινήσαμε με τις τοπικές αρχές. Ως πρόεδρος του Συλλόγου παραβρέθηκα στο Δημοτικό Συμβούλιο. Γι’ αυτό υπήρξαν αντιρρήσεις αλλά κανείς δεν σκέφθηκε, γιατί μια γυναίκα πηγαίνει στο δημοτικό συμβούλιο. Έπρεπε δηλαδή από την αρχή να μας είχαν κρατήσει από το χέρι, να πουν ότι η Σαμπιχά έρχεται ως πρόεδρος, όχι για να επιδείξει τον εαυτό της ούτε για να ορθώσει το ανάστημά της απέναντι στους άνδρες, από ματαιοδοξία. Πήγα για να εκθέσω τα προβλήματα που είχαν τεθεί στο Σύλλογο. Αυτό δεν ήταν ιδιαίτερα ευχάριστο ούτε για μένα, απλά έπρεπε να το κάνω εγώ ως πρόεδρος. Βέβαια, για να δούμε το ζήτημα και από την άλλη πλευρά, μπορεί να μην έφταιγαν και οι τοπικοί φορείς. Ίσως να περίμεναν κάποιος να τους εκθέσει αναλυτικά την κατάσταση. Όποιες συγκρούσεις υπήρξαν, θεωρώ ότι προέκυψαν επειδή ήμουν γυναίκα. Στον οικισμό είχαμε άντρες για να κάνουν αυτό που πήγα εγώ να κάνω, αλλά δεν το έπραξαν, ίσως γιατί δεν είχαν την δική μας τύχη να είναι ενωμένοι. Εμείς οι γυναίκες ήμασταν ενωμένες. Αυτό όμως τελικά πιστεύω ότι δεν είναι τύχη. Είναι αποτέλεσμα χρόνιας αγανάκτησης, πίκρας για όλα αυτά τα χρόνια που κρατούσαμε το πρόβλημα μέσα μας και δεν το βγάζαμε προς τα έξω.

Από τη στιγμή που θα άρχιζαν οι τοπικές αρχές να βλέπουν ότι αυτό που κάναμε οι γυναίκες δεν ήταν χόμπι ούτε πανηγύρι, στο οποίο βγαίνουμε και χορεύουμε, ότι ο Σύλλογος έχει χτιστεί πάνω στις ελπίδες της κάθε μάνας, στις προσπάθειές της να αλλάξει τον οικισμό, θα άλλαζαν τα πράγματα. Και θα το πετύχουμε αυτό. Είμαστε σίγουρες ότι θα γίνει. Δεν ζητάμε τίποτα παραπάνω από αυτό που πρέπει να μας δώσουν. Και θα μας το δώσουν. Δεν εκβιάζουμε, ούτε απειλούμε κανέναν. Αυτό πιστεύω ότι πρέπει να γίνει και θα γίνει.

Το Αποχετευτικό, η κεντρική πλατεία και η πρώτη παιδική χαρά

«Ο δήμαρχος θέλει να βλέπει το πρόβλημά μας με τα δικά μας μάτια»

ΠτΘ: Αποχετευτικά έργα και έργα ασφαλτόστρωσης έχουν γίνει στον οικισμό σας;

Συζήτησα με τον κ. Τσέπελη που είναι πρόεδρος της ΔΕΑΞ για το αποχετευτικό που δεν έχει ολοκληρωθεί στον οικισμό. Σε κάποια σημεία του οικισμού λένε ότι έχει γίνει. Αυτό όμως αφορά στο κέντρο. Το κομμάτι αυτό έπρεπε να τελειώσει για να γίνει η αποχέτευση της Ξάνθης που περνά μέσα από τον οικισμό. Αυτό δεν σημαίνει ότι κατηγορώ τον εκάστοτε υπεύθυνο φορέα. Απλά αρχίσαμε να συζητάμε τα πράγματα ήρεμα και όμορφα και αυτό θα γίνει και στην πορεία. Δεν θα υπάρξουν συγκρούσεις, γιατί εμείς ως Έλληνες πολίτες ζητάμε τα δικαιώματά μας και κάτι να αλλάξει για τα παιδιά μας. Χρόνια τώρα πιστεύαμε ότι ήταν η μοίρα μας αυτή. Δεν είναι όμως έτσι. Ο Μανώλης Τσέπελης μου είπε ότι το αποχετευτικό και οι ασφαλτοστρώσεις θα γίνουν το Μάιο. Περιμένουν τα κονδύλια για το έργο αυτό. Μιλήσαμε με τον Χρήστο Μούρκα, αντιδήμαρχο Τεχνικών Υπηρεσιών, γιατί έχει γκρεμιστεί η πλατεία του οικισμού και μας υποσχέθηκε ότι θα κατασκευαστεί καινούργια. Τη μελέτη θα την κάνουν φοιτητές αρχιτεκτονικής μαζί με τον καθηγητή τους, επ’ αυτής όμως αποφασίσαμε να δώσουμε και εμείς ιδέες και τα νέα παιδιά, και αυτό είναι πολύ όμορφο. Την απόφασή μας αποδέχθηκαν και ο δήμαρχος και ο κ. Μούρκας. Μάλιστα, στη συνάντηση που είχα με το δήμαρχο, ο οποίος ήταν πολύ ευγενικός μαζί μου, συζήτησα το θέμα και του είπα ότι οι αρχιτέκτονες μίλησαν με τα παιδιά του οικισμού και με τις γυναίκες του συλλόγου για το πώς θα γίνει η πλατεία. Ο δήμαρχος, όταν το άκουσε, ζήτησε μόνο να συγκεντρωθούν αυτά που γκρεμίστηκαν, πήρε τηλέφωνο την υπεύθυνη των μελετών του δήμου να σταματήσουν οι εργασίες και να περιμένουν να τους πάω τη μελέτη του Συλλόγου και θα την ξεκινήσουν βάσει του σχεδίου που θέλουμε εμείς. Αυτό μας κάνει να πιστεύουμε ότι ο δήμαρχος θέλει να βλέπει το πρόβλημά μας με τα δικά μας μάτια. Θέλει να είναι δίπλα μας και αυτό μας ικανοποιεί, εφόσον δεν είναι περίοδος εκλογών. Εάν ήταν προεκλογική περίοδος θα έβλεπα με άλλο μάτι την προθυμία του δημάρχου να μας ακούσει.

Βέβαια, γίνεται και μία παιδική χαρά δίπλα στο ιατροκοινωνικό κέντρο του οικισμού. Σ’ αυτό το θέμα δεν ζητήθηκε η γνώμη μας, αλλά στο μέλλον θα δούμε τι θα γίνει. Οι τοίχοι έχουν γίνει, αλλά ακόμη δεν έχει ολοκληρωθεί. Είναι η πρώτη παιδική χαρά, αν και ο δήμαρχος μου ζήτησε να δω κάποιους ελεύθερους χώρους στον οικισμό για να δημιουργηθούν και άλλες.

ΠτΘ: Πόσοι κάτοικοι μένουν στον οικισμό;

Σε καταμέτρηση που κάναμε ως σύλλογος, αν και κάποιοι δεν μετρήθηκαν, γιατί λείπουν στην Ξάνθη, είμαστε περίπου 3.500, είμαστε μεγάλος οικισμός.

Οι αρχές να είναι κοντά στους οικισμούς με προβλήματα

«Οι αναλφάβητοι δεν τολμούν μόνοι τους να αναδείξουν τα προβλήματά τους»

ΠτΘ: Άρα έχουν πολλά να γίνουν. Κι είστε ακόμη στην πρώτη παιδική χαρά…

Είναι το πρώτο βήμα. Όταν οι τοπικές αρχές αρχίζουν και συζητούν με το Σύλλογο, μας ικανοποιεί ότι θέλουν να γνωρίσουν τα προβλήματά μας. Αλλά δεν φθάνει μόνο αυτό. Πολλά χρόνια περιμέναμε αυτήν την κίνηση. Πριν από τον κ. Στυλιανίδη υπήρχαν και άλλοι δήμαρχοι. Αυτό δεν σημαίνει ότι τους κατηγορώ. Ίσως να φταίμε εμείς που δεν ανοίξαμε την πόρτα μας ή δεν ξέραμε από πού να ξεκινήσουμε. Θέλω όμως να πω ένα πράγμα: Να μην περιμένουν από τους αναλφάβητους να τους δείξουν τα προβλήματά τους και να τους βοηθήσουν. Εμείς βοηθάμε για να μας βοηθήσουν. Καλό θα ήταν, ωστόσο, σε έναν οικισμό με τόσο μεγάλο πληθυσμό να ανοίξουν τις πόρτες τους και αυτό δεν ισχύει μόνο για εμάς. Σε κάθε κοινωνία που υπάρχει αυτό το πρόβλημα, οι υπεύθυνοι οφείλουν να γνωρίσουν τα προβλήματα από κοντά.

Η προσωπική διαδρομή

– Οι άλλες γυναίκες

– Ο σύζυγος Νιχάτ

«Οι γυναίκες να διεκδικούμε ό,τι μας ανήκει»

ΠτΘ: Η μητέρα σας δεν θα το έκανε αυτό ποτέ. Τι λέει για τις κινήσεις σας και πώς σας βλέπουν εδώ στο Δροσερό;

Μαζί με τη μάνα μου και όλες οι άλλες μάνες δεν είχαν λόγο στην οικογένεια. Σήμερα χαίρεται μ’ αυτό που βλέπει. Η κάθε μάνα χαίρεται με το παιδί της. Εγώ σαν Σαμπιχά και η κάθε μάνα του οικισμού θα χαιρόμαστε αν βλέπαμε τα παιδιά μας να έχουν ανοιχτεί στην τοπική κοινωνία, να βγουν προς τα έξω και να σπουδάζουν. Η μάνα μου χαίρεται γι’ αυτό που βλέπει τώρα. Δεν το φανταζόταν ποτέ.

Μέσα μου έβραζε μια τρέλα. Υπάρχουν άνθρωποι που λένε ότι «πρέπει να πάρω αυτό που μου ανήκει». Σε αυτήν την κατηγορία ανήκω και εγώ.

ΠτΘ: Αυτό το είχατε από μικρή;

Από μικρή το έχω. Ούτως ή άλλως, θα πάρω αυτό που θέλω. Έτσι ήμουν πάντα. Είχα έναν αυστηρό πατέρα στον οποίο κανείς από την οικογένεια δεν τολμούσε να μιλήσει. Εγώ θα του έκανα πάντα ζημιά στο κασετόφωνό του ή στις ρόδες του αυτοκινήτου ή θα του αντιμιλούσα και ας με χτύπαγε.

ΠτΘ: Οι άλλοι άντρες του οικισμού πώς σας βλέπουν;

Οι άλλοι άντρες από την αρχή, όχι όλοι, χαίρονταν με το σύλλογο. Όταν κάνω βόλτα στον οικισμό χρειάζομαι δύο ώρες για να μου εξηγήσουν τα προβλήματά τους. Δεν είναι όλοι το ίδιο βέβαια. Από ολόκληρο τον οικισμό υπάρχουν περίπου τριάντα άνδρες που έχουν αντίρρηση. Αυτό δεν λέει τίποτα σε μας, γιατί αυτοί μπορεί να μην σκέφτονται λογικά. Αν σκεφθούν ότι αυτό που γίνεται, γίνεται και για το παιδί τους και για το εγγόνι τους, πιστεύω ότι θα το αποδεχθούν.

ΠτΘ: Οι γιαγιάδες πώς σας αντιμετωπίζουν που αλλάζετε την παράδοση της πορείας των γυναικών;

Είναι λίγο δύσκολο για τις γιαγιάδες. Πήγα σε μια συγγενή μας, την αδελφή της γιαγιάς μου, για να τη ρωτήσω για την κατοχή από τους Βουλγάρους. Να σημειώσω ότι πήγα σ’ όλες τις αδελφές της γιαγιάς μου, αλλά μ’ αυτή πάντα έπινα καφέ, κάπνιζα μαζί της και της λέγαμε όλες πάντα με άνεση τα προβλήματά μας. Όταν της είπα δύο πράγματα για την κατοχή είπε: «Παναγιά μου ήρθε ο Βούλγαρος, να κρύψετε τα παιδιά μας!». Είναι δύσκολο για τις γιαγιάδες να καταλάβουν κάποια πράγματα. Μπορεί αυτά να τα βλέπει καρναβαλίστικα, όπως λέμε κι εμείς. Ακόμη και η τσάντα που θα δει στο παιδί μπορεί να μην της λέει τίποτα. Η χαρά της θα είναι να δει τα παιδιά της να μην πεινάνε και να μην κρυώνουν. Δεν μπορώ με τη γιαγιά να καθίσω και να τη ρωτήσω αν αυτό που κάνουμε της αρέσει. Η μαμά μου όμως χαίρεται.

ΠτΘ: Και ο άντρας σας;

Θα ήθελα να ευχαριστήσω τον άνδρα μου, διότι ήταν ο πρώτος που με στήριξε σε όλο αυτό που ξεκινήσαμε. Ο δεύτερος ήταν ο άνδρας της αδερφής μου. Ο άνδρας μου εκ πρώτης όψεως θεωρείται απρόσιτος. Οι συγγενείς του γνωρίζουν ότι είναι πολύ καλός. Απλά δεν του αρέσει να ασχολείται με την πολιτική. Είμαι δέκα χρόνια μαζί του και δεν ξέρω τι ψηφίζει. Λείπει στα καράβια. Ποτέ δεν έγινε «λαμόγιο» στην τοπική κοινωνία και δεν ασχολήθηκε με ασήμαντα πράγματα. Ασχολείται με σημαντικά. Ο Νιχάτ ασχολείται με την οικογένειά του. Θεωρεί σημαντικό να της προσφέρει τα μέσα επιβίωσης και άνεσης και να μην πονέσει εμένα ή το παιδί του. Δεν σηκώνει χέρι, συζητά τα προβλήματα μαζί μου, δεν πίνει, δεν μεθάει. Είναι ένας άνθρωπος του σπιτιού. Τον ευχαριστώ γι’ αυτό που έδειξε σ’ όλους όσους έλεγαν κάτι για μένα. Ο Νιχάτ φυλάχθηκε από τους ανθρώπους, από τις παρέες που θα έκαναν κακό στην οικογένειά του. Όταν μας είδε γυναίκες ενωμένες και τη γυναίκα του πρόεδρο του Συλλόγου και του ζήτησα να μας βοηθήσει, μεταφέροντάς μας με το αμάξι ή να μου δώσει μία συμβουλή, το έκανε. Κακά τα ψέματα, οι ναυτικοί είναι ανοιχτά μυαλά. Ο Νιχάτ από τα 14 του είναι ναυτικός, σήμερα είναι 38, έχει γνωρίσει όλο τον κόσμο και γνωρίζει τι φταίει, ξέρει να με συμβουλεύει, να μου δίνει την ελευθερία μου, δεν με πληγώνει κι ας πληγώνεται ο ίδιος. Πάντα μου δίνει αυτό που θέλω και δεν θα μαλώσει. Με αφήνει ελεύθερη, γιατί μου έχει εμπιστοσύνη και γι’ αυτό μ’ αρέσει και τον υπεραγαπώ, γιατί ξέρει τα όριά μου. Ό,τι κάνουμε το κάνουμε μαζί.

ΠτΘ: Εσείς πώς μάθατε τόσο καλά ελληνικά;

Μιλούσα πάντα ελληνικά, γιατί πολλά χρόνια δούλεψα με χριστιανούς, ωστόσο δεν βελτίωνα τη γλώσσα. Προσπαθώ τώρα να βελτιώσω τα ελληνικά μου. Τα κορίτσια με βοήθησαν διορθώνοντας τα λάθη μου.

ΠτΘ: Διαβάζετε κιόλας;

Διαβάζω και πάνω σ’ αυτό με βοήθησε η Ελένη Παπαμερή, με την οποία κάναμε δραστηριότητες στο σύλλογο, όσον αφορά στη γλώσσα. Ήταν από τα πρώτα κορίτσια που έκαναν μάθημα στα ελληνικά.

ΠτΘ: Μιλάτε και ρωμανί;

Βέβαια, και τούρκικα. Η ρωμανί είναι η μητρική μου γλώσσα. Τη μιλάμε ακόμη μέσα στην οικογένεια. Πρέπει να σκεφθούμε να μην αλλάξουμε τη γλώσσα μας, γιατί είναι το πιο βασικό μας κομμάτι. Η Ελένη Παπαμερή είναι γλωσσολόγος και εδώ και ενάμισι χρόνο ξεκίνησε ελληνικά στις γυναίκες και της αξίζουν συγχαρητήρια. Γιατί μ’ εμάς, για να πούμε την αλήθεια, πρέπει αυτός που ξεκινά να έχει υπομονή, γιατί μπορεί να τον βγάλουμε από τα ρούχα του, που λέμε, άθελά μας όμως. Η Ελένη έχει μάθει από εμάς ρωμανί. Έχει αναλάβει το βάρος των γυναικών για να τους μάθει γράμματα, αλλά και άλλα κορίτσια βοηθούν τα παιδιά μας, όπως και η Πόπη Σαλούστρου από τα Ανώγεια που μαθαίνει γλώσσα στα παιδιά του δημοτικού στον δεύτερο χώρο του συλλόγου μας.

ΠτΘ: Προλαβαίνετε να κάνετε δουλειές στο σπίτι;

Όταν δεν προλαβαίνω, τις αναλαμβάνει ο Νιχάτ.

Θέσεις εργασίας για γυναίκες και άνδρες – Χειροτεχνήματα από τις γυναίκες του Συλλόγου

«Τα προβλήματα ξεκινούν απ’ την ανεργία»

ΠτΘ: Υπάρχουν γυναίκες στον οικισμό που εργάζονται;

Δυστυχώς όχι. Το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού είναι άνεργοι. Όλος ο οικισμός έχει πάρει δάνεια και μ’ αυτά ζουν. Το κακό είναι ότι δεν υπάρχουν δουλειές και το πρόβλημα είναι πώς θα τα ξεπληρώσουν. Σήμερα ούτε το του πληθυσμού του οικισμού δεν δουλεύει. Ο μοναδικός που έχει δουλειά είναι ο ναυτικός, αλλά και αυτό σήμερα είναι δύσκολο, γιατί πάει να πιάσει δουλειά και ο πράκτορας του ζητά χρήματα. Κάποτε οι άνθρωποι ήταν εργάτες στα χωράφια, σήμερα δεν υπάρχει ούτε καν αυτό. Σε ολόκληρο τον οικισμό υπάρχουν 15 άτομα που δουλεύουν στις μεταφορές, αλλά αυτό δεν σημαίνει δουλειά. Από την ανεργία ξεκινά το μεγαλύτερο πρόβλημα, γιατί αν είμαι άνεργος χτυπάω, μεθώ και το πρόβλημα εξαπλώνεται σε όλη την οικογένεια, γιατί η επιβίωση δεν έχει χρόνο.

ΠτΘ: Μαθαίνετε και κομμωτική;

Από την αρχή ξεκινήσαμε μαθήματα γλώσσας, μαγειρικής και κομμωτικής. Σήμερα κάνουμε μαθήματα αισθητικής, μανικιούρ, πεντικιούρ, κηροπλαστικής. Έχουμε κάνει πολλές δραστηριότητες και οι γυναίκες έχουν αποκτήσει εμπειρία. Καλό θα ήταν μαγαζιά που θέλουν να παραγγείλουν κάποια πράγματα, όπως κεριά, να τα ζητήσουν από το Σύλλογο. Πρέπει να υπάρξει ένας τρόπος η τοπική κοινωνία να έρθει στον οικισμό και να ζητήσει εργάτες, ώστε να λυθούν τα προβλήματά μας. Δεν ζητάμε δουλειά γραφείου, γιατί δεν έχουμε σπουδάσει, και σ’ αυτό φταίνε οι γονείς αλλά και εμείς.»

«Σ’ αυτό φταίνε οι γονείς μας αλλά κι εμείς…» μας είπε η Σαμπιχά, αλλιώς ο άνθρωπος ορίζει από μόνος του τη μοίρα…Πάντως, Σαμπιχά, εμείς γι’ αυτή τη συνομιλία που μας γέμισε ελπίδα ξανά για τον άνθρωπο, πολύ σ’ ευχαριστούμε… Όπως και τα κορίτσια του Συλλόγου που μας δέχτηκαν και τα παιδάκια του νηπιαγωγείου που, με τα τραγούδια και τα παιγνίδια τους, δρόσισαν το πρωινό μας… Πολύ σ’ ευχαριστούμε…

Συνέντευξη: Τζένη Κατσαρή – Βαφειάδη

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.