Γενι Τζαμι Κομοτηνης – Η Ιστορια του

Αφιέρωμα στο σημαντικό ιστορικό μνημείο της Κομοτηνής

Ramazan Bayraminiz Kutlu Olsun  είναι η ευχή που θα ακούγεται από την Κυριακή, και για τρεις μέρες, σ’ όλα τα μήκη και τα πλάτη της Κομοτηνής, καθώς γιορτάζουν οι συμπολίτες μας μουσουλμάνοι τη μεγάλη γιορτή του Σεκέρ  Μπαϊράμι, του Μπαϊραμιού των Γλυκισμάτων.
 
Μια γιορτή πραγματικά γλυκιά που επιστέφει με τη χαρά της τον δύσκολο μήνα του Ραμαζανιού που προηγείται και συνδέεται με αυστηρή νηστεία και προσευχή.  Ένας μήνας  που αλλάζει τα δεδομένα της καθημερινότητας στην πόλη μας αφού κατά τη διάρκειά του,  σύμπαντες οι πιστοί μουσουλμάνοι, και ανάμεσά τους και οι γυναίκες, κάθε βράδυ οδεύουν προς τα τζαμιά και τους γυναικωνίτες τους.  Ένας μήνας θρησκευτικότητας και νηστείας που «ο Θεός έδωσε και ήταν εύκολος», όπως λένε οι πιστοί, αφού δεν ήταν υπερβολικές οι ζέστες για τους νηστεύοντες που δεν πίνουν μέχρι να βασιλέψει ο ήλιος ούτε νερό….
 
Συνεορτάζοντας με τους συμπολίτες μουσουλμάνους το Γλυκό τους Μπαϊράμι, που είναι γλυκό όχι μόνον για τα παιδιά που τους προσφέρονται άφθονες καραμέλες αλλά και για τους χριστιανούς συμπολίτες που θα έχουν την ευκαιρία να γευτούν τα καλύτερα σιροπιαστά του χρόνου, που τους φιλεύουν παραδοσιακά οι εορτάζοντες γείτονες…
 
Σεκέρ   Μπαϊράμι όμως,  και με συνομιλίες  με μουσουλμάνους συμπολίτες, και με ευφρόσυνες ευχές για Χρόνια Πολλά, αλλά και  ένα σύντομο αφιέρωμα στο σημαντικό  ιστορικό μνημείο της Κομοτηνής, το Γενί Τζαμί  και την ιστορία του, όπως τη δανειζόμαστε από τον όμορφο  τρίγλωσσο –στα τουρκικά, ελληνικά και αγγλικά– τουριστικό οδηγό που κυκλοφόρησε  πρόσφατα η Διαχειριστική Επιτροπή  Μουσουλμανικής Περιουσίας Κομοτηνής,  είναι  ιδιαίτερα προσεγμένος και καλαίσθητος και μας μαθαίνει πράγματα που δεν ξέραμε, όπως για το μαυσωλείο λ.χ. της φημισμένης Φατιμά Χανούμ…
 
ΚΑΙ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ!!!

***

Ένα από τα πιο σημαντικά οθωμανικά μνημεία της Κομοτηνής, διακοσμημένο με περίφημα πλακίδια Ιζνίκ (Νίκαιας), είναι το Γενί Τζαμί. Το Τέμενος αυτό κτίστηκε, στα τέλη του 16ου αι., το 1585, την εποχή του Σουλτάνου Μουράτ Γ’ από τον τέως Αυτοκρατορικό Οικονομικό  Έφορο Εκμεκτσίογλου Αχμέτ Αφέντη. Είναι κτισμένο σύμφωνα με τα χαρακτηριστικά της κλασικής οθωμανικής αρχιτεκτονικής και καλύπτεται από έναν κεντρικό τρούλο και πέντε μικρούς τρουλίσκους στο πίσω, τελευταίο μέρος προσευχής.
 

Οι τοίχοι του είναι χτισμένοι από κίτρινες πέτρες, ο άμβωνας, η κόγχη και η καθέδρα από μάρμαρο και η ιδιαίτερη θέση του ψάλτη είναι χτισμένη πάνω σε μαρμαρένιους στύλους. Τις δύο πλευρές της κόγχης στολίζουν πλακίδια Ιζνίκ (Νίκαιας) με ποικίλα σχέδια φυτών.
 
Στους τοίχους του Τζαμιού δεξιά, μπροστά και αριστερά, είναι γραμμένο επάνω στα πλακίδια Ιζνίκ η Σούρα Αλ-Φάτιχα (1ο εδάφιο Κορανίου). Το ταβάνι της ιδιαίτερης θέσης του ψάλτη αποτελείται από τρία μικρά γεωμετρικά στοιχεία και είναι το αξιολογότερο δείγμα καπλαντίσματος ανατολικής τεχνικής. Το μετάξι με το οποίο έχει επενδυθεί το ξύλο χρωματίστηκε με επιδεξιότητα και είναι ενοποιημένο αισθητικά με τα σχέδια των φυτών και της γενικότερης διακόσμησης του Τζαμιού. Είναι ένα από τα τελευταία, μη φθαρμένα και άθικτα δείγματα της οθωμανικής διακοσμητικής τέχνης στα Βαλκάνια.
 

Ο μιναρές (πύργος) του τεμένους είναι χτισμένος από λαξευμένες κίτρινες πέτρες και έχει ύψος 47 μέτρων. Το 1902, το τέμενος, μετά από δωρεές πιστών, επεκτάθηκε και απέκτησε όροφο με αποτέλεσμα να γκρεμιστούν οι 5 τρουλίσκοι.
 
Η επιγραφή ανέγερσης βρίσκεται επάνω από τη δυτική είσοδο του Τεμένους, ενώ στη νότια είσοδό του βρίσκεται η επιγραφή επισκευής.
 

Στο συγκρότημα του εν λόγω Τεμένους ανήκουν: βιβλιοθήκη, παλαιό ιεροσπουδαστήριο, κοιμητήριο, λουτρά και μαυσωλείο. Η ίδρυση της Βιβλιοθήκης συμπίπτει με την ίδρυση του Τεμένους, αν και δεν υπάρχει καμία σχετική επιγραφή. Έχει τετράγωνο σχήμα και καλύπτεται από τρούλο επενδυμένο με μολυβδόφυλλα. Φιλοξενεί πολύτιμα ισλαμικά θρησκευτικά βιβλία.
 
Στις αίθουσες διδασκαλίας και στα γραφεία καθηγητών του πρώην Ιεροσπουδαστηρίου στεγάζονται σήμερα τα γραφεία της Μουφτείας και της Διαχειριστικής Επιτροπής Μουσουλμανικής Περιουσίας Κομοτηνής.
 

Το Κοιμητήριο βρίσκεται στη βόρεια πλευρά του Τεμένους και μικρό του τμήμα δίπλα στο κτίριο της Βιβλιοθήκης. Σ’ αυτό είναι θαμμένοι ιερωμένοι, αξιωματούχοι και διοικητικοί μαζί με τις οικογένειές τους. Τα αρχικά λουτρά του Τεμένους βρίσκονται στην αυλή του και κάτω από τα γραφεία της Διαχειριστικής Επιτροπής. Μετά την ανέγερση βρύσης όμως στην αυλή, το έτος 1226 Εγίρας / 1811 μ.Χ., δεν χρησιμοποιούνται.
 
Το Μαυσωλείο της Φατιμά Χανούμ βρίσκεται βορειοανατολικά του Τεμένους. Έχει το σχήμα κατοικίας και ο τάφος της στη δυτική πλευρά εφάπτεται με τον Πύργο του Ρολογιού. Το επιτύμβιό της βρίσκεται επάνω από το βόρειο παράθυρο. Η Φατιμά, που γεννήθηκε στη Ρούσσα Βουλγαρίας και πέθανε στην Κομοτηνή το έτος 1195 Εγίρας / 1781 μ.Χ. ήταν σύζυγος του Οθωμανού υπουργού (βεζίρη), του Ρουστσουκλού Χασάν Πασά.
 
Σήμερα το Γενί Τζαμί, ένας εν λειτουργία ναός του Ισλάμ, με την αρχιτεκτονική και ιστορική του αξία αποτελεί αντικείμενο διαρκούς ενδιαφέροντος και λειτουργεί ως πόλος έλξης για ντόπιους και ξένους.

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.