Παραθυρο στην Ευρωπη

Γράφουν οι Βασιλική Ακριβού και Νίκος Αρναούτογλου*

Ξημερώματα, λιμάνι Πειραιά, χειμώνας του 2016. Ένα εμπορικό πλοίο ελλιμενίζεται. Κρυμμένα, μεταξύ των όσων μεταφέρει, βρίσκονται 23 εκ. λαθραία τσιγάρα. Αυτή είναι η πρώτη στάση σε Ευρωπαϊκό έδαφος. Το εμπόρευμα του θα μεταφερόταν σε όλη την Ευρώπη αν δεν προέβαινε το Ευρωπαϊκό Γραφείο Καταπολέμησης της Απάτης σε συνεργασία με την Ελληνική Ακτοφυλακή στην ανάσχεση τους.
 
Το περιστατικό δεν είναι μεμονωμένο. Το λαθρεμπόριο τσιγάρων είναι ένα από τα πιο διαδεδομένα αντικείμενα των παράνομα οργανωμένων εγκληματικών κυκλωμάτων, με μικρό-διακινητές να συλλαμβάνονται σε καθημερινό επίπεδο, και ιδίως στην παραμεθόριο περιοχή της Ανατολικής Θράκης. Λόγω του μικρού μεγέθους και του ελαφρού βάρους, πολλά πακέτα τσιγάρων μπορούν να μεταφερθούν με ιδιαίτερη ευκολία επιφέροντας δυσανάλογα κέρδη στον πωλητή τους στην μαύρη αγορά.
 
Η εξάρθρωση τους όμως δεν αποτελεί εύκολη υπόθεση καθώς οι διακινητές χρησιμοποιούν διαφορετικούς τρόπους δράσης. Στο περιστατικό στον Πειραιά τα λαθραία τσιγάρα είναι προϊόν εταιρειών εκτός ΕΕ, εν προκειμένω από το Βιετνάμ, τα οποία απαγορεύονται. Είναι όμως επίσης συχνό το φαινόμενο να διακινούνται τσιγάρα τα οποία παράχθηκαν εντός ΕΕ. Στην δεύτερη περίπτωση σκοπός είναι να δηλωθούν ως προϊόντα προς εξαγωγή, παραδείγματος χάριν, στη Βόρεια Αφρική. Έτσι μπορούν να μεταφερθούν από το ένα κράτος μέλος στο άλλο δίχως να υπόκεινται σε φορολόγηση στο πλαίσιο της κοινής αγοράς.Ενώ όμως τα εμπορεύματα μετακινούνται, μαγικά εξαφανίζονται.
 
Η δραστηριότητα αυτή έχει σοβαρές επιπτώσεις για όλους. Κατ’αρχήν, όσον αφορά την δημόσια υγεία είναι προφανές ότι η χαμηλή τιμή τους, καθιστά ευκολότερη την πρόσβαση σε αυτά και επομένως την υψηλότερη κατανάλωση τους. Ειδικότερα, η Ελλάδα κατατάσσεται στη δεύτερη θέση Ευρωπαϊκών χωρών με τη μεγαλύτερη κατανάλωση παράνομων καπνικών οπότε είναι σαφές πως το φαινόμενο καθίσταται ιδιαίτερα πιο επίφοβο για την χώρα.  Σε συνδυασμό με την αποφυγή των θεσπισμένων από την Ε.Ε. αυστηρών ποιοτικών ελέγχων υποβόσκει σοβαρός κίνδυνος για τη δημόσια υγεία. Παράλληλα, σε οικονομικό επίπεδο τεράστια ποσά διαφεύγουν της φορολόγησης που υπολογίζονται σε 400 με 600 εκ. ευρώ ετησίως. Έτσι, το κράτος, οι καταναλωτές και οι επιχειρήσεις πλήττονται ενώ αντιθέτως οι διακινητές αισχροκερδούν.
 
Είναι εμφανές ότι το πρόβλημα δεν μπορεί να αντιμετωπισθεί ξεχωριστά από τα κράτη εξαιτίας του διακρατικού χαρακτήρα του. Για τέτοια όμως προβλήματα συστάθηκε το Ευρωπαϊκό Γραφείο Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF). Ο οργανισμός αυτός ενεργώντας υπό την αιγίδα και χρηματοδότηση της Ε.Ε. προλαμβάνει ή αντιμετωπίζει υποθέσεις φοροδιαφυγής και κατάχρησης κεφαλαίων της Ε.Ε. ώστε να προωθείται σε κάθε περίπτωση το συμφέρον του πολίτη που ανήκει στην κοινότητα. Συγκεκριμένα, ο OLAF διενεργεί ανεξάρτητες έρευνες για διαφθορά και απάτη σε οικονομικό επίπεδο, διασφαλίζοντας έτσι πως τα χρήματα των φορολογουμένων ευρωπαίων πολιτών χρησιμοποιούνται για την ανάπτυξη της αγοράς εργασίας και γενικότερα της ΕΕ, δημιουργώντας έτσι μια σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ πολιτών και θεσμικών οργάνων. Ο οργανισμός λαμβάνει τις σχετικές πληροφορίες του για να ανοίξει μία υπόθεση από ένα ευρύ φάσμα πηγών. Στη συνέχεια, εξετάζει τους εν λόγω ισχυρισμούς όσον αφορά το αν είναι το αρμόδιο όργανο για την υπόθεση αλλά και το αν το περιστατικό πληροί τις προϋποθέσεις για να διεξαχθεί έρευνα.
 
Μετά την τελική αξιολόγηση και αφού ανοίξει η υπόθεση κατατάσσεται σε τρεις κατηγορίες ερευνών. Πρώτον, σε εσωτερικές, οι οποίες διεξάγονται στα εσωτερικά διοικητικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για να εξακριβωθεί η νόμιμη λειτουργία τους. Δεύτερη κατηγορία είναι οι εξωτερικές έρευνες, όπου αναφερόμαστε σε έρευνες που γίνονται εκτός των οργάνων και οργανισμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικές με απάτη και παράνομη λειτουργία στα οικονομικά ενώ τέλος σε έρευνες συνεργασίαςπου σχετίζονται με τη συνεργασία του ΟLAF και άλλων εθνικών αρχών. Μία εκ των βασικών προτεραιοτήτων του αποτελεί και το ζήτημα μας, η ανάσχεση της λαθραίας μεταφοράς αφορολόγητων καπνικών προϊόντων στην Ευρώπη.
 
Το 2017, το Συμβούλιο εξέδωσε τον κανονισμό 2017/1939 για την δημιουργία του Ευρωπαϊκού Εισαγγελέα. Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία και η OLAF είναι και οι δύο, εντός των αντίστοιχων αρμοδιοτήτων τους, επιφορτισμένες με το καθήκον της προστασίας των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης. Ενώ η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία θα διεξάγει ποινικές έρευνες με σκοπό τη διερεύνηση, τη δίωξη και την παραπομπή στη δικαιοσύνη των δραστών αδικημάτων, τα οποία θίγουν τα οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης, η OLAF θα συνεχίσει να διενεργεί διοικητικές έρευνες με ιδιαίτερη έμφαση στη διευκόλυνση της διοικητικής διαδικασίας ανάκτησης ποσών και στην πρόληψη περαιτέρω ζημίας στα οικονομικά της Ένωσης μέσω της λήψης διοικητικών μέτρων.
 
Ωστόσο οι αρμοδιότητες των δύο οργάνων δεν αποκλείουν την συνεργασία τους. Επί του παρόντος, η OLAF διεξάγει διοικητικές έρευνες. Όταν εντοπίζει πιθανά ποινικά αδικήματα, μπορεί μόνο να απευθύνει σύσταση στις εθνικές δικαστικές αρχές, η οποία όμως δεν διασφαλίζει ότι θα κινηθεί ποινική διαδικασία. Στο μέλλον, στα κράτη μέλη που συμμετέχουν στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, η OLAF θα γνωστοποιεί υποψίες περί ποινικού αδικήματος στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία και θα συνεργάζεται με αυτήν στο πλαίσιο των ερευνών της.
 
Έτσι, με την παράλληλη λειτουργία αυτών των δύο οργανισμών και την συνεργασία τους με τις εθνικές αρχές θα διασφαλιστεί η αποτελεσματική προστασία των χρημάτων των ευρωπαίων φορολογούμενων.
 

*Οι Βασιλική Ακριβού και Νίκος Αρναούτογλου, είναι φοιτητές της Νομικής Σχολής του ΔΠΘ

 

#ContactUs

Europe Direct Κομοτηνής
Ν. Τσανακλή 15
69132 Κομοτηνή
Τηλ: (+30) 25310 82051, 82055, 70855
Email: [email protected]
Ακόμη, μέσω των κοινωνικών δικτύων (facebook, twitter, instagram) @EDICKomotini και την ηλεκτρονική ιστοσελίδα του γραφείου www.europedirectkomotini.eu .

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.