Ο εξοβελισμος των Λατινικων

Της Πηνελόπης Καμπάκη Βουγιουκλή*

H εξαγγελθείσα απόφαση του Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων για τον αποκλεισμό  των Λατινικών από τα εξεταζόμενα μαθήματα των Πανελλαδικών εξετάσεων έχει εγείρει, και καλώς, πλήθος αντιδράσεων.
 
Καταρχήν, η σταδιακή συρρίκνωση της ύλης του μαθήματος των Λατινικών στο Λύκειο και η συστηματική απαξίωση του διδασκόμενου συγγράμματος, που εξάντλησε την επιβίωσή του για πάνω από 30 χρόνια, έπληξαν το ίδιο το μάθημα και οδήγησαν στον χαρακτηρισμό του σε «ξεπερασμένο» και «παλιομοδίτικου περιεχομένου». Οι επίσημα κατατεθειμένες προτάσεις αναθεώρησης της ύλης από συνάδελφους πανεπιστημιακούς που έχουν υποβάλει σχετικό υλικό στο Ι.Ε.Π. ήδη από το 2015, δεν λήφθηκαν υπ’ όψη. Τα Λατινικά και τα μεταφρασμένα Αρχαία Ελληνικά Κείμενα θυσιάστηκαν στο βωμό της «παπαγαλίας», σε μια ιδιότυπη και «νεωτερική» παιδαγωγική προσέγγιση. Τώρα πλέον, είναι βέβαιο ότι ο αποκλεισμός των Λατινικών από τις Πανελλαδικές σημαίνει αυτόματα τον οριστικό ευτελισμό τους ως διδακτικού αντικειμένου στη σχολική τάξη μιας και όλοι γνωρίζουμε ότι αυτό που μετράει για μαθητές/τριες  είναι μόνο ό, τι βαθμολογείται στις εξετάσεις για τα ΑΕΙ. Αλίμονο δε στους ατυχείς διδάσκοντες του μαθήματος στα σχολεία που θα πρέπει να βρουν τρόπους για να διαφυλάξουν τόσο την αξιοπρέπεια του μαθήματος όσο και τη δική τους.
 
Η κατάσταση όμως προδιαγράφεται τραγική και πέρα από κάθε φαντασία όσον αφορά τους/τις διδάσκοντες/ουσες στα πανεπιστημιακά Τμήματα Φιλολογίας, οι οποίοι  θα βρεθούν να υποδέχονται ανυποψίαστους πρωτοετείς που στη συντριπτική τους πλειοψηφία θα κάνουν αρχή τριτοβάθμιων σπουδών με το αλφαβητάρι και το λατινικό αντίστοιχο του «Λόλα, να ένα μήλο». Παρομοίως και οι συνέπειες για την ειδίκευση στους Τομείς Κλασικών Σπουδών και στα Προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδών δεν θα είναι τίποτε λιγότερο από ολέθριες.
 
Το χειρότερο όμως, κατά τη γνώμη μου, είναι ότι η εξαγγελθείσα αλλαγή θα επηρεάσει νομοτελειακά την αντίληψη για το σύνολο της αρχαιογνωσίας, και των ανθρωπιστικών σπουδών γενικότερα, και σε βάθος χρόνου με ανυπολόγιστες συνέπειες.  Γιατί, βέβαια, τα Αρχαία και τα Λατινικά στο σχολείο δεν είναι απλώς η γραμματική και συντακτική ανάλυση μη ομιλουμένων πλέον γλωσσών αλλά το γλωσσικό συναπάντημα με πολιτισμικά κληροδοτήματα που ερμηνεύουν την «αρχαιολογία» της ζωής που ζούμε σήμερα και αποκαλύπτουν την ιστορικότητά μας.
 
Εν κατακλείδι, μπορεί οι εκπαιδευτικές επιλογές να υπαγορεύονται συχνά από τις αναδυόμενες επιστημονικές τάσεις, όμως η aequo animo περιθωριοποίηση των Λατινικών, η θρυλούμενη σύνδεσή τους μόνο με τα Φιλολογικά Τμήματα και η βεβιασμένη αξιολόγηση της «χρησιμότητάς» τους, οδηγεί στη ρήξη της πολιτισμικής συνέχειας, στερώντας από τους μαθητές τη δυνατότητα κατανόησης της μετεξέλιξης του ελληνορωμαϊκού κόσμου και της συμβολής του στον Ευρωπαϊκό πολιτισμό.
 

*Η Πηνελόπη Καμπάκη Βουγιουκλή είναι Κοσμητόρισσα της Σχολής Κλασικών και Ανθρωπιστικών Σπουδών του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.