1993 η οταν η μη ιδρυση τεταρτης Νομικης ηταν προσωπικο στοιχημα της ακαδημαικης κοινοτητας του ΔΠΘ

Ζήτημα  Ηθικής  

Την αντίθεσή τους στην επιχειρούμενη ίδρυση τέταρτης Νομικής Σχολής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο έχουν εκφράσει, περισσότερο ή λιγότερο κατηγορηματικά, περίπου όλοι όσοι νομιμοποιούνται να έχουν έγκυρη άποψη: καθηγητές της Νομικής Αθηνών, οι Νομικές Σχολές των Πανεπιστημίων Θεσσαλονίκης και Θράκης, οι Δικηγορικοί Σύλλογοι Αθήνας, Πειραιά, Θεσσαλονίκης και Ροδόπης, οι επιστημονικές ενώσεις, οι κοινωνικοί φορείς των παραγωγικών τάξεων και ΟΤΑ της Θράκης.
 
Χωρίς να αιτιολογεί ουσιαστικά την απόφασή του, ο Υπουργός Παιδείας δηλώνει ότι η νέα Σχολή θα ιδρυθεί γιατί τέτοια είναι η πολιτική βούληση. Αυτός είναι ο κανόνας της δημοκρατίας: ο λαός εκλέγει κυβέρνηση και η κυβέρνηση ασκεί την πολιτική της εξουσία στα πλαίσια του Συντάγματος και των νόμων. Άλλος ο λόγος ότι, στο σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος για την ίδρυση της νέας Νομικής Σχολής, μια τουλάχιστον διάταξη είναι αμφίβολης συνταγματικότητας, μια είναι πιθανώς αντισυνταγματική και μια τρίτη αντίκειται ευθέως στο Σύνταγμα.
 
Υπάρχει, ωστόσο, ένας σπουδαίος πολιτικός συντελεστής που δεν επιτρέπεται να αγνοηθεί. Είναι αυτός που συνιστά την ηθική διάσταση του ζητήματος. Γιατί, όσο και αν πολιτική σκοπιμότητα και ηθική επιταγή διαφέρουν από τη φύση και τους στόχους τους, υπάρχει ένα σημείο στο οποίο είναι ανάγκη να εφάπτονται σε μια κοινωνία που, μολονότι περνά βαθύτατη κρίση, δεν είναι ακόμη κοινωνία νεκρή.
 
Η ηθική διάσταση του ζητήματος υπάρχει σε τρία επίπεδα: σε επίπεδο ακαδημαϊκό, σε επίπεδο κοινωνικό και σε επίπεδο εθνικό.
 
Σε ακαδημαϊκό επίπεδο, είναι ανεπίτρεπτο για την Πολιτεία να εμπιστευθεί τη λειτουργία μιας Νομικής Σχολής σε ένα σύνολο διδασκόντων που δεν καλύπτουν, ή δεν καλύπτουν με επάρκεια, από πλευράς ειδικοτήτων, όλους  τους βασικούς επιστημονικούς κλάδους που οφείλει να  διδάσκει μια Νομική Σχολή. Είναι γεγονός ότι το ενεργό ΔΕΠ του σημερινού Γενικού Τμήματος Δικαίου του Παντείου Πανεπιστημίου περιλαμβάνει, ανάμεσα σε άλλους, νεώτερους άξιους επιστήμονες, μια πολιτικοεπιστημονική προσωπικότητα διεθνούς εμβέλειας και δυο άλλους πρωτοβάθμιους καθηγητές, προερχόμενους από τη Νομική Θράκης, αναμφισβήτητου κύρους. Ο πυρήνας αυτός των τριών προσωπικοτήτων δεν θα ήταν, γενικά και αφηρημένα, μικρός για να δικαιολογήσει ακαδημαϊκά την ύπαρξη ενός πανεπιστημιακού τμήματος, αν πλαισιωνόταν από αριθμητικά και τεχνικά επαρκές επιστημονικό προσωπικό. Όμως, το σύνολο του ΔΕΠ του Γενικού αυτού τμήματος είναι ανισομερώς κατανεμημένο κατά ειδικότητες. Οι μισοί, περίπου, που υπηρετούν εκεί είναι δημοσιολόγοι. Το Ιδιωτικό Δίκαιο είναι ανεπαρκέστατα στελεχωμένο και οι Οικονομολόγοι λείπουν ολοκληρωτικά. Τα κενά αυτά δεν καλύπτονται ούτε με προσφυγή στο ΔΕΠ των λοιπών τμημάτων του Παντείου. Το σύνολο του ΔΕΠ του Γενικού Τμήματος Δικαίου αντιστοιχεί στο μισό, περίπου, του ΔΕΠ της Νομικής Θράκης, που επίσης έχει τεράστιες ελλείψεις σε ορισμένες ειδικότητες, και στο τέταρτο, περίπου, του ΔΕΠ των Νομικών Σχολών Αθήνας και Θεσσαλονίκης. Κατά συνέπεια, αν ιδρυθεί, η τέταρτη Νομική Σχολή είναι τεχνικά αδύνατο να ανταποκριθεί έστω και στοιχειωδώς στον ακαδημαϊκό της προορισμό, εκτός αν προσφύγει για τη στελέχωσή της στο επιστημονικό δυναμικό των άλλων Νομικών Σχολών, παραβαίνοντας ή καταστρατηγώντας την απαγόρευση προκήρυξης θέσεων ΔΕΠ για μια πενταετία.
 
Σε κοινωνικό επίπεδο, είναι ανεπίτρεπτο η ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΝΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΕΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΕΣ ΠΡΟΟΡΙΣΜΕΝΟΥΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΕΡΓΙΑ. Ο δικηγορικός πληθωρισμός είναι τέτοιος που, αν υπήρχε μια ειλικρινής και θαρραλέα πολιτική της Ανώτατης Παιδείας προσανατολισμένη στις αντικειμενικές δυνατότητες απασχόλησης των νέων επιστημόνων, η δραστικότατη ελάττωση του συνολικού αριθμού των εισαγομένων στις υπάρχουσες Νομικές Σχολές θα ήταν το ελάχιστο ζητούμενο. Ίσως ορθότερο θα ήταν, για μια σειρά ετών, οι Νομικές Σχολές να πάψουν ολωσδιόλου να δέχονται νέους φοιτητές και να τους ανατεθεί η επιμόρφωση των πτυχιούχων Νομικής, δικαστικών λειτουργών, δικηγόρων, συμβολαιογράφων κλπ. Και βέβαια λέχθηκε ότι, με την ίδρυση τέταρτης Νομικής Σχολής, δεν θα αυξηθεί ο συνολικός αριθμός των εισαγομένων στις Νομικές σπουδές. Η αξιοπιστία της δέσμευσης αυτής, αν υπάρχει, είναι βραχυπρόθεσμη και η ανεπάρκεια της προφανής. Δεν θα μπορούσε να βρεθεί πιο απρόσφορη στιγμή για την ίδρυση μιας ακόμη Νομικής Σχολής.
 

Σε εθνικό επίπεδο, η Θράκη, ήδη στο στόχαστρο του βαλκανικού ισλαμικού τόξου, είναι η πιο ευαίσθητη περιοχή της ελληνικής γης. Η ΝΟΜΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΣΤΗΝ ΚΟΜΟΤΗΝΗ, ΜΕ ΤΗ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΤΙΣ ΧΙΛΙΑΔΕΣ ΤΩΝ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΤΗΣ, ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΚΟΡΥΦΑΙΟ ΘΕΣΜΟ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΘΡΑΚΗΣ. Ήδη, η μνημειώδης αχαριστία του εθνικού κέντρου και η αχαρακτήριστη επιπολαιότητα των κυβερνήσεων έχουν σωρεύσει στη Νομική Θράκης προβλήματα που καθιστούν τη συνέχιση της λειτουργίας της αν όχι απολύτως ανέφικτη, τουλάχιστον έντονα προβληματική. Η ίδρυση τέταρτης Νομικής Σχολής στην Αθήνα νομοτελειακά στερεί τη Θράκη από τη Νομική της Σχολής, για τον απλούστατο λόγο ότι το, ήδη μηδαμινό, ενδιαφέρον νέων επιστημόνων να έρθουν στην Κομοτηνή για να τη στελεχώσουν θα εξαλειφθεί τελείως, αφού θα μπορούν να επιδιώξουν πανεπιστημιακή καριέρα κοντά στα σπίτια τους. Το πολύ, θα μας έρθουν τα αζήτητα υπόλοιπα των Σχολών του κέντρου. Και μια τέτοια πολιτική απόφαση θα είναι εθνικά απαράδεκτη.
 
Τα παραπάνω γράφονται με δεδομένο ότι η πολιτική βούληση για την ίδρυση Νομικής Σχολής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο δε έχει ακόμη εκδηλωθεί θεσμικά. Η εμμονή σε μια εσφαλμένη απόφαση, που ακόμη είναι ανώδυνα ανακλητή, θα είναι πράξη πείσματος, όχι πολιτικής συνέπειας. Πράξη θάρρους και πολιτικής εντιμότητας θα είναι η ανάκληση της απόφασης, όταν αυτό επιβάλλεται για λόγους ηθικής τάξης, ακαδημαϊκώς, κοινωνικώς και εθνικώς δέοντος και κοινής λογικής.
 

ΨΗΦΙΣΜΑ Της Γενικής Συνέλευσης της Νομικής Σχολής Θράκης 

Εθνικοί λόγοι υπαγόρευσαν, πριν από δύο περίπου δεκαετίες, την ίδρυση Νομικής Σχολής στη Θράκη. Λόγοι οι οποίοι, όχι μόvo δεν εξέλιπαν αλλά και ενισχύθηκαν κατά τον διαδραμόντα χρόνο.
 
Εύλογο ήταν, ως εκ τούτου, να αναμείνει κανείς τη θέσπιση μέτρων ενδυνάμωσης της Σχολής με προσωπικό και τεχνικά μέσα, τα οποία θα δικαιολογούσαν την ύπαρξη και λειτουργία της ως παραγωγού υψηλής ποιότητας επιστημονικού δυναμικού σε μια χώρα με υψηλό δείκτη πληθωρισμού στα νομικά επαγγέλματα.
 
Αντ' αυτού, η Νομική Σχολή Θράκης αντιμετώπισε, καθ' όλη τηv πορεία της, πολιτική ελεημοσύνης έως αδιαφορίας των Κυβερνώντων έναντί της, με κορύφωση, διατάξεις του νέου νομοθετικού πλαισίου για την ανώτατη εκπαίδευση που προτρέπουν —νομοθετική αδεία— σε μερική εκπλήρωση των καθηκόντων τους, αν δεν τρέπουν σε φυγή, και τα τελευταία εναπομείναντα μέλη του Διδακτικού-Ερευνητικού Προσωπικού της.

Ενώπιον αυτής της κατάστασης και επειδή η Πολιτεία δεν βρήκε άλλον τρόπο να ενισχύει την ακριτική Νομική Σχολή της χώρας από το να προτείνει την ίδρυση μιας ακόμη Νομικής Σχολής στην Αθήνα, η Γενική Συνέλευση της Νομικής Σχολής Θράκης ζητεί, με ομόφωνη απόφασή της:

1. Nα αποσυρθεί το σχέδιο διατάγματος ίδρυσης νέου Τμήματος Νομικής και να μην υπάρξει καμία σχετική ενέργεια, στο μέλλον, για την ίδρυση, οπουδήποτε της χώρας, και άλλου Τμήματος Νομικής, χωρίς προηγουμένη δημόσια συζήτηση και έκφραση γνώμης των τριών υφιστάμενων Νομικών Σχολών, αλλά και του λοιπού νομικού κόσμου, προκειμένου να διαπιστωθεί, με αντικειμενικό τρόπο και με πλήρη διαφάνεια, η ύπαρξη ή μη πραγματικής σχετικής ανάγκης.
2. Να παύσει η Πολιτεία να αντιμετωπίζει διδάσκοντες και διδασκόμενους στην ακριτική Νομική Σχολή Θράκης ως τελούντες υπό καθεστώς ομηρίας, προσωρινού ή αόριστου χρόνου, σε τόπο εξορίας.
3. Να λάβει η Πολιτεία, μετά από συζήτηση με εκπροσώπους της Νομικής Σχολής Θράκης, άμεση γνώση των προβλημάτων που καθιστούν αδύνατη πλέον τη λειτουργία της χωρίς υπέρμετρες θυσίες του διδακτικού και λοιπού προσωπικού της.
 
Για όλους τους ανωτέρω λόγους, η Γενική Συνέλευση της Νομικής Σχολής Θράκης αποφασίζει, ομόφωνα, ΝΑ ΑΝΑΣΤΕΙΛΕΙ ΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΤΗΣ ΕΡΓΟ, μέχρις ότου, αφενός, οι συνθήκες λειτουργίας της βελτιωθούν σε βαθμό που να το καθιστούν εφικτό και, αφετέρου, διασφαλισθούν οι προοπτικές συνέχισής του.
 

 
*Ο πρ. Πρύτανης Ιωάννης Γ. Σχινάς το 1993 ήταν καθηγητής Εμπορικού Δικαίου στη Νομική Σχολή του Δημοκριτείου. Και τα δυο κείμενα προέρχονται από  συλλογή άρθρων του που δημοσιεύτηκαν στον ημερήσιο και περιοδικό τύπο της εποχής κατά της ίδρυσης τέταρτης Νομικής Σχολής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και συμπεριλήφτηκαν στο βιβλίο του με τίτλο «Η ΝΟΜΙΚΗ ΘΡΑΚΗΣ, Χρονικό ενός αδιεξόδου(1975-1993), που εξεδόθη  από τις εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα, την ίδια εποχή, το 1993.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.