Οι Σαπες εκπεμπουν «SOS»
Παρότι γεωγραφικά βρίσκονται στη μέση, αποτελώντας το σταυροδρόμι τόσο για την Αλεξανδρούπολη όσο και για την Κομοτηνή, οι Σάπες δεν δικαιολογούν σε τίποτα τον άτυπο τίτλο του δεύτερου μεγαλύτερου οικιστικού συνόλου στη Ροδόπη, καθώς η φθορά του χρόνου και κυρίως της οικονομικής κρίσης έχει αφήσει γερά αποτυπώματα στους κατοίκους της περιοχής.
Στο παρελθόν η κεντρική οδός των Σαπών, η Οδός Αντωνίου Παπαδήμα, αποτελούσε βασικό πυλώνα ανάπτυξης, καθώς τα καταστήματα ήταν γεμάτα κόσμο. Ωστόσο, η σταδιακή φυγή των υπηρεσιών έχει προκαλέσει αλυσιδωτά προβλήματα και πλέον, αν επιβεβαιωθεί και το χειρότερο σενάριο του κλεισίματος του υποκαταστήματος της Εθνικής Τράπεζας, τότε θα μιλάμε για την απόλυτη καταστροφή.
Ο «ΠτΘ» βρέθηκε στις Σάπες, προκειμένου να συνομιλήσει με τους Φορείς αλλά και τους απλούς κατοίκους, οι οποίοι πρόθυμα μας απαρίθμησαν τα προβλήματα, τονίζοντας πως οι Σάπες οδεύουν με γοργούς ρυθμούς στον πλήρη αφανισμό…
Γρηγόρης Κενανίδης «Οι Παλιννοστούντες που ήρθαν στην περιοχή βιώνουν έναν δεύτερο ξεριζωμό»
Ο Γρηγόρης Κενανίδης, γυμναστής στο Διαπολιτισμικό Σχολείο Σαπών, ένας άνθρωπος με μεγάλη παρουσία στα κοινά, καθώς μεταξύ άλλων αποτέλεσε και πρόεδρος της Ελπίδας Σαπών στο παρελθόν, μίλησε με πικρία για την κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει ο τόπος που μεγάλωσε. «Είμαι Δημότης Σαπών, ζω εδώ χρόνια με την οικογένεια μου, εδώ μεγάλωσα και πονάω τον τόπο μου. Δυστυχώς δεν είμαστε καλά. Θα μιλήσω πρώτα σαν εκπαιδευτικός, σαν γονιός, χρησιμοποιώντας ένα παράδειγμα από το σχολείο μας, όπου πριν λίγα χρόνια είχαμε 200 παιδιά και πλέον έχουμε 150» ήταν τα πρώτα λόγια του κ. Κενανίδη, ο οποίος ερωτηθείς για τις αιτίες που έχουν φέρει την περιοχή σε αυτήν την κατάσταση, έκανε σκληρή αυτοκριτική μιλώντας παράλληλα για την μαζική φυγή των παλιννοστούντων που είχαν έρθει στην περιοχή στα μέσα της δεκαετίας του ‘90. «Ίσως φταίμε εμείς οι ίδιοι. Σίγουρα σημαντικό ρόλο έπαιξε και η οικονομική κρίση, η οποία έκανε πολύ κόσμο να φύγει στο εξωτερικό, ειδικά τους παλιννοστούντες, οι οποίοι ήρθαν από την πρώην Σοβιετική Ένωση και πλέον βιώνουν έναν δεύτερο ξεριζωμό καθώς πολλοί έφυγαν στο εξωτερικό. Οι άνθρωποι είχαν έρθει με ελπίδες για μία καλύτερη ζωή αλλά τα όνειρα τους δεν πραγματοποιήθηκαν. Έχω φίλους που ήρθαν στην Ελλάδα και στη συνέχεια αναγκάστηκαν να φύγουν εκ νέου στο εξωτερικό και με πίκρα μου λένε πως σαν τον τόπο μας δεν έχει! Είναι η πατρίδα τους παρότι δεν έχουν μείνει πολλά χρόνια εδώ».
«Οι Σάπες από πόλη έχουν εξελιχθεί σε ένα χωριό»
Για τον καταμερισμό των ευθυνών, ο κ. Κενανίδης επισήμανε πως σίγουρα ευθύνη έχουν διαχρονικά οι δημοτικές αρχές αλλά σημαντικό ρόλο για τον ίδιο παίζει και η απουσία ενός ηγέτη που θα εμπνεύσει. Σύμφωνα με τον κ. Κενανίδη οι ευθύνες επιρρίπτονται σίγουρα στις δημοτικές αρχές που πέρασαν, οι οποίες φαινόταν πως δεν είχαν σχεδιασμό και όραμα και κράτησαν τις Σάπες πίσω. «Πλέον θεωρούμαστε ένα μικρό ή μεγάλο χωριό» λέει με θλίψη ο 54χρονος εκπαιδευτικός και συμπληρώνει «κάποτε ήμασταν η δεύτερη πόλη της Ροδόπης. Δυστυχώς πλέον είμαστε ένα χωριό χωρίς αρχή και τέλος».
Στο ερώτημα που τέθηκε για το τι λείπει από τις Σάπες ο κ. Κενανίδης ήταν ξεκάθαρος: «λείπει το όραμα αλλά και οι καθημερινές ανέσεις που θέλει μία οικογένεια» και εξηγεί «υπάρχουν υποδομές και έχουν μείνει ανεκμετάλλευτες. Για παράδειγμα το Δημοτικό Στάδιο Σαπών, το κλειστό γυμναστήριο, το άλσος δενδράκι, τα πάρκα μας. Όλα έχουν αφεθεί στη μοίρα τους. Δεν στερούμαστε πολλών υποδομών, αλλά υπάρχει θέμα συντήρησης. Δεν μπορώ να βλέπω το παιδί μου να κάνει προπόνηση χωρίς θέρμανση, χωρίς αποδυτήρια, γιατί αυτά καταστράφηκαν».
«Ο κόσμος της περιοχής θέλει μια άνετη καθημερινότητα»
Ταξινομώντας τις ανάγκες της καθημερινότητας, ο κ. Κενανίδης έθεσε στην κορωνίδα του ενδιαφέροντος το θέμα με το νερό. «Πρέπει κάτι να γίνει, καθώς το πρόβλημα υπάρχει από την παιδική μου ηλικία. Είναι από τις μοναδικές περιοχές στην Ελλάδα που αντιμετωπίζουν αντίστοιχο πρόβλημα ενώ χαρακτηριστικό του μεγέθους του προβλήματος είναι το γεγονός πως έρχονταν εκπαιδευτικοί και έφευγαν μετά από ένα χρόνο λόγω αυτού του θέματος» υπογράμμισε. Συμπληρώνοντας ο ίδιος τονίζει την αναγκαιότητα δημιουργίας μίας εύκολης καθημερινότητας με σωστό οδικό δίκτυο, με χώρους άθλησης, με πάρκα και παιδικές χαρές. Το μόνο θετικό στοιχείο σύμφωνα με τον Ροδοπίτη εκπαιδευτικό είναι πως «τα σχολεία έχουν θέρμανση, καθώς η συνεργασία μας με τον Ηλία Σταυρίδη είναι πολύ καλή, γιατί πρόκειται για έναν δραστήριο άνθρωπο».
«Οι Σάπες χρειάζονται εκδηλώσεις που να προσελκύουν κόσμο»
Όντας άνθρωπος του αθλητισμού και έχοντας προσφέρει από το πόστο του προέδρου της Ελπίδας Σαπών, ο κ. Κενανίδης στάθηκε στην αναγκαιότητα διεξαγωγής εκδηλώσεων που να φέρνουν κόσμο στην περιοχή. «Οφείλουμε να διοργανώνουμε εκδηλώσεις που να δίνουν το στίγμα των Σαπών, όπως ήταν το καρναβάλι. Για παράδειγμα ένας αγώνας δρόμου, ένα τουρνουά ακαδημιών ποδοσφαίρου, δηλαδή δράσεις χωρίς μεγάλο κόστος» πρότεινε ο ίδιος.
Κλείνοντας την κουβέντα, ο κ. Κενανίδης επισήμανε πως «οι προύχοντες του τόπου καμία φορά χάνονται, ψάχνοντας τα μεγάλα έργα ενώ πρέπει να δώσουν έμφαση στα απλά, καθημερινά πράγματα. Τρέχουν συνεχώς προγράμματα που οφείλουν να αξιοποιηθούν από τους ανθρώπους της περιοχής» ενώ σαν εκπαιδευτικός προέτρεψε τους γονείς να μάθουν στα παιδιά τους έννοιες όπως ο σεβασμός στο περιβάλλον και αγάπη για την περιοχή που ζούμε. «Έρχονται νέες γενιές που πρέπει να διαμορφωθούν σωστά. Εμείς είμαστε τα πρότυπα για τα παιδιά μας και τις δικές μας συνήθειες τις αντιγράφουν τα παιδιά» συμπληρώνει ο κ. Κενανίδης.
Ντελή Αχμέτ «Η κατηφόρα των Σαπών συμπίπτει με την φυγή των 5 μεγάλων υπηρεσιών»
Έχοντας ανοίξει δική του επιχείρηση σε μία δύσκολη οικονομικά περίοδο, ο κ. Ντελή Αχμέτ αποφάσισε να «επενδύσει» στο δικό του μέρος, την περιοχή όπου μεγάλωσε αυτός και η οικογένεια του. Διατηρώντας το δικό του βιβλιοπωλείο από τα μέσα του 2015 δηλώνει απογοητευμένος από τον «μαρασμό» στον οποίο έχει περιέλθει η πόλη των Σαπών. «Η απαξίωση των Σαπών ξεκίνησε με την φυγή των “5”» απαντάει χωρίς δεύτερη σκέψη όταν τον ρωτήσαμε γιατί υπάρχει αυτή η πτωτική πορεία στην περιοχή και εξηγεί «είναι μία δική μου ορολογία και αναφέρομαι στη φυγή της ΔΟΥ, του ΙΚΑ, της ΔΕΗ, του ΟΤΕ και του Ειρηνοδικείου». Μάλιστα, σύμφωνα με τον κ. Αχμέτ οι απώλειες θα συνεχιστούν καθώς «το τελευταίο πλήγμα φαίνεται πως είναι η Εθνική Τράπεζα και από εκεί και πέρα στα 220 ΕΛΤΑ που θα κλείσουν, αν και διαβεβαίωσαν πως δεν θα είναι των Σαπών, η εμπειρία μου λέει πως θα είναι και τα ΕΛΤΑ Σαπών. Αν γίνει και αυτό τότε είναι που διοικητικά θα έχουν τελειώσει οι Σάπες. Δεν θα υπάρχει λόγος να υπάρχει Δήμος από τη στιγμή που η πρωτεύουσα του Δήμου δεν θα έχει διοικητικές υπηρεσίες να προσφέρει».
«Παρατηρείται κύμα φυγής και δεν μπορεί να ανατραπεί η κατάσταση»
Ο κ. Αχμέτ δεν μπορεί να κατανοήσει το πώς έχει φτάσει σε αυτήν την κατάσταση μία περιοχή, η οποία γεωγραφικά αποτελεί τον πιο μεγάλο Δήμο, καθώς καλύπτει την περιοχή από τη Νέα Σάντα και ολοκληρώνεται στον Ίμερο ενώ παράλληλα εξυπηρετεί διοικητικά τον όμορο Δήμο Αρριανών/Φιλύρας αλλά και κάποιων χωριών που ανήκουν μεν στον Έβρο αλλά εξυπηρετούνται καλύτερα στις Σάπες λόγω αποστάσεων. «Επειδή ο πληθυσμός στον ορεινό όγκο και των γύρω χωριών είναι γηραιός δεν είναι εξοικειωμένος με την τεχνολογία, οπότε είναι συνηθισμένος να εξυπηρετείται εδώ. Με τη φυγή όμως των υπηρεσιών χάσαμε και την μεγάλη μας δυναμική και το συγκριτικό πλεονέκτημα που είχαμε» μας εξηγεί ο κ. Ντελή και συμπληρώνει πως παρατηρείται μαζικό κύμα φυγής λόγω έλλειψης εργασίας «οι νέοι πηγαίνουν στη Γερμανία και την Ολλανδία ενώ προχτές έκανε ένα παλληκάρι τα χαρτιά του για Ντουμπάι. Παρατηρείται τεράστιο κύμα φυγής».
«Πώς να τους κρατήσεις άλλωστε όταν δεν υπάρχουν δουλειές;» διερωτάται και συμπληρώνει ο Ντελή Αχμέτ πως απαιτούνται 2-3 μεγάλες επιχειρήσεις για να μπορέσει ο κόσμος να βρει θέσεις εργασίας και να μείνει στην περιοχή!
«Η αξιοποίηση του παλιού κτηρίου της ΔΟΥ μπορεί να δώσει θέσεις εργασίας αλλά και να εξυπηρετήσει τον κόσμο της περιοχής»
Ο κ. Αχμέτ δεν περιορίζεται μόνο στο κλίμα απογοήτευσης αλλά εκφράζει την δική του πρόταση μέσα από τον «ΠτΘ», την οποία εξαρχής ξεκαθαρίζει πως δεν γνωρίζει αν είναι εφικτή. «Το παλιό κτήριο της ΔΟΥ έχει παραχωρηθεί στο Δήμο και εκεί θα μπορούσαν να στεγαστούν διάφορες υπηρεσίες και συγκεκριμένες ημέρες της εβδομάδας να υπάρχει εκπρόσωπος που να κάνει κάποιες δουλειές» προτείνει ο κ. Αχμέτ και επεξηγεί «για παράδειγμα αν υπάρχουν αντιπρόσωποι του ΙΚΑ, της ΔΟΥ, και γενικότερα άνθρωποι από υπηρεσίες, θα συμβάλλει στην εξυπηρέτηση των κατοίκων της περιοχής οι οποίοι δεν θα χρειαστεί να μεταβούν στην Κομοτηνή». Είναι ίσως η μοναδική λύση, σύμφωνα με τον Ντελή Αχμέτ, για την κάλυψη των αναγκών των κατοίκων της περιοχής.
«Η Πολιτεία οφείλει να δώσει κίνητρα για επενδύσεις στην περιοχή»
Οι Σάπες είναι σε πτωτική πορεία, θέσεις εργασίας δεν υπάρχουν και το κράτος δηλώνει απών. «Η συμπύκνωση των δημόσιων υπηρεσιών ήταν καλή σκέψη αλλά έγινε με λάθος εφαρμογή» λέει ο κ. Αχμέτ και εξηγεί τη θέση του. «Μία περιοχή όπως οι Σάπες δεν μπορεί να μένουν χωρίς ειρηνοδικείο και ΔΟΥ. Η περιοχή εξυπηρετεί έναν όγκο που η Κομοτηνή είναι μακριά από αυτούς, δηλαδή τους κατοίκους των γύρω χωριών. Είναι διαφορετικό για παράδειγμα να έρθει κάποιος από τον Κέχρο ή τη Δαρμένη στις Σάπες και άλλο να πάει στην Κομοτηνή. Μιλάμε για τεράστια διαφορά σε όλα τα επίπεδα». Ερωτηθείς για το αν υπάρχει φως στον ορίζοντα ο κ. Αχμέτ παρουσιάζεται ρεαλιστής. «Ποιός τρελός να έρθει να επενδύσει στις Σάπες και σε ποιον τομέα; Αν δεν έρθουν δουλειές όμως δεν θα μείνει κόσμος. Οι νέοι έχουν φύγει, ψάχνοντας κάτι καλύτερο από εδώ. Οι Σάπες παρότι ήταν χαμηλή για αγροτικές καλλιέργειες, είχε πλήθος επαγγελματιών. Ήταν μία ιδιάζουσα περίπτωση. Μία βόλτα στην αγορά αποδεικνύει πως τα περισσότερα μαγαζιά έχουν κλείσει. Είναι πολύ δύσκολο να επιβιώσεις την ίδια στιγμή που η πολιτεία αδιαφορεί και δεν δίνει το παραμικρό κίνητρο είτε σε φορολογικό είτε σε επενδυτικό επίπεδο».
«Μέχρι και το ποδόσφαιρο έχει εξελιχθεί σε προϊόν πολυτελείας»
Υπηρετώντας τον αθλητισμό από πολλά πόστα, ο Ντελή Αχμέτ εξέφρασε την στενοχώρια του για την έλλειψη ακαδημίας ποδοσφαίρου στην περιοχή, καθώς σύμφωνα με τον ίδιο «η Ελπίδα Σαπών πάντα είχε ακαδημίες, τουλάχιστον από την εποχή του Γρηγόρη Κενανίδη, τότε προέδρου, ο οποίος σε συνεργασία με τον Γιώργο Γουνελά, έκαναν πραγματικά τρομερή δουλειά. Στη συνέχεια μάλιστα πραγματοποιήθηκε τμήμα μπάσκετ και βόλεϊ. Πέρυσι έκανε προσπάθεια ο πρόεδρος της Ελπίδας κ. Γιώργος Μπασδάνης με τον Κώστα Πατερόπουλο, που είναι υποδιευθυντής στο σχολείο των Σαπών για δημιουργία ομάδας Στίβου, η οποία λειτούργησε μία χρονιά αλλά δεν δούλεψε φέτος δυστυχώς. Ευτυχώς το μπάσκετ λειτουργεί γιατί είχαμε καλούς προπονητές, την Σοφία Καραγιαννοπούλου στην αρχή, τον Μουράτ Μεχμέτ Τσαούς στη συνέχεια και τον Σωφρόνη Παπουή εδώ και δύο χρόνια». Αναφορικά με τους λόγους για τους οποίους η Ελπίδα πλέον δεν έχει ομάδα ποδοσφαίρου, ο κ. Αχμέτ δεν γνωρίζει τους λόγους αλλά παράλληλα δεν θέλει να δείξει επικριτική διάθεση στους ανθρώπους που ασχολούνται με την ομάδα, καθώς όλοι όσοι ασχολούνται αυτήν την στιγμή με τον αθλητισμό είναι ήρωες. «Φυσικά δεν κατηγορώ κανέναν ούτε γνωρίζω το λόγο που δεν υπάρχει ακαδημία ποδοσφαίρου στην ομάδα. Αλλά είναι λυπηρό γιατί η πιο κοντινή επιλογή για ομάδα ποδοσφαίρου είναι στην Κομοτηνή, κάτι που είναι ακόμα ένα επιβαρυντικό στοιχείο στον προϋπολογισμό των οικογενειών των Σαπών και πλέον καθίσταται ως στοιχείο πολυτέλειας η ενασχόληση ενός παιδιού με το ποδόσφαιρο» είπε κλείνοντας την ενδιαφέρουσα συζήτηση μας ο κ. Αχμέτ.
Ιορδάνης Ρεφειάδης «Μαζί με τις υπηρεσίες, έχει φύγει και ο κόσμος από τις Σάπες»
Εκφράζοντας σε μεγάλο βαθμό το σύνολο των Επαγγελματιών των Σαπών, όντας ο πρόεδρος της Ένωσης τους, ο κ. Ρεφειάδης παρουσιάστηκε και αυτός απαισιόδοξος για το μέλλον της περιοχής. «Έχουμε φτάσει σε ένα σημείο, στο οποίο γυρισμός δεν υπάρχει. Μήνυμα αισιοδοξίας δεν βρίσκουμε και πλέον σηκώνουμε τα χέρια ψηλά, χωρίς να ξέρουμε ποιο θα είναι το αύριο για εμάς τους επαγγελματίες» ήταν τα πρώτα λόγια του κ. Ρεφειάδη μόλις τον συναντήσαμε, συμπληρώνοντας πως «οι υπηρεσίες έχουν φύγει και μαζί έχει φύγει και ο κόσμος. Πλέον δεν βλέπουμε νέους ανθρώπους στις Σάπες».
«Δραματική η μείωση των επαγγελματιών στην περιοχή»
Οι αριθμοί δεν λένε ποτέ ψέματα και αυτό φρόντισε να μας επισημάνει ο κ. Ρεφειάδης συγκρίνοντας το παρελθόν με το παρόν. «Στο παρελθόν ήμασταν 120 επαγγελματίες, σταδιακά μειωθήκαμε στους 80 και τώρα είμαστε 60» τόνισε για να παραθέσει στη συνέχεια στοιχεία σχετικά με τους μέσους όρους ηλικιών των Επαγγελματιών. «Αν το πάρουμε ηλικιακά οι επαγγελματίες έχουν μέσο όρο ηλικίας 50 ετών και πάνω. Αυτό αποδεικνύει πως οι νέοι επαγγελματίες σε ηλικία έχουν μείνει πολύ λίγοι, μετρημένοι στα δάχτυλα τους ενός χεριού». Κάνοντας μία αναδρομή στο χρόνο, ο πρόεδρος των Επαγγελματιών με νοσταλγία θυμάται την κεντρική οδό των Σαπών, λέγοντας πως «κάποτε στην Παπαδήμα δεν έβρισκες μαγαζί άδειο και τώρα αν κάνεις μία βόλτα θα δεις τα περισσότερα καταστήματα να είναι κλειστά ενώ τα υπόλοιπα ετοιμάζονται να κλείσουν. Σε έναν κεντρικό δρόμο, από τα 40 μαγαζιά, τα 25 είναι κλειστά, τα 15 είναι ανοιχτά και τα 5 από αυτά ετοιμάζονται να κλείσουν» παραθέτει ο κ. Ρεφειάδης με τα αριθμητικά δεδομένα να προκαλούν θλίψη και να αντικατοπτρίζουν την κατάσταση των Σαπών.
«Όσοι μένουν εδώ είναι ήρωες»
Την άποψη του πως το κράτος τους έχει ξεχάσει εξέφρασε κι ο κ. Ρεφειάδης, χαρακτηρίζοντας ήρωες όσους έχουν παραμείνει εκεί. «Είμαστε ήρωες που μένουμε εδώ παλεύοντας στα καθημερινά προβλήματα» τονίζει ο κ. Ρεφειάδης και συμπληρώνει «το κράτος μας έχει ξεχασμένους, καθώς εδώ στη Θράκη ζούμε κατάσταση απαξίωσης. Ακόμα και το κατάστημα της Εθνικής που κλείνει είναι πλήγμα και δείγμα απαξίωσης». Για τους λόγους που οι επιχειρήσεις κλείνουν, η αιτιολογία είναι γνωστή και δεν είναι άλλη από την αβάστακτη φορολογία. Αυτός είναι ο λόγος σύμφωνα με τον οποίοι οι επαγγελματίες δεν μπορούν να την αντέξουν.
«Δεν υπάρχει ελπίδα καθώς δεν δίνουν κίνητρα»
Ερωτηθείς για το αν υπάρχει ελπίδα ή τρόπος αντιστροφής του αρνητικού κλίματος, ο κ. Ρεφειάδης παρουσιάστηκε απαισιόδοξος. «Δεν υπάρχει ελπίδα» απαντά με αφοπλιστική ειλικρίνεια και τεκμηριώνει την άποψη του «δεν νομίζω ότι μπορεί να αλλάξει κάτι, ούτε υπάρχουν κίνητρα. Όταν καθημερινά κλείνει επαγγελματίας, ένας νέος αντί να μείνει εδώ και να δραστηριοποιηθεί είναι λογικό να μην βρίσκει κίνητρα και να ψάχνει να βρει στέγη σε άλλο τόπο, οπότε για ποια ελπίδα μιλάμε». Κλείνοντας την συζήτηση μας ο κ. Ρεφειάδης αποκάλυψε πως πολλές διερωτάται για τους λόγους που συνεχίζει να παλεύει στην περιοχή αυτή, καθώς μόνο του κίνητρο είναι η κάλυψη των αναγκών του ίδιου και της οικογένειας του.
Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
