Το περιφημο 112

15 Νοεμβρίου 2017: μετά από έντονη βροχόπτωση, μία «ξαφνική πλημμύρα» έπνιξε τη Δυτική Αττική, προκαλώντας τον θάνατο 24 ατόμων ενώ υπήρξαν και μεγάλες υλικές καταστροφές. Πρόκειται για την τρίτη μεγαλύτερη πλημμύρα στην Αττική με βάση τον αριθμό των νεκρών.
23 Ιουλίου 2018: ξεσπά η φονική πυρκαγιά που χτύπησε την Ανατολική Αττική και κατέκαψε το Μάτι αφήνοντας πίσω της πάνω από εκατό νεκρούς. H πυρκαγιά στο Νέο Βουτζά και το Μάτι είναι η φονικότερη στην ιστορία του σύγχρονου ελληνικού κράτους και η δεύτερη πιο φονική πυρκαγιά παγκοσμίως κατά τον 21ο αιώνα, μετά τις πυρκαγιές στην Αυστραλία στις 7 Φεβρουαρίου 2009 που είχαν σκοτώσει 180 άτομα.
10 Ιουλίου 2019: Ένας φονικός τυφώνας χτυπά τη Χαλκιδική. Το φαινόμενο διήρκεσε μόλις λίγα λεπτά, μα ο απολογισμός τραγικός. Έξι νεκροί και χιλιάδες υλικές καταστροφές, εξαιτίας των οποίων εκατοντάδες άνθρωποι έμειναν στο δρόμο.

Τα παραπάνω φαινόμενα δεν είναι πρωτοφανή –τουλάχιστον σε παγκόσμια κλίμακα. Πρωτοφανής είναι όμως ο αριθμός των νεκρών στη Μάνδρα και το Μάτι. Πολλοί είναι αυτοί που υποστηρίζουν ότι τα θύματα θα ήταν πολύ λιγότερα αν υπήρχε έγκαιρη και συντονισμένη δράση του κρατικού μηχανισμού. Αν με ρωτάτε, θα σας πω ότι μόνο άδικο δεν έχουν. Αν λειτουργούσε, λοιπόν, αυτό το «περίφημο» 112 (ο ευρωπαϊκός αριθμός έκτακτης ανάγκης) ίσως οι κάτοικοι των περιοχών αυτών να ενημερώνονταν άμεσα και να προλάβαιναν τουλάχιστον να φύγουν. Όλοι μας όμως γνωρίζουμε ότι οι συνεχείς υποθέσεις δεν έχουν νόημα, οπότε ας περάσουμε στα γεγονότα.
 
Η κυβέρνηση, λοιπόν, την προηγούμενη εβδομάδα ανακοίνωσε ότι το 112 θα λειτουργεί μέχρι το τέλος του 2019. Πιο συγκεκριμένα ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κυριάκος Πιερρακάκης τόνισε σε συνέντευξή του στην εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ», ότι δεν υπάρχει η πολυτέλεια να χαθεί ούτε μια μέρα». Παράλληλα, σημειώνει ότι το σύστημα του 112 οφείλει να έχει παραδοθεί και να είναι λειτουργικό μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους και προσθέτει ότι αναζητά λύσεις «τις οποίες θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε στο ενδιάμεσο σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης».
 

Ταυτόχρονα, την ουσιαστική αναδιοργάνωση του μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας ανέδειξε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, στη συνάντηση που είχε στο Μέγαρο Μαξίμου με τον επίτροπο για τη Διεθνή Συνεργασία, την Ανθρωπιστική Βοήθεια και τη Διαχείριση Κρίσεων, Χρήστο Στυλιανίδη.

Ωραία όλα αυτά και θα είναι ακόμα πιο ωραία όταν γίνουν πράξεις. Ας πάμε όμως στο δια ταύτα: τι ακριβώς είναι το 112 και γιατί εδώ και τόσα χρόνια δεν έχει τεθεί σε πλήρη λειτουργία στην Ελλάδα, την ίδια στιγμή που λειτουργεί χωρίς προβλήματα σε όλη την Ευρώπη ;

O Ευρωπαϊκός αριθμός κλήσης έκτακτης ανάγκης 112 ξεκίνησε να λειτουργεί από το 1991 και χρησιμοποιείται για άμεση επικοινωνία επί 24ώρου βάσεως με τις τοπικές υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης (αστυνομία, ΕΚΑΒ, πυροσβεστική). Από το 1998 η Ευρωπαϊκή Ένωση υποχρεώνει τα κράτη-μέλη της να παρέχουν κλήση του «112» από σταθερό ή κινητό τηλέφωνο και από τηλεφωνικό θάλαμο χωρίς τηλεφωνική χρέωση. Οι Ευρωπαίοι πολίτες από οποιαδήποτε χώρα της ευρύτερης Ευρώπης καλούν τον πανευρωπαϊκό αριθμό «112» προκειμένου να εξυπηρετηθούν από τις αρμόδιες τοπικές αρχές για να ζητήσουν βοήθεια. Για τα GSM δίκτυα κινητής τηλεφωνίας ο αριθμός «112» είναι κοινός σε όλες τις χώρες της υφηλίου. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο Υπουργών ανακήρυξαν την 11η Φεβρουαρίου ως «Ευρωπαϊκή Ημέρα του 112», καθώς ο αριθμός 112 σχηματίζεται από τη συγκεκριμένη ημερομηνία (11/2).
 
Οι προδιαγραφές της γραμμής έκτακτης ανάγκης 112 προβλέπουν πως σε περίπτωση έντονων καιρικών φαινομένων ή φυσικών καταστροφών, όπως πυρκαγιές και σεισμούς, θα πραγματοποιείται αποστολή γραπτών μηνυμάτων σε κινητά και φωνητικών μηνυμάτων σε σταθερά τηλέφωνα πολιτών που βρίσκονται σε περιοχές οι οποίες ενδέχεται να υποστούν πλήγμα. Το σύστημα έχει τη δυνατότητα να εντοπίζει και τη θέση των πολιτών οι οποίοι θα καλούν τον αριθμό 112 προκειμένου να ενημερώνουν πως βρίσκονται σε κίνδυνο, ενώ εξετάζεται και η ενημέρωση μέσω social media.

Τα κωλύματα στη χρήση του Ευρωπαϊκού Αριθμού Έκτακτης Ανάγκης ήρθαν έντονα στην επιφάνεια μετά την καταστροφική πυρκαγιά στον Μάτι, καθώς θα ήταν σωτήριο για εκατοντάδες ανθρώπους ένα μήνυμα εκκένωσης, το οποίο δεν ελήφθη ποτέ.

Όπως δήλωνε στο Reader.gr τον Ιούλιο του 2018 ο καθηγητής Φυσικών Καταστροφών, Κώστας Συνολάκης «από το 2014 υπάρχει και το 112. Το έχουν σε όλη την Ευρώπη και όχι εδώ. Έχουν το 112 και δεν το χρησιμοποιούν. Υπάρχει στην Ελλάδα το σύστημα με τα SMS. Σαν κοινωνία τα πράγματα δεν τα έχουμε λύσει και καθόμαστε και λέμε είναι προσωπικά δεδομένα, αν θα σταλεί μήνυμα εκκένωσης ή όχι. Στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι τραγικό το γεγονός ότι δεν δόθηκε καν η εντολή εκκένωσης. Οι άνθρωποι άρχισαν να εκκενώνουν μόνοι τους την περιοχή».
Μπορεί το 112 να είναι το μοναδικό σύστημα προειδοποίησης των πολιτών σε περίπτωση εκδήλωσης ακραίων καιρικών φαινομένων, ωστόσο είναι στο συρτάρι εδώ και μία δεκαετία περίπου και δεν λειτουργεί. Μάλιστα όπως φάνηκε και στην κακοκαιρία της Χαλκιδικής, ένα έτος μετά την καταστροφική πυρκαγιά στο Μάτι δεν είναι ακόμα έτοιμο.

Σύμφωνα με τον αρχικό σχεδιασμό, το έργο επρόκειτο να χρηματοδοτηθεί από την προηγούμενη προγραμματική περίοδο 2007-2013, ωστόσο λόγω καθυστερήσεων στην υλοποίησή του, χρειάστηκε να ενταχθεί και στο νέο ΕΣΠΑ 2014-2020.
Επίσης, σύμφωνα με πρόσφατο δημοσίευμα του Ελεύθερου Τύπου το πρόγραμμα είναι συγχρηματοδοτούμενο, κάτι που σημαίνει πως μπορεί να τεθεί σε πλήρη λειτουργία με την παραλαβή του, η οποία προσδιορίζεται χρονικά στις 10 Σεπτέμβρη. Πάντως αυτό το πρόβλημα  φαίνεται πως θα μπορούσε να παρακαμφθεί, καθώς αυτή τη στιγμή τα δύο κέντρα που λειτουργούν πιλοτικά στο Ενιαίο Συντονιστικό Κέντρο Επιχειρήσεων στο Χαλάνδρι και το δεύτερο στο Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, προκειμένου να γίνουν ρυθμίσεις για την διόρθωση ενδεχόμενων ατελειών και προβλημάτων που παρουσιάζονται, θα μπορούσαν να τεθούν άμεσα σε λειτουργία από τις 30 Ιουνίου, με 50 και 50 άτομα προσωπικό, αντίστοιχα.

Μετά την τραγωδία στο Μάτι, όταν τα αιτήματα για πλήρη λειτουργία του 112 έγιναν περισσότερα και εντονότερα, η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας, στην οποία υπάγεται το 112, ανακοίνωσε ότι επρόκειτο να είναι έτοιμο στις αρχές του 2019 αλλά κάτι τέτοιο δεν έγινε ούτε την Τετάρτη, όταν σφοδρό κύμα κακοκαιρίας έπληξε τη Βόρεια Ελλάδα και κυρίως τη Χαλκιδική, όπου επτά άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους.

Την επομένη της καταστροφής στη Χαλκιδική, έχει βρεθεί η ανάδοχος εταιρεία που θα αναλάβει να τρέξει την αποστολή μηνυμάτων στην περίπτωση κινδύνου και η εκτίμηση τόσο του Ευρωπαϊκού φορέα όσο και του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης είναι ότι το Σύστημα Συναγερμού Πολιτών θα είναι έτοιμο να λειτουργήσει στα τέλη του 2019.

Το σημαντικό εδώ είναι ότι βρέθηκε ανάδοχος εταιρία για να αναλάβει το έργο. Παρόλα αυτά θεωρώ πώς δεν πρέπει να μείνουμε σε αυτό, καθώς όπως έχει αναφερθεί πιο πάνω το έργο αυτό βρίσκεται στο συρτάρι για πάνω από μία δεκαετία (από το 2007!!!) και από ότι φαίνεται έπρεπε να γίνουν όχι μία, ούτε δύο αλλά τρεις θεομηνίες και να χαθούν εκατοντάδες ζωές, για να φιλοτιμηθεί το κράτος να το ενεργοποιήσει (το 112).

Στο σημείο αυτό λοιπόν δημιουργούνται αυτονόητα κάποια ερωτήματα: Πρώτον, το κράτος δεν μπορούσε –δεδομένης της οικονομικής κρίσης- ή δεν ήθελε –για διάφορους λόγους- να ενεργοποιήσει αυτό το περιβόητο 112; Δεύτερον, μετά την καταστροφή στη Χαλκιδική πώς βρέθηκε έτσι ξαφνικά η ανάδοχος εταιρία για το έργο και τόσα χρόνια δεν μπορούσε να βρεθεί; Και τρίτο γιατί να υπάρχουν πινακίδες ενημέρωσης στην Εγνατία Οδό για έναν αριθμό έκτακτης ανάγκης, ο οποίος δεν υπάρχει;

Εγώ λοιπόν –ούσα ανήσυχο πνεύμα– θα αποπειραθώ να δώσω κάποιες απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα. Η απάντηση στο πρώτο ερώτημα είναι –δυστυχώς ή ευτυχώς– η προφανής: γραφειοκρατία και πάλι γραφειοκρατία! Από το 2011 έως και σήμερα το έργο πάει από τον έναν φορέα στον άλλον, από τη μία αναβολή στην άλλη και από το ένα ΕΣΠΑ στο επόμενο. Σημειωτέον ότι ο πρώτος διαγωνισμός έγινε το 2011 με στόχο το 112 να λειτουργήσει το 2014!!! Ταυτόχρονα τον Απρίλιο του 2017 το σύστημα 112 υπέστη εκ νέου αναβολή, καθώς δεν πληρούσε τις προϋποθέσεις για την υποστήριξη «e-call».

Εν συνεχεία, ο κ. Τόσκας στις 14 Μαΐου 2018 έριξε τις ευθύνες στις Κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ. και ομολογεί ότι με ευθύνη του ΣΥΡΙΖΑ «πάγωσε» η σύμβαση του 2014, προσθέτοντας «το “e-Call”, αρμόδιο να απαντήσει είναι το αρμόδιο συνερωτώμενο υπουργείο και το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών». Και κάπως έτσι γίνεται εμφανές ότι η εύρεση της αναδόχου εταιρείας για το έργο ήταν απλώς θέμα της κυβέρνησης.

Τώρα το γιατί έχουν τοποθετηθεί πινακίδες ενημέρωσης για έναν αριθμό έκτακτης ανάγκης που δεν υπάρχει παραμένει άγνωστο και προς το παρών στη σφαίρα των υποθέσεων. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι οι πινακίδες τοποθετήθηκαν για τα μάτια των Ευρωπαίων ή γιατί η τότε κυβέρνηση θεωρούσε ότι το 112 θα λειτουργούσε πολύ σύντομα.

Θα μπορούσα να συνεχίσω τις υποθέσεις, μα δεν έχει νόημα. Σημασία έχει το μέλλον, το «από εδώ και πέρα», και το θέμα αυτό δεν πρέπει να συσχετίζεται ούτε με κόμματα, ούτε με πολιτικά συμφέροντα. Γιατί πολύ απλά έχει να κάνει με την ασφάλεια των πολιτών, γιατί το λαμβάνει κανείς ειδοποίηση εκκένωσης, ώστε να σωθεί ο ίδιος και η οικογένεια του είναι δικαίωμα όλων. Μακάρι λοιπόν να υλοποιηθεί επιτέλους αυτό το έργο και ας ευχηθούμε όλοι να μην θρηνήσουμε άλλα θύματα μέχρι τότε.
 

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.