Μια αναγκαια συζητηση για ενα συγχρονο μειονοτικο δημοτικο σχολειο

Των Στέφανου Μακρυγιάννη, Μαρίας Δήμου, Δήμητρας Λιουλιάκη*

Είναι γεγονός πως ο μαθητικός πληθυσμός των μειονοτικών σχολείων μειώνεται. Οι πολιτικές των διαδοχικών κυβερνήσεων, η οικονομική κρίση και η αστικοποίηση τμημάτων της μειονότητας  οδήγησαν σε όξυνση της  υπογεννητικότητας αλλά και σε μαζική μετανάστευση τμημάτων του πληθυσμού τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό και με αποτέλεσμα τη μείωση των μαθητών. 

Επιπλέον και ταυτόχρονα η μειονοτική εκπαίδευση χρησιμοποιήθηκε ως δοκιμαστικός σωλήνας αντιεκπαιδευτικών αναδιαρθρώσεων (μαζικές συγχωνεύσεις, επέκταση ελαστικής εργασίας, οξεία υποχρηματοδότηση, όρια συγκρότησης ολοήμερων τμημάτων μεγαλύτερα από αυτά των δημόσιων σχολείων, αποκλεισμός  εκπαιδευτικών από την εργασία σε μειονοτικά σχολεία με βάση το θρήσκευμα – αναφερόμαστε στην εφαρμογή των διατάξεων του νόμου 4310/2014 κ.α.)

Σήμερα οι μειονοτικές οικογένειες που επιλέγουν να στείλουν το παιδί τους σε ένα μειονοτικό σχολείο είναι αναγκασμένες να υποστούν αρνητικές διακρίσεις: Η φοίτηση σε μειονοτικό σχολείο σημαίνει μη διδασκαλία μιας σειράς σύγχρονων εκπαιδευτικών αντικείμενων (πληροφορικής, μουσικής, εικαστικών, θεατρικής αγωγής (αλλά και αγγλικής γλώσσας και φυσικής αγωγής στα ολιγοθέσια σχολεία που αποτελούν την πλειοψηφία των μειονοτικών δημοτικών σχολείων). Επίσης σημαίνει φοίτηση κατά τεκμήριο σε διδακτήρια, στην καλύτερη περίπτωση, με ελλιπείς υποδομές – κτιριακές και εξοπλισμού – αλλά και υπερκορεσμό και απουσία δυνατότητας πρόσβασης ΑΜΕΑ (σε κάποια σχολεία).

Όλα αυτά την ώρα που το σχολείο και ειδικά το δημοτικό σχολείο, είναι αυτό που θα μεταδώσει την κουλτούρα και τις παραδόσεις της κοινωνικής ομάδας, θα δημιουργήσει δεσμούς ανάμεσα στα μέλη της, θα αναπτύξει το αίσθημα του ανήκειν. Η ύπαρξη και η σωστή λειτουργία του μειονοτικού σχολείου την εποχή της παγκοσμιοποίησης και κυρίαρχης επιβεβλημένης εικόνας κρίνεται απαραίτητη. Αλλά ενός σχολείου που δε θα αποκλείει τους μαθητές του από το να ικανοποιούν τις μορφωτικές τους ανάγκες και να απολαμβάνουν τα ίδια μορφωτικά αγαθά με τα υπόλοιπα σχολεία. Η πολιτεία θα πρέπει να αναλάβει την ευθύνη του εκσυγχρονισμού του σε συνεργασία με την ίδια τη μειονότητα, έτσι ώστε να γίνει αξιόπιστο και να εμπνέει εμπιστοσύνη για την παρεχόμενη εκπαίδευση στους γονείς.

Το ίδιο το μειονοτικό σχολείο προέρχεται ιστορικά από την εποχή της Κοινωνίας των Εθνών – δηλαδή του μεσοπολέμου – είναι δηλαδή σχολείο εποχής πολύ διαφορετικών μορφωτικών αναγκών από τις  σημερινές. Η λειτουργία του αποτέλεσε έκτοτε πεδίο πιέσεων και άσκησης εξωτερικής πολιτικής τόσο της Ελλάδας όσο και της Τουρκίας με αποτέλεσμα να μη μπορέσει να παρακολουθήσει τις εξελίξεις του δημόσιου σχολείου ή ακόμα και όταν αυτό συμβαίνει να γίνεται με εξαιρετική καθυστέρηση.

Είναι συνεπώς απαραίτητο σήμερα να ενσωματωθούν τόσο στο διεκδικητικό πλαίσιο της Διδασκαλικής Ομοσπονδίας Ελλάδας (κάποια έχουν ήδη ενσωματωθεί) όσο και στις διεκδικήσεις της τοπικής κοινωνίας γενικά μια σειρά αιτημάτων στην κατεύθυνσή ουσιαστικής εξομοίωσής των μειονοτικών σχολείων κατά το δυνατόν με τα δημόσια:

  1. Διπλασιασμός της δημόσιας χρηματοδότησης, κατάργηση κάθε είδους οικονομικής εισφοράς των γονέων, εξομοίωση της οικονομικής λειτουργίας τους με αυτή των δημόσιων σχολείων με ενιαίες σχολικές επιτροπές ανά δήμο μόνο για τα μειονοτικά σχολεία.
  2. Νέα αναλυτικά προγράμματα σε αντικατάσταση αυτών του 1957 (!) στην κατεύθυνση συνεργασίας και παράλληλης οικοδόμησης της γνώσης των δύο επιμέρους προγραμμάτων (ελληνόγλωσσου και τουρκόγλωσσου).
  3. Νέα βιβλία για το ελληνόγλωσσο αλλά και για το τουρκόγλωσσο πρόγραμμα , ειδικά γραμμένα για τους μαθητές της μειονότητας βασισμένα  – και για να υπηρετήσουν-   (σ)τα ανωτέρω νέα αναλυτικά προγράμματα. Η εμπειρία των βιβλίων και υλικών του ΠΕΜ θα προσφέρει χρήσιμη εκκίνηση στην προσπάθεια αυτή.  Είναι εντυπωσιακό πως παρότι την από την προηγούμενη κυβέρνηση συστάθηκε επιτροπή που θα ερευνούσε το θέμα των βιβλίων του ελληνόγλωσσου προγράμματος – και αυτή η επιτροπή όπως ξέρουμε έχει καταλήξει σε κάποια αποτελέσματα  – δεν υπάρχει καμιά άλλη εξέλιξη ούτε πληροφόρηση της εκπαιδευτικής κοινότητας ώστε τουλάχιστον να εξαχθούν συμπεράσματα  από τους κυρίως ενδιαφερόμενους : τους εκπαιδευτικούς.
  4. Διοίκηση της μειονοτικής εκπαίδευσης με τον ίδιο τρόπο με τη δημόσια (ορισμός διευθυντών, αποφάσεις μόνο σε επίπεδο διεύθυνσης εκπαίδευσης, κατάργηση γραφείου μειονοτικής εκπαίδευσης στην Περιφερειακή Διεύθυνση Εκπαίδευσης). Νέα νομοθεσία πλαισίου λειτουργίας με κατάργηση των απαρχαιωμένων και ποικίλων νόμων που εκτείνονται χρονικά σε 5 δεκαετίες!  Σαφής και ορισμένη κάθε εξαίρεση από τα γενικά Προεδρικά Διατάγματα λειτουργίας των σχολείων και μόνο στην κατεύθυνση θετικών διακρίσεων και σεβασμού του πολιτισμού της μειονότητας.
  5. Νέα ωρολόγια προγράμματα που να περιλαμβάνουν όλα τα διδακτικά αντικείμενα των δημόσιων σχολείων: πληροφορική, μουσική, εικαστικά, θεατρική αγωγή, αγγλική γλώσσα, φυσική αγωγή σε όλα τα μειονοτικά σχολεία πολυθέσια και ολιγοθέσια. Αποσαφήνιση των ιδιαιτεροτήτων των ωρολογίων προγραμμάτων και νομική ρύθμιση σχετικά με τις ώρες λειτουργίας του σχολείου την Παρασκευή.
  6. Δημιουργία και λειτουργία όλων των αντισταθμιστικών και υποστηρικτικών δομών στα  μειονοτικά σχολεία όπως και στα δημόσια: Τμήματα ένταξης και τμήματα ΖΕΠ σε όλα τα πολυθέσια μειονοτικά σχολεία, λειτουργία ολοήμερων με τα ίδια όρια μαθητών με τα δημόσια και χρέωση κανονικά των ωρών σίτισης ως διδακτικών σε όλα τα σχολεία, τουλάχιστον δύο ώρες ενισχυτική διδασκαλία ανά τμήμα και παύση των μετακινήσεων δασκάλων για συμπλήρωση ωραρίου, εκπαιδευτικοί παράλληλης στήριξης και στα δύο προγράμματα σύμφωνα και με τις αξιολογήσεις του ΚΕΣΥ.
  7. Μείωση των αναλογιών μαθητών ανά τμήμα έτσι ώστε τελικά να επιτευχθεί η αντιστοιχία 2/22 δηλαδή δύο εκπαιδευτικοί (ένας τουρκόγλωσσου προγράμματος + ένας ελληνόγλωσσου) προς 22 μαθητές και ταυτόχρονα κανένα τμήμα μεγαλύτερο από 15 μαθητές. Το όριο 22 δεν είναι αυθαίρετο αλλά αυτό που προβλέπεται από το νόμο για τα δημόσια δημοτικά σχολεία και εφαρμόζεται ήδη φέτος στην Α Δημοτικού.
  8. Ίδρυση νέων οργανικών θέσεων για όλες τις παραπάνω εκπαιδευτικές ανάγκες και φυσικά η πραγματοποίηση μόνιμων διορισμών για κάλυψη κάθε εκπαιδευτικού έργου που θα έλυνε και το ζήτημα της συνέχειας στη παρουσία των εκπαιδευτικών σε όλα τα σχολεία.
  9. Ενημέρωση και σύντομη επιμόρφωση των νέο-τοποθετηθέντων στα μειονοτικά σχολεία. Η τοποθέτηση κάθε νέα σχολική χρονιά αναπληρωτών από όλη την Ελλάδα δημιουργεί την επιτακτική ανάγκη ενημέρωσης των συναδέλφων μας που για πρώτη φορά τοποθετούνται στα μειονοτικά σχολεία, για τη λειτουργία, το μαθητικό δυναμικό, το δίγλωσσο πρόγραμμα, τα βιβλία. 

Τα παραπάνω χρειάζονται εκτενή και σοβαρή συζήτηση μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων: εκπαιδευτικών, γονέων και πολιτείας χωρίς αποκλεισμούς. Ειδικά τα εκπαιδευτικά σωματεία της περιοχής τόσο αυτά που συμμετέχουν στη ΔΟΕ όσο και οι σύλλογοι αποφοίτων της ΕΠΑΘ πρέπει να καθίσουν στο ίδιο τραπέζι να επεξεργαστούν και να παρουσιάσουν κοινές προτάσεις.

Δυστυχώς και στις δύο πλευρές υπάρχουν δυνάμεις της συντήρησης που  προσπαθούν να μην γίνει ποτέ αυτή η συζήτηση και έως τώρα το έχουν καταφέρει. Ωστόσο κάποια στιγμή ο διαχωρισμός, ο ανταγωνισμός  και  η  χρέωση κάθε κακού στην άλλη κοινότητα (ένθεν και ένθεν) πρέπει να εκλείψουν.

Οι μαχόμενοι εκπαιδευτικοί της τάξης και της πράξης είμαστε εδώ και παλεύουμε για το σχολείο των όλων, των ίσων και των διαφορετικών,  για την κάλυψη όλων των μορφωτικών αναγκών και την άσκηση όλων των εκπαιδευτικών δικαιωμάτων των μειονοτικών μαθητών μας.

ΥΓ: Είναι προφανές πως το άρθρο αυτό έχει μια έλλειψη. Δεν υπάρχει καμιά αναφορά στους μειονοτικούς μαθητές που φοιτούν σε δημόσια σχολεία και τις ανάγκες τους. Για αυτή τη συζήτηση θα ακολουθήσει επόμενο άρθρο.

*Ο Στέφανος Μακρυγιάννης είναι δάσκαλος στο 13ο ΔΣ Κομοτηνής (Προέδρου του Συλλόγου Εκ/κων ΠΕ Ροδόπης – έχει εργαστεί στα μειονοτικά σχολεία από το 2006 – 2014)

Η Μαρία Δήμου είναι δασκάλα στο Μειονοτικό Δημοτικό Σχολείο Μάστανλη

Η Δήμητρα Λιουλιάκη είναι δασκάλα στο 3ο Μειονοτικό Δημοτικό Σχολείο Κομοτηνής (Ταμίας του Συλλόγου Εκ/κων ΠΕ Ροδόπης)

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.