«Με κριτηρια τοσο -και κυριως- εθνικα, οσο και επιστημονικα επιβαλλεται η επανοδος στον ορο απελευθερωση»

Δεύτερη επιστολή του Πρωτοπρεσβύτερου Δημητρίου Βασιλειάδη

Επανέρχεται με δεύτερη επιστολή, στον πραγματικά ενδιαφέροντα διάλογο, που διαμείβεται στη δημόσια σφαίρα περί των όρων ενσωμάτωση ή απελευθέρωση αναφορικά με την ένταξη της Θράκης στον εθνικό κορμό, ο Πρωτοπρεσβύτερος Δημήτριος Βασιλειάδης. Ο πατήρ Δημήτριος ενισχύει στην δεύτερη επιστολή του την επιχειρηματολογία υπέρ του όρου απελευθέρωση προστρέχοντας σε βιβλιογραφικές αναφορές αλλά και ιστορικές αφηγήσεις.
 
Αναλυτικά η επιστολή του:
 
«Αγαπητοί φίλοι,

Συμμετέχοντας στην συζήτηση για τον ορθό χαρακτηρισμό του γεγονότος της 14ης Μαΐου 1920, θεωρώ χρήσιμο να παρατηρήσω τα εξής:
1ον Δεν γνωρίζω σε ποια επιχειρήματα στηρίζεται η άποψη ότι όταν δεν έχει προηγηθεί πολεμική σύρραξη δεν «γίνεται να μιλάμε για απελευθέρωση». Αντίθετα πιστεύω ότι με βάση το νόημα των λέξεων η χρήση των όρων εξαρτάται από την ερμηνεία που τους δίδεται. Εάν θεωρούμε ότι κάποια περιοχή έχει μια εθνική ταυτότητα και εξουσιάζεται από άλλους, όπως η περιοχή μας στην κρίσιμη περίοδο, τότε αρμόζει ο όρος απελευθέρωση. Εάν δεν υπάρχει καταπάτηση ιστορικών τίτλων για την εθνική ταυτότητα, τότε μπορεί να γίνει λόγος για ενσωμάτωση.

2ον Είναι ιστορικό λάθος να θεωρούμε ότι δεν προηγήθηκε πολεμική σύρραξη, διότι η περιοχή μας απελευθερώθηκε κατά τον Β΄ Βαλκανικό Πόλεμο από την προελαύνουσα VII Ελληνική Μεραρχία τον Ιούλιο του 1913. Στις 12 Ιουλίου η Ξάνθη  και στις 14 Ιουλίου η Κομοτηνή την ημέρα αυτή μέσα σε μια ατμόσφαιρα ξέφρενου εθνικισμού και συγκινήσεως των Ελλήνων και Μουσουλμάνων κατοίκων της, εισήλθε η προπομπός της 8ης μεραρχίας έφιππος, υπό τον λοχαγόν τότε Γεώργιον Κατεχάκην, ημιλαρχία και το υπό τον συνταγματάρχην Γεώργιον Καναβατζόγλου ηρωικό 8ο Σύνταγμα Κρητών, σύμφωνα με την περιγραφή του αειμνήστου Προέδρου του Μορφωτικού Ομίλου Κομοτηνής Αντωνίου Ρωσσίδη. Στις 12 Ιουλίου απελευθερώθηκε η Αλεξανδρούπολη από τον Ελληνικό Στόλο που κατέπλευσε στο λιμάνι της υπό τον Ναύαρχο Παύλο Κουντουριώτη. Η περιοχή λοιπόν απελευθερώθηκε με προέλαση του Ελληνικού Στρατού που έδιωξε τους Οθωμανούς από την λεγόμενη Δυτική Θράκη.

Δυστυχώς όμως η άδικη συνθήκη του Βουκουρεστίου ενσωμάτωσε (εδώ αρμόζει ο όρος) στην Βουλγαρία το τμήμα αυτό που κερδήθηκε στο πεδίο της μάχης. Η απόδοσή του λοιπόν στην Ελλάδα δεν ήταν χάρισμα σ’ αυτή, αλλά αποκατάσταση της αδικίας που ανέτρεψε εις βάρος των Ελλήνων το αποτέλεσμα των πολεμικών γεγονότων. Κι αν ακόμη δεχθούμε την ορθότητα του όρου ενσωμάτωση για εφαρμογή συνθηκών δεν αρμόζει στην περίπτωσή μας.

3ον Όσον αφορά το καθεστώς της Κομοτηνής κατά την περίοδο της λεγομένης διασυμμαχικής διοικήσεως, ουσιαστικά γαλλικού προτεκτοράτου πολύτιμες πληροφορίες μας δίδει ο αγνός πατριώτης Λυμπέρης Τσαϊλάς στο τευχίδιο του, στο οποίο ρητά αναφέρει ότι εξακολουθούσαν να δρουν στην πόλη  και την ύπαιθρο Βούλγαροι πράκτορες που βιαιοπραγούσαν εις βάρος των Ελλήνων και από τους οποίους δεν μπορούσαν να τους προστατεύσουν οι Σενεγαλέζοι στρατιώτες της Μονάδος που είχε εγκατασταθεί στην Κομοτηνή. Γι’ αυτό τον λόγο με μέριμνα της Ελληνικής αρμοστείας είχε συγκροτηθεί πολιτοφυλακή ελληνική στην οποία εντάχθηκε και ο Λυμπέρης Τσαϊλάς και της οποίας οι άνδρες περιπολούσαν κάθε βράδυ στην πόλη κάθε βράδυ μέχρι τον Μάιο του 1920. Ο Λυμπέρης Τσαϊλάς αναφέρει ότι και συγκρούσεις της πολιτοφυλακής με τους Βουλγάρους τρομοκράτες γινόταν, αλλά και ότι την ημέρα της απελευθερώσεως Βούλγαροι έστησαν ενέδρα και εφόνευσαν τον διοικητή ελληνικού λόχου που επορεύετο για την κατάληψη της Νυμφαίας. Αλλά και ο τρόπος υποδοχής του Ελληνικού Στρατού από τις Κομοτηναίες με προεξάρχουσα την Δόξα Σουτέρη που περιγράφει ο Τσαϊλάς καθώς και το ποίημα που απήγγειλε στην υποδοχή η Δόξα Σκουτέρη δεν συμφωνούν με την άποψη ότι «οι θρακιώτες δεν εκλάμβαναν τη διασυμμαχική κατοχή ως δουλεία». Καθώς επίσης δεν ορθή η άποψη ότι στην Ελλάδα δουλεία εννοούμε την Οθωμανική-Τουρκική δουλεία». Πιστεύω ότι οι Έλληνες θεωρούμε δουλεία το να βρίσκονται οι ίδιοι και τα ιερά τους εδάφη κάτω από οποιαδήποτε διοίκηση εκτός από την ελληνική.

4ον Οι αντιφρονούντες δεν μας εξηγούν γιατί όλοι όσοι ασχολήθηκαν με τα γεγονότα μιλούν για απελευθέρωση και ουδείς για ενσωμάτωση. Συγκεκριμένα:

Α) Ο Αντώνιος Ρωσσίδης στα άρθρα (1) Το χρονικό της απελευθερώσεως της Δυτικής Θράκης (Θρακική Επετηρίδα τ. 1ος Κομοτηνή 1980 σελ. 1 και εξής (2) Μια ακόμη μαρτυρία – συμβολή στην ιστορία της απελευθερώσεως της πόλεώς μας (Θρακιώτικη Επετηρίδα, 4ος Κομοτηνή 1983 σελ. 411-418).

Β) Η Καλλιόπη Παπαθανάση-Μουσιοπούλου, εγγονή του Χαρισίου Βαμβακά στο βιβλίο της Θράκης Μορφές και Γεγονότα (1902-1922, Πιτσιλός Αθήνα σελ. 14,105,110,111)

Γ) Ο Αδριανουπολίτης υποστράτηγος Άγγελος Γερμίδης στο βιβλίο Η Απελευθέρωσις της Ανατολικής Θράκης τον Ιούλιον του 1920 και η δραματική εγκατάλειψίς της τον Οκτώβριο του 1922, Εκδόσεις Θρακικού Κέντρου, Αθήναι, 1972, σελ. 13,14

Δ) Ο Ευστράτιος Καλογερέας στο βιβλίο Συνοπτική Ιστορία της Ενιαίας Θράκης, Κομοτηνή, 1996, σελ. 244

Ε) Ο Πέτρος Ματσκίδης, Δικηγόρος, Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Κομοτηνής στον πανηγυρικό λόγο για την επέτειο της απελευθέρωσης στης Θράκης (Θρακική Επετηρίδα, τ.8ος Κομοτηνή 1991 σελ. 423-429

Στ) Ο Παν. Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης κ. Άνθιμος στο Κεφάλαιο Η, Θράκη από το 1920 μέχρι σήμερα (τόμος Θράκη Ελλάδα μου, Ελλάδα πατρίδα μου, Αλεξανδρούπολη 1994, σελ. 190,192,193)

Υπάρχουν βέβαια και πολλοί άλλοι που δέχονται τον όρο απελευθέρωση ως ορθό.  Τα παραπάνω προέκυψαν από βιαστική έρευνα στην βιβλιοθήκη του γράφοντος. Έρευνα στα αρχεία του Δήμου, της Νομαρχίας, της Ιεράς Μητροπόλεως, του Μορφωτικού Ομίλου Κομοτηνής, των τοπικών εφημερίδων θα αποδείξει την ουσιαστικά καθολική αποδοχή του όρου.

5ον Με βάση τα παραπάνω στοιχεία φρονώ ότι με κριτήρια τόσο -και κυρίως- εθνικά, όσο και επιστημονικά είναι λάθος η υιοθέτηση του όρου ενσωμάτωση και επιβάλλεται η επάνοδος στον όρο απελευθέρωση. Σε αντίθετη περίπτωση θα πρέπει να μελετηθεί η αντικατάσταση του όρου Ελευθέρια για τις εκδηλώσεις και η αχρήστευση της ακολουθίας της εορτής που αναφέρεται στην απελευθέρωση.
Κλείνοντας επισημαίνω και πάλι εάν δεχθούμε ότι έγινε ενσωμάτωση της Θράκης στην Ελλάδα ανοίγουμε την πόρτα για την αποδοχή της ενσωματώσεως στις δύο γειτονικές επικράτειες που δεν κρύβουν το σχετικό ενδιαφέρον τους.
 

Με τιμή παπα-Δημήτρης Βασιλειάδης»

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.